Στη μεγάλη αύξηση που έχει γνωρίσει ο κλάδος του γιώτινγκ στην Ελλάδα και την Ευρώπη τα τελευταία 40 χρόνια, αλλά και τις ακόμη ισχυρές προοπτικές περαιτέρω ανάπτυξης αυτής της αγοράς που έχει πολύ μεγάλο αποτύπωμα στον τουρισμό αλλά και στο ΑΕΠ των χωρών αναφέρθηκε στην πρόσφατη ομιλία του στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο ο κ. Γιώργος Βερνίκος, Επίτιμος Πρόεδρος της Ένωσης Πλοιοκτητών Ελληνικών Σκαφών Τουρισμού και Γεν. Γραμματέας του ΣΕΤΕ.
Ο κ. Βερνίκος προσκλήθηκε από την Επιτροπή Μεταφορών και Τουρισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις Βρυξέλλες, προκειμένου να ενημερώσει για θέματα, κυρίως θαλάσσιου τουρισμού και ν’ απαντήσει σε σχετικές ερωτήσεις Ευρωβουλευτών.
Όπως τόνισε ο κ. Βερνίκος, σε όλο τον κόσμο το 1980 υπήρχαν 1.534 superyachts πάνω από 30 μέτρα, ενώ το 2021 ο αριθμός τους αυξήθηκε σε 11.713. Οι πωλήσεις των superyachts ανέβηκαν σε επίπεδα ρεκόρ το 2021 και αναμένεται το ίδιο για το 2022.
Τα κυριότερα σημεία της ομιλίας του Επίτιμου Προέδρου της Ένωσης Πλοιοκτητών Ελληνικών Σκαφών Τουρισμού στο ευρωκοινοβούλιο, έχουν ως εξής:
«Η τουριστική ανάκαμψη το 2ο και 3ο τρίμηνο του 2022 στη Νότια Ευρώπη είναι ο κύριος λόγος που θα κρατήσει την Ευρωζώνη, έστω και οριακά, σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης. Ο τουρισμός αποτελεί φωτεινό σημείο για την ευρωπαϊκή οικονομία. Ιδιαίτερα για την Ελλάδα ο τουρισμός αποτελεί στρατηγικής σημασίας δραστηριότητα και βασικό πυλώνα ανάπτυξης, δημιουργίας εισοδήματος και απασχόλησης, με κατεύθυνση ένα καινοτόμο και ποιοτικό αναπτυξιακό μοντέλο στραμμένο προς την ολιστική βιώσιμη και αειφόρο ανάπτυξη.
Η Γαλάζια Οικονομία–Blue Economy αντιπροσωπεύει το 15% της συνολικής απασχόλησης στην Ελλάδα (570.000 θέσεις εργασίας) και συμβάλει στο 5,1% της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας. Ο θαλάσσιος τουρισμός περιλαμβάνει μία ποικιλία από τουριστικές δραστηριότητες, που αναπτύσσονται στο θαλάσσιο χώρο και τις ακτές. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2018 η Γαλάζια Οικονομία – θαλάσσιος τουρισμός είχε κύκλο εργασιών 231 δισ. ευρώ και έδινε δουλειά σε 2,8 εκατ. ανθρώπους.
Ο αριθμός των σκαφών αναψυχής παγκοσμίως υπολογίζεται σε 30 εκατ. εκ των οποίων το 90% είναι σκάφη μέχρι 8 μέτρα, ενώ 6 εκατ. υπολογίζεται ότι είναι τα σκάφη στην Ευρωπαϊκή Ένωση και 48 εκατ. ευρωπαίοι συμμετέχουν τακτικά σε δραστηριότητες που σχετίζονται με τα σκάφη. Στην Ευρώπη υπάρχουν σήμερα 11.000 τουριστικοί λιμένες, με τις βόρειες χώρες να έχουν κατά κανόνα περισσότερους αλλά μικρότερους λιμένες από τις νότιες χώρες.
Το 2020 το σύνολο της αξίας των σκαφών που εξήγαγε η Ευρώπη ήταν 5.882 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με την ICOMNIA, στη Μεσόγειο λειτουργούν πάνω από 1.200 μαρίνες. Η ελληνική ακτογραμμή είναι 16.000 χλμ. και το εθνικό λιμενικό σύστημα της χώρας περιλαμβάνει 12 μεγάλους λιμένες, 72 Λιμενικά και Δημοτικά Ταμεία και 1.250 περιφερειακούς λιμένες, μαρίνες, αλιευτικά καταφύγια και λιμενίσκους.
Η Ελλάδα είναι από τους δημοφιλέστερους προορισμούς στον κόσμο για τα σκάφη αναψυχής. Στην Ελλάδα εκτιμάται ότι υπάρχουν 170.000 σκάφη αναψυχής όλων των μεγεθών και απ’ αυτά τα επαγγελματικά σκάφη ανέρχονται σε 6.500. Περίπου 200 με 300 ελληνικά επαγγελματικά σκάφη θα προστίθενται κάθε χρόνο στον ελληνικό στόλο.
Τα σκάφη προς ναύλωση θεωρήθηκαν – ιδιαίτερα στη διάρκεια της πανδημίας- ασφαλής τρόπος διακοπών. Μόνο τα ιστιοπλοϊκά σκάφη που ναυλώνονται στην Ανατολική Μεσόγειο υπολογίζονται πάνω από 10.000, με τζίρο της τάξης των 2 δισ. ευρώ.
