Στην δύσκολη αυτή περίοδο που διανύουμε, οι ευρωπαϊκοί λαοί αντιδρούν για τις υψηλές τιμές της ενέργειας που καλούνται να καταβάλουν. Τόσο οι καταναλωτές όσο και οι βιομηχανικές μονάδες βρίσκονται εγκλωβισμένοι σε έναν κύκλο συνεχών αυξήσεων, είτε πρόκειται για τελικά αγαθά είτε για καύσιμα είτε για ηλεκτρικό ρεύμα και φυσικό αέριο, τροφοδοτώντας τον πληθωρισμό, που βρίσκεται σε ιστορικά υψηλά επίπεδα.
Ζούμε πράγματι πρωτόγνωρες συνθήκες.
Οποιαδήποτε, όμως, σύγκριση της σημερινής κρίσης με την ενεργειακή κρίση της δεκαετίας του ΄70 θα ήταν τουλάχιστον ατυχής.
Τότε, μεταξύ Δύσης και Σοβιετικού Στρατοπέδου, υπήρχε και γινόταν σεβαστή από όλα τα κράτη των αντιπάλων συνασπισμών, η ισορροπία του τρόμου. Οι διαχωριστικές γραμμές μεταξύ καπιταλιστικών και κομμουνιστικών χωρών ήταν ξεκάθαρες και σεβαστές ένθεν κακείθεν.
Καμία αμφισβήτηση της εδαφικής κυριαρχίας τους.
Ο τερματισμός του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου είχε χαράξει οριστικά και αμετάκλητα τα σύνορα των αντιπάλων στρατοπέδων, που κανείς δεν τόλμησε να διαβεί. Όλα αυτά λειτούργησαν άψογα σε έναν διπολικό κόσμο.
Οι ιδεολογικοί ανταγωνισμοί μεταξύ των συνασπισμών ουδέποτε έθεσαν υπό αμφισβήτηση την κυριαρχία των κρατών.
Ο ψυχρός πόλεμος είχε διασφαλίσει την ειρήνη στην ευρωπαϊκή ήπειρο.
Όλα, όμως, άλλαξαν το 2014 με την βίαιη προσάρτηση της Κριμαίας στη Ρωσία, εδάφους που ανήκε σε ένα ανεξάρτητο και κυρίαρχο κράτος, όπως είναι αυτό της Ουκρανίας. Η αντίδραση της Δύσης σε αυτή την πρωτόγνωρη από τη λήξη του δεύτερου παγκοσμίου πολέμου πράξη, υπήρξε τουλάχιστον χλιαρή και άνοιξε έτσι τις ορέξεις του ρωσικού επεκτατισμού, που ακολούθησε με την βάρβαρη στρατιωτική εισβολή στην Ουκρανία. Η «απελευθέρωση» της Ουκρανίας από τη Ρωσία, αποτελεί μια επιχείρηση ολικής καταστροφής της χώρας, των υποδομών της, όπως γνώριζαν πολύ καλά να το κάνουν οι σοβιετικοί από τους οποίους εμπνέεται ο Πούτιν.
Η Ρωσία βρίσκεται σήμερα απομονωμένη. Ας θυμηθούμε ότι για την προσάρτηση ουκρανικών περιοχών μόνο τέσσερες χώρες ψήφισαν υπέρ στον ΟΗΕ: η Λευκορωσία, η Συρία, η Νικαράγουα και η Β. Κορέα.
Η εισβολή αυτή σε μία ανεξάρτητη χώρα στην καρδιά της Ευρώπης επανέφερε στην επιφάνεια μεγάλες εντάσεις μεταξύ της Ρωσίας και της Δύσης, που όλοι πίστευαν ότι είχαν υποχωρήσει ολοσχερώς, ιδίως με την άνοδο στην εξουσία του Γκορμπατσώφ, λόγω των καλών σχέσεων που είχε αναπτύξει με τη Δύση.
Έτσι, για πρώτη φορά μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, ένα ευρωπαϊκό κράτος προχωρεί στην προσάρτηση εδάφους, το οποίο αποτελεί τμήμα άλλου ευρωπαϊκού κράτους.
Ο πόλεμος που άρχισε ο Πούτιν, είναι κάτι πολύ περισσότερο από την κατοχή εδαφών ενός ανεξάρτητου κράτους. Είναι πόλεμος ιδεολογικός στρεφόμενος εναντίον των φιλελεύθερων αξιών των δημοκρατιών της Δύσης.
Υποκρύπτει, επίσης, μια μορφή ρωσικού μεσσιανισμού που δημιουργεί από μόνη της μια αντίθεση όχι μόνο στρατηγική, αλλά και πνευματική, ανάμεσα στη Δύση και στην Ανατολή: η ρωσική πνευματικότητα εναντίον του δυτικού τρόπου ζωής, που σύμφωνα με τον Πούτιν βρίσκεται σε παρακμή.
