Διχασμένη είναι η ΕΕ εν όψει του σημερινού Συμβουλίου Υπουργών Ενέργειας με αφορμή την πρόταση για το πλαφόν στις εισαγωγές φυσικού αερίου ανεξαρτήτως πηγής, που έχουν καταθέσει οι 15 χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα.
Από τη μια βρίσκεται η ομάδα των 15 κρατών μελών, κυρίως του Ευρωπαϊκού Νότου, μεταξύ των οποίων η Ελλάδα και η Γαλλία, κι από την άλλη κράτη μέλη όπως η Γερμανία, η Ολλανδία και η Δανία αλλά και η Κομισιόν.
Ήδη, η τελευταία προφανώς ενεργώντας με τις “ευλογίες” της Γερμανίας έσπευσε να “κάψει” την πρόταση των “15” με ένα ανανεωμένο σχέδιο προτάσεων όπου δεν έχει ενταχθεί η πρόταση για οριζόντιο πλαφόν στις εισαγωγές αερίου.
«Πρέπει να δράσουμε στο σημείο όπου το φυσικό αέριο εισέρχεται στην αγορά μας» σημείωσε χτες χαρακτηριστικά επιχειρηματολογώντας η Επίτροπος Ενέργειας Κάντρι Σίμσον σε δηλώσεις της μία ημέρα πριν από το έκτακτο συμβούλιο των υπουργών ενέργειας στις Βρυξέλλες και επανέλαβε την πρόταση της Κομισιόν για ανώτατο όριο τιμής στις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου.
Επισήμανε ότι γίνονται «διαπραγματεύσεις με τους αξιόπιστους προμηθευτές μας φυσικού αερίου μέσω αγωγών. Αν αυτό δεν φέρει αποτελέσματα, τότε είναι δυνατό ένα ανώτατο όριο τιμής. Η Ρωσία δεν είναι αξιόπιστος εταίρος, στην πραγματικότητα, είναι η πηγή του προβλήματος. Εγώ πιστεύω ακράδαντα ότι χρειαζόμαστε ανώτατο όριο τιμής για όλες τις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου, σε επίπεδο που εξακολουθεί να το καθιστά ελκυστικό για αυτούς για εξαγωγή στην Ευρώπη».
Παράλληλα, ανέφερε ότι για να θωρακιστούν οι καταναλωτές από τις εξαιρετικά υψηλές τιμές, η Επιτροπή προωθεί έκτακτη παρέμβαση στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.
«Αυτό θα δημιουργήσει έσοδα για τη στήριξη των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων από τα κέρδη των εταιρειών που παράγουν ηλεκτρική ενέργεια με χαμηλό κόστος και την εισφορά αλληλεγγύης από εταιρείες ορυκτών καυσίμων» τόνισε η Κάντρι Σίμσον.
Στο μεταξύ με βάση το Reuters που επικαλέστηκε σχέδιο κειμένου της Κομισιόν, ένα ανώτατο όριο τιμής χονδρικής για συναλλαγές τόσο στις προμήθειες υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) όσο και τις προμήθειες αγωγών, θα μπορούσε να διαταράξει τις ροές φυσικού αερίου μεταξύ των χωρών της ΕΕ. Όπως αναφέρεται το επιχείρημα που προτάσουν οι θιασώτες της απόρριψης της πρότασης για γενικό πλαφόν είναι ότι κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί πως οι προμηθευτές αερίου δεν θα αναζητήσουν αλλού αγοραστές, οι οποίοι είναι διατεθειμένοι να τους προσφέρουν υψηλότερη τιμή από το πλαφόν, κίνδυνος που θα μπορούσε να επιφέρει ισχυρό πλήγμα στα κράτη-μέλη που δεν διαθέτουν επαρκή αποθέματα καυσίμων.
Παράλληλα η Κομισιόν η ΕΕ προτείνει ένα νέο δείκτη αναφοράς που θα θέσει εκτός τον Ολλανδικό Δείκτη (TTF) και και θα λειτουργεί ως διεθνές σημείο αναφοράς όπως είναι οι κατά τόπους δείκτες με τις τιμές του αργού πετρελαίου ή του αερίου στην Βόρεια Θάλασσα, στη Μεσόγειο και στην Ασία. Όπως αναφέρεται ο νέος δείκτης, τον οποίο πολεμά η Ολλανδία, θα είναι πιο αξιόπιστος και αντιπροσωπευτικός καθώς θα ενσωματώνει ένα μεγαλύτερο μείγμα καυσίμων αλλά και το LNG που σήμερα κατακλύζει τις ευρωπαϊκές εισαγωγές φυσικού αερίου και αποτελεί το διάδοχο του ρωσικού φυσικού αερίου στην ΕΕ.
Σκληρό πόκερ
Εν τω μεταξύ με βάση πληροφορίες έχουν ενταθεί τις τελευταίες ώρες οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των κρατών μελών σε μια προσπάθεια εξεύρεσης λύσης. Η “ομάδα των 15” αναζητά το 16ο κράτος μέλος ώστε να διασφαλίσει την απαραίτητη ειδική πλειοψηφία στο Συμβούλιο κι έτσι να πιέσει για αποδοχή της πρότασης για γενικό πλαφόν. Ωστόσο η αντίδραση της Γερμανίας δεν αφήνει πολλά περιθώρια καθώς μάλιστα μια από τις χώρες που “κοιτάζουν” οι “15” είναι, σύμφωνα με πληροφορίες, και η Τσεχία, που ως γνωστόν επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από το Βερολίνο.