Σ’ όλο τον κόσμο το 1980 υπήρχαν 1.534 superyachts πάνω από 30 μέτρα, ενώ το 2021 ο αριθμός τους αυξήθηκε σε 11.713. Οι πωλήσεις των superyachts ανέβηκαν σε επίπεδα ρεκόρ το 2021 και αναμένεται το ίδιο για το 2022. Τα αυξανόμενα επιτόκια, οι ασταθείς αγορές μετοχών και ιδιαίτερα οι αναταράξεις από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία δεν θα επηρεάσουν τις τιμές λόγω έλλειψης προσφερόμενων σκαφών. Τα γνωστά ναυπηγεία έχουν πολλαπλές παραγγελίες για παραδόσεις μέχρι το 2026.
Υπάρχει έλλειψη και αυξημένος ανταγωνισμός για εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό στη βιομηχανία σκαφών αναψυχής. Παρατηρείται μια θεμελιώδη αλλαγή στην αγορά και στα ενδιαφέροντα των καταναλωτών για την υπαίθρια αναψυχή. Υπάρχουν νέοι και πιο διαφορετικοί αγοραστές σκαφών.
Οι ναυλώσεις υπερπολυτελών σκαφών αυξήθηκαν κατά 20% το καλοκαίρι του 2022. Η Ελλάδα έχει τον υψηλότερο αριθμό ναυλώσεων θαλαμηγών μήκους άνω των 20 μέτρων σε σύγκριση με όλους τους προορισμούς για ναυλώσεις σκαφών το καλοκαίρι του 2022, συγκριτικά με τα ήδη υψηλά επίπεδα του 2021. Οι Αμερικανοί αποτελούν μία από τις μεγαλύτερες αγορές αυτή τη στιγμή, βοηθώντας να καλυφτούν τα κενά που έχουν δημιουργήσει οι Ρώσοι ολιγάρχες, λόγω των κυρώσεων που τους έχουν υποβληθεί έπειτα από την εισβολή στην Ουκρανία.
Πρόσφατα μέτρα για την προστασία της θαλάσσιας ζωής έχουν επιφέρει περιορισμούς στην αγκυροβόληση σκαφών σε μεγάλα τμήματα των γαλλικών ακτών της Μεσογείου και συμβάλουν στη σημαντική μείωση σκαφών στη Δυτική Μεσόγειο και αντίστοιχη μετακίνηση και αύξηση, ιδιαίτερα επαγγελματικών σκαφών, στην Ανατολική Μεσόγειο.
Προτεραιότητες στο γιώτινγκ
Η ανάγκη εκσυγχρονισμού του πλαισίου του θαλάσσιου τουρισμού, με άξονα πάντα τη βιώσιμη ανάπτυξη, την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση της οικονομίας και τον εμπλουτισμό του θαλάσσιου τουρισμού, καθώς και τον περιορισμό των παράνομων ναυλώσεων και των αθέμιτων απαιτήσεων συμφερόντων που έχουν συνηθίσει στην παρανομία.
Στην Ευρώπη – και ιδιαίτερα στη Μεσόγειο – απαιτείται μεγάλο χρονικό διάστημα για τη χωροθέτηση και υλοποίηση μαρινών, λόγων περιβαλλοντικών περιορισμών και αντιδράσεων των τοπικών κοινωνιών. Είναι απαραίτητη η λειτουργία έξυπνων και ευέλικτων ρυθμίσεων για την ενθάρρυνση και προώθηση ελαφρών και πλωτών στοιχείων για δημιουργία θέσεων ελλιμενισμού, με άμεση λειτουργία.
Το επόμενο χρονικό διάστημα θα υπάρξει σημαντική αύξηση της ζήτησης για ναύλωση επαγγελματικών σκαφών, που αποτελούν βασικό στοιχείο περιήγησης και επικοινωνίας μεταξύ παράκτιων και νησιωτικών προορισμών. Είναι σημαντικό να αναπτυχθούν στρατηγικές μαρίνες που να αποτελούν εφαλτήριο ανάπτυξης του θαλάσσιου τουρισμού και ιδιαίτερα των επαγγελματικών σκαφών με πλήρη προσφορά υπηρεσιών.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να ενθαρρύνει τις επενδύσεις της πράσινης και περιβαλλοντικής ανάπτυξης, μεταξύ των οποίων είναι η ηλεκτροκίνηση των σκαφών, το ηλεκτρικό δίκτυο υποστήριξης στις μαρίνες και τους Δήμους και η διαχείριση των αποβλήτων. Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να πρωτοστατεί για την ελεύθερη ναυσιπλοΐα στη Μεσόγειο, προσπαθώντας να υιοθετηθούν κοινοί κανόνες φορολογίας, τελωνειακών δασμών, συνθηκών εργασίας, ασφάλειας και περιβαλλοντικής προστασίας, τόσο για τις ευρωπαϊκές χώρες αλλά και για όλες τις χώρες της Μεσογείου, ώστε ν’ αντιμετωπιστεί ο αθέμιτος ανταγωνισμός και ιδιαίτερα για τη χώρα μας, που το νησιωτικό αρχιπέλαγος και οι ελληνικές θάλασσες αντιμετωπίζουν έντονες πιέσεις και από παράνομες πρακτικές».
