Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε το κύριο πρόγραμμα εργασίας του προγράμματος “Ορίζων Ευρώπη” για την περίοδο 2023-24, με περίπου 13,5 δισ. ευρώ προκειμένου να στηρίξει ερευνητές και φορείς καινοτομίας στην Ευρώπη στην προσπάθειά τους να εξεύρουν ρηξικέλευθες λύσεις στις περιβαλλοντικές, ενεργειακές, ψηφιακές και γεωπολιτικές προκλήσεις.
Στο πλαίσιο του ευρύτερου προγράμματος έρευνας και καινοτομίας της ΕΕ, ύψους 95,5 δισ. ευρώ, του προγράμματος “Ορίζων Ευρώπη”, η χρηματοδότηση αυτή θα συμβάλει στην επίτευξη των στόχων της ΕΕ για το κλίμα, στην αύξηση της ενεργειακής ανθεκτικότητας και στην ανάπτυξη βασικών ψηφιακών τεχνολογιών.
Θα εξετάσει επίσης στοχευμένες δράσεις για τη στήριξη της Ουκρανίας, την τόνωση της οικονομικής ανθεκτικότητας και θα ευνοήσει τη βιώσιμη ανάκαμψη από την πανδημία COVID-19. Θα συμβάλει στην επίτευξη ενός ισχυρότερου ευρωπαϊκού οικοσυστήματος έρευνας και καινοτομίας, μεταξύ άλλων μέσω της ευρύτερης συμμετοχής ερευνητών και φορέων καινοτομίας σε ολόκληρη την Ευρώπη, της αύξησης της κινητικότητας και της χρηματοδότησης ερευνητικών υποδομών παγκόσμιας εμβέλειας.
Υλοποίηση της δράσης για το κλίμα και τον ψηφιακό μετασχηματισμό
Συνολικά 5,67 δισ. ευρώ (πάνω από το 42 % του προϋπολογισμού του προγράμματος εργασίας) προορίζονται για την επίτευξη βασικών στόχων της δράσης για το κλίμα, για την εξεύρεση καινοτόμων λύσεων ώστε να μειωθούν οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή. Ποσό ύψους 1,67 δισ. ευρώ συμβάλλει στη στήριξη της βιοποικιλότητας.
Πάνω από 4,5 δισ. ευρώ θα στηρίξουν την ψηφιακή μετάβαση της ΕΕ, μεταξύ άλλων για να αναπτυχθούν βασικές ψηφιακές τεχνολογίες και για να προωθηθεί η ένταξή τους στη ζωή μας.
Θα παρασχεθεί επίσης εκτεταμένη στήριξη στο Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους, το οποίο έχει ως στόχο να καταδείξει τα οφέλη της πράσινης μετάβασης στην καθημερινότητα και στους χώρους διαβίωσης των ανθρώπων.
Στήριξη μιας ασφαλούς, προστατευμένης και ανθεκτικής Ευρώπης
Σχεδόν 970 εκατ. ευρώ θα επενδυθούν για την επιτάχυνση της μετάβασης σε καθαρές μορφές ενέργειας, σύμφωνα με το σχέδιο REPowerEU, και για την αύξηση της ενεργειακής ανεξαρτησίας της Ευρώπης από αναξιόπιστους προμηθευτές και ασταθή ορυκτά καύσιμα.
Το 2023, το πρόγραμμα εργασίας θα κατευθύνει επενδύσεις ύψους άνω του 1 δισ. ευρώ από το NextGeneration EU για την ανάκαμψη της Ευρώπης από τις οικονομικές και κοινωνικές ζημίες που προκάλεσε η πανδημία COVID-19. Επιπλέον, θα στηρίξει την έρευνα και την καινοτομία με 336 εκατ. ευρώ για την ενίσχυση της ετοιμότητας έναντι πανδημιών και για την αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης στον τομέα της υγείας. Αυτό συνάδει με τους στόχους της Ευρωπαϊκής Αρχής Ετοιμότητας και Αντιμετώπισης Καταστάσεων Έκτακτης Υγειονομικής Ανάγκης (HERA).
Θα στηρίξει επίσης υποδομές ζωτικής σημασίας για την αντιμετώπιση φυσικών απειλών και απειλών στον κυβερνοχώρο, ώστε να ενισχυθεί η ανθεκτικότητα της ΕΕ.
