Με την 14η Μαΐου να αποτελεί ημερομηνία ορόσημο για τον νευραλγικό κλάδο του ελληνικού τουρισμού, τα βλέμματα είναι στραμμένα στους όρους και τις προϋποθέσεις της επανεκκίνησης αλλά και στις αγορές που θα δώσουν το «πράσινο φως» για μετακινήσεις χωρίς όρους τροφοδοτώντας τη χώρα μας με τουρίστες.
Ο στόχος, όπως έχει εκφραστεί από κυβερνητικά χείλη, είναι το φετινό καλοκαίρι να επισκεφτούν τη χώρα 50% περισσότεροι τουρίστες σε σχέση με πέρυσι, ώστε να κλείσει όσο το δυνατόν η τρύπα που καταγράφηκε στα έσοδα από την απώλεια μεγάλου μέρους των τουριστικών εισπράξεων του 2019.
Ο αρμόδιος υπουργός έχει ανακοινώσει ήδη το πρόγραμμα επανεκκίνησης και τις πέντε γραμμές άμυνας αυτού, εντείνοντας παράλληλα και τις επαφές με χώρες του εξωτερικού ώστε μεταδοθεί το μήνυμα του «ανοίγματος με ασφάλεια» και να προωθηθούν διμερείς συμφωνίες.
Σε αυτό το πλαίσιο, μόλις χθες μάλιστα, συναντήθηκε με την υφυπουργό Εξωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου, αρμόδια για την Ευρωπαϊκή Γειτονία και την Αμερική, κ. Wendy Morton. Στη συνάντηση παρουσίασε πέρα από τον οδικό χάρτη και τα επικαιροποιημένα υγειονομικά πρωτόκολλα, η υπουργική απόφαση για τα οποία αναμένεται εντός των επόμενων ημερών. Οι δυο χώρες ωστόσο δεν κατέληξαν σε κάποια συμφωνία, αλλά υποσχέθηκαν να διατηρήσουν την επικοινωνία στο προσεχές διάστημα με στόχο τον καλύτερο συντονισμό για την ενίσχυση της τουριστικής συνεργασίας.
Πέρα από τα αποτελέσματα που θα φέρουν οι προαναφερθείσες ενέργειες όμως κι ανεξάρτητα από την μεταβλητή Χ της πορείας της υγειονομικής κρίσης, το στοίχημα θα εξαρτηθεί και από την πορεία των βασικών μας ανταγωνιστών. Ποιοι είναι όμως αυτοί και ποιες αγορές στοχεύουν;
Μεγάλες προσδοκίες τρέφει η Τουρκία
Στην πρώτη γραμμή βρίσκεται η γειτονική Τουρκία, με τις ενδείξεις για την επανεκκίνηση του τουρισμού να είναι εξίσου αισιόδοξες με αυτές της Ελλάδας. Ο τουριστικός κλάδος της γείτονος φαίνεται να έχει βάσιμες ελπίδες για δυναμική ανάκαμψη κατά τη διάρκεια της φετινής θερινής σεζόν, όπως τουλάχιστον εξέφρασαν εκπρόσωποί του μιλώντας πρόσφατα στο Bloomberg.
Σύμφωνα με τον εκτελεστικό διευθυντή της Marti Hotels Marinas -μία από τις μεγαλύτερες ξενοδοχειακές μονάδες της Τουρκίας- η ροή των κρατήσεων κυρίως από την Ρωσία είναι έντονη ενώ οι προσδοκίες είναι υψηλές και για αφίξεις από Δυτική Ευρώπη και Ηνωμένο Βασίλειο.
Οι παράγοντες που εντείνουν το θετικό κλίμα είναι αφενός η υποτίμηση του εγχώριου νομίσματος που κάνει το τουριστικό προϊόν της πιο ανταγωνιστικό αλλά και η επιτάχυνση των εμβολιασμών – μέχρι στιγμής έχουν πραγματοποιηθεί 16,3 εκατ. εμβολιασμοί σε σύνολο πληθυσμού 84 εκατ.
Στον αντίποδα την δυναμική που καταγράφεται θα μπορούσε να ανακόψει το νέο κύμα της πανδημίας που παρατηρείται να φουντώνει το τελευταίο διάστημα – να σημειωθεί ότι προ ημερών καταγράφηκαν σε μια μόλις ημέρα κοντά στις 41 χιλιάδες νέα κρούσματα, ο δεύτερος υψηλότερος αριθμός μετά την Γαλλία.
Σε κάθε περίπτωση βέβαια, στόχος της τουρκικής κυβέρνησης είναι ο διπλασιασμός των τουριστικών εσόδων του 2020, τα οποία έφτασαν τα 12 δισ. ευρώ καταγράφοντας πτώση της τάξης του 65% – ο αριθμός των ξένων επισκεπτών έπεσε κατά 71,7%, ξεπερνώντας τους 12,7 εκατ. επισκέπτες.
