Ως αισιόδοξο μπορεί να χαρακτηριστεί το ξεκίνημα του 2024 για την αγορά των δεξαμενόπλοιων, επηρεαζόμενη σημαντικά από τις παγκόσμιες γεωπολιτικές και οικονομικές τάσεις.
Το πιο σημαντικό γεγονός στο κλείσιμο του προηγούμενου έτους αφορούσε τον πόλεμο στο Ισραήλ και τις επιπτώσεις που φέρει στη ναυτιλία. Λόγω των επιθέσεων των ανταρτών Χούθι της Υεμένης, μεγάλες ναυτιλιακές εταιρείες παγκοσμίου βεληνεκούς έχουν εκτρέψει τα πλοία τους μακριά από την Ερυθρά Θάλασσα και τη Διώρυγα του Σουέζ, στέλνοντάς τα ακόμα και να πραγματοποιήσουν τον περίπλου της Αφρικής στην πορεία προς την Ευρώπη. Οι επιθέσεις έχουν επίσης επιβαρύνει περισσότερο τις εταιρείες που εξακολουθούν να παρέχουν θαλάσσιες μεταφορές στο Ισραήλ.
Σήμερα, η Ερυθρά Θάλασσα είναι μία από τις κύριες εμπορικές οδούς μεταξύ της Ασίας, της Μέσης Ανατολής και της Ευρώπης, με τη ναυτιλιακή Clarksons να εκτιμά ότι το 10% του παγκόσμιου εμπορίου, σε όγκο, πραγματοποιείται μέσω αυτής της διαδρομής. Η ένταση, η διάρκεια και το ενδεχόμενο άλλων παρόμοιων αναταραχών (π.χ. στην Βορειανατολική Αφρική) προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία στις αγορές, με αποτέλεσμα πιθανές καθυστερήσεις και επιβάρυνση των παγκόσμιων εφοδιαστικών αλυσίδων με υψηλότερο κόστος. Με τους θαλάσσιους μεταφορείς να αναγκάζονται να ακολουθήσουν εναλλακτικές διαδρομές, όπως αναφέρθηκε, που προσθέτουν μία εβδομάδα ή και περισσότερο χρόνο στα δρομολόγια, οι καθυστερήσεις δημιουργούν συμφόρηση στις πύλες εισόδου των λιμανιών, με φυσικό επακόλουθο να αναδιαμορφώνουν και τις χερσαίες μεταφορές.
Αξιοσημείωτο είναι πως πριν λίγες ημέρες, εγκρίθηκε και η έναρξη της ευρωπαϊκής ναυτικής αποστολής με την ελληνική επωνυμία «Ασπίδες» (EUNAVFOR ASPIDES) από τους υπουργούς Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στόχος της αμυντικού χαρακτήρα ναυτικής αποστολής ασφάλειας, η αποκατάσταση και η διασφάλιση της ελεύθερης ναυσιπλοΐας στην Ερυθρά Θάλασσα και στον Κόλπο. «Με την έναρξη της επιχείρησης «Ασπίδες», η Ευρωπαϊκή Ένωση ανταποκρίνεται γρήγορα στην ανάγκη αποκατάστασης της θαλάσσιας ασφάλειας και της ελευθερίας της ναυσιπλοΐας σε έναν εξαιρετικά στρατηγικό θαλάσσιο διάδρομο. Η επιχείρηση θα διαδραματίσει βασικό ρόλο στη διασφάλιση των εμπορικών συμφερόντων και των συμφερόντων ασφάλειας για χάρη της ΕΕ και της ευρύτερης διεθνούς κοινότητας», επισημαίνει ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ, Ζοζέπ Μπορέλ.
Κύριο χαρακτηριστικό τις τελευταίες εβδομάδες είναι η σταθερότητα που καταγράφεται στους ναύλους των LNG carriers. Σύμφωνα με τη ναυλομεσιτική Fearnleys, μέσα στον Φεβρουάριο οι ναύλοι των LNG carriers μεταφορικής ικανότητας περίπου 160.000 κ.μ. παρέμειναν σταθεροί τόσο ανατολικά όσο και δυτικά του Σουέζ. Ειδικότερα, ανατολικά του Σουέζ οι ναύλοι ανήλθαν σε $43.000/ημέρα, ενώ δυτικά του Σουέζ στα $40.000/ημέρα.
«Η κρίση στη Μέση Ανατολή δεν έχει οδηγήσει μόνο τους ναύλους αλλά και τις τιμές των καυσίμων προς τα πάνω. Οι τιμές για το μαζούτ πολύ χαμηλού θείου στη Σιγκαπούρη αυξάνονται ραγδαία, λόγω της έντονης ζήτησης από τους πλοιοκτήτες που γεμίζουν τις δεξαμενές καυσίμων των πλοίων τους στο μέγιστο της χωρητικότητάς τους εν αναμονή της αναδρομολόγησης γύρω από το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας», επισημαίνουν οι αναλυτές του ναυλομεσιτικού οίκου Xclusiv Shipbrokers.