Στοχευμένη στήριξη στην Ουκρανία
Παρέχεται στοχευμένη στήριξη στην Ουκρανία επιπλέον των 70 εκατ. ευρώ ειδικών μέτρων που έχουν ήδη δρομολογηθεί το 2022. Οι νέες δράσεις περιλαμβάνουν την ενίσχυση της πρόσβασης ερευνητών από την Ουκρανία σε ευρωπαϊκές ερευνητικές υποδομές, τη συνέχιση της στήριξης των επιστημόνων υγείας από την Ουκρανία και τη στήριξη της κλιματικά ουδέτερης ανασυγκρότησης αρκετών ουκρανικών πόλεων μέσω της αποστολής της ΕΕ για κλιματικά ουδέτερες και έξυπνες πόλεις.
Οι παγκόσμιες προκλήσεις απαιτούν παγκόσμιες λύσεις
Το πρόγραμμα εργασίας του προγράμματος “Ορίζων Ευρώπη” για την περίοδο 2023-2024 καλύπτει δράσεις για τη στήριξη και την ενίσχυση διεθνών πρωτοβουλιών στους τομείς, ιδίως, των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, των συστημάτων τροφίμων, της παγκόσμιας υγείας και των περιβαλλοντικών παρατηρήσεων. Βασίζεται στην πρωτοβουλία για την Αφρική και εισάγει τη νέα μεσογειακή πρωτοβουλία, ανταποκρινόμενη στο νέο θεματολόγιο έρευνας και καινοτομίας που αναπτύχθηκε με την Ένωση για τη Μεσόγειο.
Όσον αφορά τη συνεργασία με την Κίνα, το πρόγραμμα εργασίας θα επικεντρωθεί στην αντιμετώπιση των παγκόσμιων προκλήσεων μέσω δύο εμβληματικών ερευνητικών πρωτοβουλιών για τα τρόφιμα, τη γεωργία και τη βιοτεχνολογία, καθώς και την κλιματική αλλαγή και τη βιοποικιλότητα.
Το άνοιγμα στη διεθνή συνεργασία εξισορροπείται με την ανάγκη διασφάλισης των συμφερόντων της ΕΕ σε στρατηγικούς τομείς, ιδίως για την προώθηση της ανοιχτής στρατηγικής αυτονομίας της ΕΕ και της τεχνολογικής υπεροχής και ανταγωνιστικότητάς της.
Αποστολές της ΕΕ
Περισσότερα από 600 εκατ. ευρώ θα επενδυθούν στις πέντε αποστολές της ΕΕ το 2023. Τούτο θα στηρίξει την έρευνα και την καινοτομία, οι οποίες αναμένεται να οδηγήσουν, για παράδειγμα, σε τοπικές και περιφερειακές αρχές καλύτερα προετοιμασμένες να αντιμετωπίσουν τους κινδύνους που σχετίζονται με το κλίμα, στην αποκατάσταση τουλάχιστον 25 000 χλμ. ποταμών ελεύθερης ροής, σε “συμβάσεις πόλης για το κλίμα” με 100 πόλεις, στην ανάπτυξη προγραμμάτων παρακολούθησης του εδάφους ή στη βελτιστοποίηση των ελάχιστα επεμβατικών μεθόδων για τη διάγνωση του καρκίνου. Η Επιτροπή αναμένει από τις αποστολές να συγκεντρώσουν συνεισφορές από άλλες πηγές χρηματοδότησης, ώστε, στο τέλος του 2023, να επιτευχθεί συνολικό επίπεδο επενδύσεων το οποίο να υπερβαίνει τις επενδύσεις που πραγματοποιούνται από το πρόγραμμα “Ορίζων Ευρώπη”.
Επόμενα βήματα
Οι πρώτες προσκλήσεις για υποβολή προτάσεων θα ανοίξουν στην πύλη για τις χρηματοδοτήσεις και τις προσκλήσεις υποβολής προσφορών της ΕΕ στις 7 Δεκεμβρίου 2022. Ενημερωτικές ημερίδες του προγράμματος “Ορίζων Ευρώπη”, απευθυνόμενες σε δυνητικούς υποψηφίους, θα διεξαχθούν μεταξύ 6 Δεκεμβρίου 2022 και 16 Φεβρουαρίου 2023.