Σε καλό βηματισμό η Ισπανία
Συγκρατημένη αισιοδοξία επικρατεί και στην Ισπανία για τον κλάδο που το 2007-2008 αποδείχτηκε σωτήριος για την έξοδο της χώρας από την κρίση. Τα δεδομένα βέβαια ενόψει και του κορονοϊού έχουν αλλάξει άρδην, μετατρέποντας τον προσοδοφόρο μέχρι χθες τουρισμό σε «αχίλλειο πτέρνα» για την οικονομία της χώρας.
Οι τουριστικοί φορείς εναποθέτουν τις ελπίδες τους στο γεγονός ότι όταν ανοίξει η θερινή σεζόν θα έχουν προχωρήσει οι εμβολιασμοί – οι αισιόδοξοι εκτιμούν ότι θα έχει εμβολιαστεί το 30% του πληθυσμού αλλά και στο ότι τα κρούσματα κρατήθηκαν σε ελεγχόμενα επίπεδα όλο το προηγούμενο διάστημα χωρίς μάλιστα να κατέβουν τα ρολά σε εστίαση και πολιτιστικά γεγονότα. Να σημειωθεί ότι στην Ισπανία τα περιοριστικά μέτρα διαφοροποιούνται ανά περιοχή ωστόσο στο σύνολο της χώρας απαγορεύεται προς το παρόν η μετακίνηση μεταξύ περιοχών ενώ στα σύνορα πραγματοποιούνται PCR τεστ.
Παρότι όμως από τον Ιανουάριο κι έπειτα τα κρούσματα και οι θάνατοι κινούνται κατά μέσο όρο πτωτικά τις τελευταίες εβδομάδες καταγράφηκε άνοδος των μολύνσεων.
Η ανάκαμψη εν συγκρίσει με τα ιστορικά χαμηλά του 2020 είναι δεδομένα σύμφωνα με την αγορά. Παρόλα αυτά κάποιοι αναφέρουν ότι οι περιορισμοί που επιβάλλονται στους κατοίκους σε αντίθεση με τους τουρίστες γεννά ερωτηματικά σε σχέση με την βιωσιμότητα του ανοίγματος.
Να θυμίσουμε ότι το 2020 στην Ισπανία η πτώση ήταν μεγαλύτερη από 80%. Οι αφίξεις από Βρετανία, Γερμανία, Γαλλία και Σκανδιναβία που αποτελούν και τις βασικές αγορές της έπεσαν κατά 82%. Πτωτικά κινήθηκε και ο εσωτερικός τουρισμός με τα έσοδά του να πέφτουν στα 1,8 δισ. ευρώ από τα 14,8 δισ. ευρώ που ήταν το 2019.
Αμφίβολο το κλίμα στην Πορτογαλία
Τις ελπίδες της στο εμβολιαστικό πρόγραμμα και στο πράσινο διαβατήριο για να περιορίσει την ζημιά που υπέστη το 2020 ο τουρισμός – η πτώση στις αφίξεις ξεπέρασε το 50%, έχει στηρίξει και η Πορτογαλία.
Η ανάκαμψη βέβαια θα είναι περιορισμένη ειδικά συγκριτικά με την άνοδο που καταγράφηκε τα προηγούμενα χρόνια. Σημειωτέον ότι το 2018 η συμβολή του τουρισμού στο ΑΕΠ της χώρας διπλασιάστηκε κι έκτοτε η άνοδος συνεχίζεται. Το 2019 μάλιστα ο τουριστικός κλάδος ήταν υπεύθυνος για το 15% του ΑΕΠ της χώρας ενώ το 10% των πολιτών της Πορτογαλίας απασχολούνταν στον τουρισμό.
Οι αγορές τροφοδότες για την Πορτογαλία είναι το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γερμανία, η Ισπανία, η Γαλλία ενώ την προηγούμενη της πανδημίας χρονιά καταγράφηκε αύξηση και στις αφίξεις από Αμερική και Κίνα.
«Μικρό καλάθι» για την Ιταλία
Αμφίβολες είναι οι ενδείξεις για την γειτονική Ιταλία ειδικά μετά και την αύξηση των κρουσμάτων που παρατηρείται στη χώρα. Φορείς του τουρισμού βέβαια ελπίζουν ο αριθμός των νέων μολύνσεων να έχει περιοριστεί μέχρι και το επίσημο άνοιγμα της σεζόν.
Να θυμίσουμε ότι και στην γειτονική χώρα όπου ο τουρισμός εισφέρει το 13% του ΑΕΠ, η πτώση το 2020 ξεπέρασε το 60%.
Όσο για τις χώρες στις οποίες ποντάρει ο ιταλικός τουρισμός είναι περίπου αυτές που ποντάρει και ο ελληνικός, δηλαδή Γερμανία, Γαλλία, Βρετανία.
Νίκη Παπάζογλου