Οι ελληνικές κινήσεις στη ναυτιλιακή σκακιέρα
Οι Έλληνες εφοπλιστές, κρίνοντας με βάση τις ισχύουσες γεωπολιτικές συνθήκες, αλλά κυρίως με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον, εστιάζουν στην ανανέωση του στόλου τους, προχωρώντας σε πωλήσεις των παλαιότερης ηλικίας πλοίων τους, ενώ παράλληλα είτε προχωρούν σε παραγγελίες νέων, είτε ψάχνονται για ευκαιρίες στην αγορά μεταχειρισμένων πλοίων που να ανταποκρίνονται στις προδιαγραφές τους.
Σύμφωνα με το νορβηγικό νηογνώμονα DNV, οι παραγγελίες νεότευκτων δεξαμενοπλοίων αναμένεται να συνεχίσουν να αυξάνονται κατακόρυφα το 2024. Στηριζόμενοι στους υψηλούς ναύλους και την ισχυρή παγκόσμια ζήτηση για πετρέλαιο και πετρελαιοειδή, οι πλοιοκτήτες δεξαμενοπλοίων αξιοποιούν τις ευνοϊκές συνθήκες της αγοράς.
Στο μέτωπο των παραγγελιών, η Allied αναφέρει πως τα δεξαμενόπλοια παραμένουν στο επίκεντρο: από την αρχή του έτους έχουν τοποθετηθεί παραγγελίες για 100 bulk carriers, tankers, containerships και gas carriers, εκ των οποίων οι 49 (49%) αφορούν δεξαμενόπλοια. Σχεδόν οι μισές από αυτές (23) είναι για MR tankers ενώ ένα σημαντικό μέρος (14) είναι και για small tankers. Σημειώνεται πως οι Έλληνες προχώρησαν το 2023, σε παραγγελίες 123 νέων δεξαμενόπλοιων. Αριθμός τριπλάσιος από τον αντίστοιχο των παραγγελιών δεξαμενόπλοιων που έδωσαν το 2022. Οι περισσότερες παραγγελίες ήταν για πλοία τύπου Aframax/LR2, με 51 παραγγελίες, Suezmax και Panamax/LR1, με 36 και 14 παραγγελίες, αντίστοιχα.
Ενδεικτικά, για παραγγελία συνολικά δεκατεσσάρων πλοίων από τους εφοπλιστές Βαγγέλη Μαρινάκη και Τζον Φρέντρικσεν κάνουν λόγο ότι δέχτηκαν τα ναυπηγεία Dalian Shipbuilding Industry Co. Σύμφωνα με πηγές της αγοράς, Capital Maritime & Trading και Seatankers ήρθαν σε συμφωνία με τα κινεζικά ναυπηγεία για παραγγελία 14 VLCC, συνολικής αξίας 1,8 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Σε παραγγελία για τρία δεξαμενόπλοια προχώρησε η Maran Tankers, συμφερόντων Μαρίας Αγγελικούση, η οποία ήρθε σε συμφωνία με νοτιοκορεάτικο ναυπηγείο για τρία shuttle tankers, έναντι 390 εκατ. δολαρίων, τα οποία κατά την παράδοση θα ναυλωθούν μακροπρόθεσμα από τη βραζιλιάνικη ενεργειακή εταιρεία Petrobras.
Ακόμα στην ενίσχυση του στόλου της, τόσο με νεότευκτα, όσο και με πλοία από την secondhand αγορά προχωρά και η Tsakos Group, συμφερόντων Νίκου Τσάκου.
Λαμβάνοντας υπόψη και τον παράγοντα της πράσινης μετάβασης, ο DNV εκτιμά ότι η αγορά δεξαμενοπλοίων θα παραμείνει ισχυρή τα επόμενα χρόνια.
Ένα ταχέως μεταβαλλόμενο περιβάλλον
Αναμφίβολα το 2024 οι παγκόσμιες εφοδιαστικές αλυσίδες αναμένεται να λειτουργήσουν σε ένα ταχέως μεταβαλλόμενο περιβάλλον, ειδικά αν ληφθούν υπόψη οι διαταραχές σε δύο από τους πιο κρίσιμους εμπορικούς διαδρόμους του κόσμου -τη διώρυγα του Παναμά (εξαιτίας της έλλειψης νερού ως αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής) και της διώρυγας του Σουέζ στην Ερυθρά Θάλασσα.
Ουσιαστικά, η πρόσφατη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή, με τις προεκτάσεις της, που έρχεται να προστεθεί στην εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, έχει αυξήσει κατακόρυφα τους γεωπολιτικούς κινδύνους, καθιστώντας τις διεθνείς αλυσίδες εφοδιασμού, ιδιαίτερα μέσω των πλωτών διαδρομών, πιο ευάλωτες σε διαταραχές. Επομένως, τα γεωπολιτικά επεισόδια θα επηρεάσουν το παγκόσμιο εμπόριο αγαθών και το 2024, το οποίο, ήδη, το 2023, συρρικνώθηκε κατά 2,2% (Παγκόσμιες Οικονομικές Προοπτικές, Παγκόσμια Τράπεζα, Alpha Bank Ιανουάριος 2024), αντανακλώντας την επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας, και δη, την επιβράδυνση του ρυθμού μεγέθυνσης της παγκόσμιας βιομηχανικής παραγωγής.