Να σημειωθεί ότι χθες βρέθηκε στην Αθήνα η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, με αφορμή το 10ο Athens Democracy Forum, ωστόσο με την επίκληση ασθένειας δεν συνάντησε σε δείπνο τον Πρωθυπουργό κάτι που με βάση πληροφορίες θα γίνει το ερχόμενο Σάββατο. Πάντως φον ντερ Λάιεν και Κ. Μητσοτάκης για την ώρα είναι σε αντίπαλα στρατόπεδα.
Οι στοχεύσεις των δυο στρατοπεδων
Σε μια προσπάθεια “αποκωδικοποίησης” των μηνυμάτων και των στοχεύσεων κάθε στρατοπέδου μπορεί κανείς να πει ότι οι χώρες με εξάρτηση από τη Ρωσία σε σχέση με προμήθειες, όπως π.χ. είναι και η Ελλάδα, αλλά και με αδύναμες οικονομίες θέλουν ένα γενικό πλαφόν και μια ευρωπαϊκή πλατφόρμα ενισχύσεων και κοινών προμηθειών κι από την άλλη χώρες όπως η Γερμανία θέλουν εστίαση του πλαφόν μόνο στο Ρωσικό αέριο, θεωρώντας ότι έχουν εναλλακτικές οδούς προμήθειας αλλά και ισχυρά οικονομικά αποθέματα για να στηρίξουν την παρουσία τους στις αγορές.
Σημειώνεται ότι μιλώντας στο ΣΚΑΙ ο υπουργός Ενέργειας Κώστας Σκρέκας, ενόψει της σημερινής συνεδρίασης των Ευρωπαίων υπουργών Ενέργειας ανέφερε ότι πρέπει να μπει οριζόντιο πλαφόν στις τιμές φυσικού αεριού. Όπως είπε πρέπει να υπάρχει συγκεκριμένος μηχανισμός, ώστε οι τιμές στην Ευρώπη να είναι αντίστοιχες με τις τιμές στην Αμερική, την Ασία και την Αυστραλία. Και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιάννης Οικονόμου σε δηλώσεις του χθες είπε ότι «θα επιμείνουμε στην ανάγκη επιβολής πλαφόν». «Βλέπουμε είπε ο κ. Οικονόμου, ότι γύρω από τις προτάσεις μας συγκροτείται μια διευρυνόμενη πλειοψηφία κρατών – μελών. Έχουμε μπροστά μας το Συμβούλιο των υπουργών Ενέργειας αλλά και τις δυο Συνόδους Κορυφής εντός του Οκτωβρίου και θα επιμείνουμε».
Ο κ. Σκρέκας εξήγησε ότι την πρόταση της Ελλάδας στηρίζουν πλέον 15 χώρες, εκ των οποίων οι 4 μεγάλες, όπως η Ιταλία, η Γαλλία, η Ισπανία και η Πολωνία και αυτό σημαίνει πως έχουμε την ειδική πλειοψηφία για να ζητήσουμε από την επιτροπή να καταθέσει επισήμως την πρότασή της για το αίτημα των χωρών αυτών.
Σχετικά με τα κράτη μέλη που δε συμφωνούν δήλωσε ότι πολλά εκφράζουν την αντίρρησή τους από φόβο και σημείωσε ότι ο στόχος της πρότασής μας δεν είναι να φύγουν οι ροές από την Ευρώπη. Σημείωσε όμως ότι δεν μπορεί η Ευρώπη να πληρώνει την τιμή του φυσικού αέριου σε ποσοστό ως και 100% περισσότεροι από ότι οι άλλες Ήπειροι.
Αναφερόμενος, επίσης, στο συμβούλιο των υπουργών Ενέργειας, ο κ Σκρέκας δήλωσε ότι θα έχει άρωμα Ελλάδας καθώς θα συζητηθεί η φορολογία των υπερκερδών των ενεργειακών επιχειρήσεων. Δηλαδή ο ελληνικός μηχανισμός που υιοθετεί η Ευρώπη και η χώρα μας εφαρμόζει από τον Ιούλιο, που μάλιστα φαίνεται να γίνεται αποδεκτός από τα κράτη μέλη. Να σημειωθεί για την αγορά του ηλεκτρισμού η Κομισιόν δίνει σχετική ευελιξία όσον αφορά το πλαφόν στα έσοδα των ηλεκτροπαραγωγών που θα επιβάλλουν τα κράτη μέλη της Ε.Ε. αν και στο τελικό σχέδιό της έχει καταθέσει πρόταση ενιαίου πλαφόν 180 ευρώ για τις φθηνότερες τεχνολογίες παραγωγής ηλεκτρισμού, συμπεριλαμβανομένου του λιγνίτη.
Αναφερόμενος πάντως ο κ. Σκρέκας στις χώρες που έχουν ενδοιασμούς λόγω φόβου, τόνισε ότι ακολουθούν τελικά τα ελληνικά βήματα όπως η Γερμανία που ανακοίνωσε και εκείνη φόρο υπερεσόδων.
Ο κ Σκρέκας δήλωσε ότι η Ευρώπη πρέπει να ανταποκριθεί στην Ελληνική πρόταση γιατί αλλιώς δε θα μπορεί να βγάλει το χειμώνα.
Η Ευρώπη μπορεί να καθυστερεί αλλά στο τέλος παίρνει σωστές αποφάσεις. Για αυτό το παλεύουμε, έχουμε ελπίδες, δήλωσε ο υπουργός.