Τόσον καιρό οι χώρες μας, περισσότερο ή λιγότερο εξαρτώμενες από τις άφθονες και φθηνές πηγές ρωσικής ενέργειας, παρέμειναν προκλητικά απαθείς στον νέο-σοβιετικό επεκτατισμό του Πούτιν, αλλά και στο ενδεχόμενο μιας διακοπής της ομαλής ροής τους από την Ρωσία στην Ευρώπη. Όπερ και εγένετο, εξαιτίας των σκληρών κυρώσεων των δυτικών χωρών μετά την πρόσφατη εισβολή των ρωσικών στρατευμάτων στην Ουκρανία.
Όπως ήταν αναμενόμενο, αυτές οι κυρώσεις εκτόξευσαν στα ύψη τις τιμές της ενέργειας, που είχαν ως αποτέλεσμα τη δραματική επιδείνωση των οικονομικών δεικτών. Πληθωρισμός και μείωση της παραγωγής δημιουργούν ένα εκρηκτικό μείγμα, που οδηγεί σε ύφεση και κοινωνικές αναταράξεις.
Όμως σε καμία των περιπτώσεων δεν θα πρέπει να ολιγωρήσουμε, να αμφιβάλουμε για την ορθότητα των επιλογών μας και για την σκληρή στάση που πρέπει να τηρήσουμε απέναντι στον Πούτιν. Δεν πρέπει να λησμονούμε ότι αποτελεί ένα μείγμα μαφίας και ΚGB και η πτώση του μπορεί να είναι βίαιη.
Ουδείς όμως γνωρίζει με ποιον τρόπο θα ολοκληρωθεί το καθεστώς Πούτιν. Γνωρίζουμε, όμως, ότι η δικτατορία του αποτελεί πιστή αναπαραγωγή της σοβιετικής εποχής, την οποία αναπολεί λέγοντας ότι η απόφαση διάλυσης της Σοβιετικής Ένωσης υπήρξε μια εθνικής κλίμακας καταστροφή. Πολύ συχνά τα συστατικά στοιχεία των ομιλιών του παραπέμπουν στον τρόπο σκέψης κομμουνιστών δικτατόρων και όχι μόνο.
Ο εχθρός είναι η Δύση σε παρακμή και κυρίως η Αμερική.
Αλλά αυτή ακριβώς δεν είναι και η θέση των ισλαμιστών, που απεχθάνονται τις δημοκρατικές μας κοινωνίες τις οποίες θεωρούν εκφυλισμένες;
Σύμφωνα με τον Πούτιν η Δύση είναι ρωσοφοβική και επιθυμεί τη διάλυση της Ρωσίας.
Ως εκ τούτου, μόνο μια «Μεγάλη Ρωσία» μπορεί να σταθεί εμπόδιο σε τέτοιου είδους μεγαλεπήβολες ορέξεις.
Είναι ενδιαφέρον να τονιστεί ότι κάτι τέτοιο θα μπορούσε κάλλιστα να είχε ειπωθεί είτε από τον Στάλιν είτε από τον Μπρέζνιεφ.
Έτσι, η προσάρτηση εδαφών δικαιολογείται ως πράξη άμυνας. Ιστορικά ας θυμηθούμε ότι και ο Στάλιν χρησιμοποίησε τις ίδιες δικαιολογίες για να αφήσει τα σοβιετικά στρατεύματα στο μισό της Ευρώπης.
Αυτό που κάνει σήμερα ο Πούτιν είναι να διαστρεβλώνει την Ιστορία, υπό το πρίσμα της σοβιετικής ιδεολογίας ως κυρίαρχης δύναμης, καταδικάζοντας τη Ρωσία και τον ρωσικό λαό όπως έκαναν οι κομμουνιστές ηγέτες.
Η κατευναστική πολιτική έναντι του Χίτλερ οδήγησε στην ευρωπαϊκή τραγωδία του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου, όπως μας διδάσκει η πρόσφατη ιστορία και από την οποία πρέπει να αντλήσουμε διδάγματα.
Η διαφύλαξη των αρχών της φιλελεύθερης, δημοκρατικής και της ανοικτής κοινωνίας, απέναντι σε απολυταρχικά και ανελεύθερα καθεστώτα έχει τίμημα.
Αυτό το τίμημα οι δημοκρατικές μας κοινωνίες καλούνται σήμερα να καταβάλουν, φράζοντας οριστικά και αμετάκλητα τον δρόμο προς τη δουλεία και τον αυταρχισμό.
Ο Μηνάς Αναλυτής είναι Οικονομολόγος Ph.D., Πανεπιστήμιο Poitiers Γαλλίας
