Σειρά σημαντικών διατάξεων προβλέπει το Σχέδιο Νόμου για την ενεργειακή απόδοσητου Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, που κατατέθηκε στη Βουλή την Πέμπτη με τίτλο: Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2018/2002 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 11ης Δεκεμβρίου 2018 «σχετικά με την τροποποίηση της οδηγίας 2012/27/ΕΕ για την ενεργειακή απόδοση», προσαρμογή στον Κανονισμό 2018/1999/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 11ης Δεκεμβρίου 2018 σχετικά με τη διακυβέρνηση της Ενεργειακής Ένωσης και της Δράσης για το Κλίμα και στον κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμό 2019/826/ΕΕ της Επιτροπής, της 4ης Μαρτίου 2019, «για την τροποποίηση των Παραρτημάτων VIII και IX της οδηγίας 2012/27/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με το περιεχόμενο των περιεκτικών αξιολογήσεων του δυναμικού αποδοτικής θέρμανσης και ψύξης» και συναφείς ρυθμίσεις για την ενεργειακή απόδοση στον κτιριακό τομέα, καθώς και την ενίσχυση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και του ανταγωνισμού στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.
Το νομοσχέδιο, σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, περιλαμβάνει διατάξεις οι οποίες αφορούν, μεταξύ άλλων, στα εξής θέματα:
- Την επίτευξη των εθνικών στόχων για την εξοικονόμηση ενέργειας.
- Την ενίσχυση του ανταγωνισμού στην αγορά ενέργειας (Anti-Trust Case).
- Τον εκσυγχρονισμό του πλαισίου των περιβαλλοντικών επιθεωρήσεων.
- Τη χορήγηση παράτασης για τη διόρθωση σφαλμάτων και την υποβολή διοικητικών πράξεων αντιρρήσεων στους δασικούς χάρτες.
Ενεργειακή Απόδοση
- Καθορίζεται ο στόχος για τη μείωση της τελικής κατανάλωσης ενέργειας το 2030 κατά 38% σε σχέση με το 2017 σε όλους τους οικονομικούς τομείς (βιομηχανία, μεταφορές, επιχειρήσεις, οικιακός).
- Ως μέτρα για την επίτευξη του στόχου, ορίζονται η ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων κατοικίας, κτιρίων του δημόσιου, του τριτογενή τομέα και των βιομηχανικών μονάδων, το καθεστώς επιβολής υποχρέωσης ενεργειακής απόδοσης και οι ανταγωνιστικές διαδικασίες σε συνδυασμό με αποδοτική θέρμανση-ψύξη από ΑΠΕ.
- Καθορίζεται ετήσιος στόχος 0,8% νέων εξοικονομήσεων κάθε χρόνο συγκριτικά με την τελευταία τριετία.
- Προβλέπεται η υποχρέωση ενεργειακής αναβάθμισης του 3% των κτιρίων της κεντρικής δημόσιας διοίκησης. Ισοδυναμεί με 12.000 τμ ετησίως.
- Σε περίπτωση σύμβασης αγοράς κτιρίου από δημόσιους φορείς, το οποίο προορίζεται για στέγαση των υπηρεσιών του εκάστοτε φορέα, απαιτείται το κτίριο να ανήκει από 1.1.2022, τουλάχιστον στην ενεργειακή κατηγορία Β’ και να είναι σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας από 1.1.2026. Ειδικά, για τους φορείς της κεντρικής δημόσιας διοίκησης, το κτίριο απαιτείται να είναι σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας από 1.1.2022.
- Για συμβάσεις μίσθωσης κτιρίων από δημόσιους φορείς το κτίριο απαιτείται να ανήκει τουλάχιστον στην ενεργειακή κατηγορία Β’ από 1.1.2023 και να είναι σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας από 1.1.2026. Ειδικά για φορείς της κεντρικής δημόσιας διοίκησης, το κτίριο απαιτείται να ανήκει τουλάχιστον στην ενεργειακή κατηγορία Β’ από 1.1.2023 και να είναι σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας από 1.1.2026.
- Διενέργεια ανταγωνιστικών διαδικασιών βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης. Το νέο μέτρο των ανταγωνιστικών διαδικασιών, σχεδιάζεται ώστε να προσφέρει χρηματοδοτική ενίσχυση σε τεχνικές παρεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας, σε τομείς με υψηλό δυναμικό όπως ο βιομηχανικός και ο τριτογενής τομέας. Η διενέργεια της ανταγωνιστικής διαδικασίας προβλέπεται να διεξαχθεί με βασικό γνώμονα την οικονομική αποδοτικότητα των παρεμβάσεων και σύμφωνα με σαφείς οδηγίες για τον υπολογισμό και την επαλήθευση της εξοικονομούμενης ενέργειας. Επιπλέον, το μέτρο θα χαρακτηρίζεται από αυξημένη ευελιξία καθώς θα είναι ανοιχτό σε όλες τις εγχώριες επιχειρήσεις, ενώ αναμένεται να οδηγήσει στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας των επενδυτικών έργων για εξοικονόμηση ενέργειας.
Υπόθεση Anti-Trust
- Με τα άρθρα 47 έως 50 του σχεδίου νόμου, θεσπίζεται το αναγκαίο διαρθρωτικό μέτρο για τη συμμόρφωση με τη σχετική απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που αφορά την εκμετάλλευση των δικαιωμάτων για την εξόρυξη λιγνίτη στο πλαίσιο της υπόθεσης COMP/AT.38700.
- Το μέτρο αυτό υποκαθιστά την υποχρέωση που είχε νομοθετηθεί από την προηγούμενη κυβέρνηση για την απόσχιση και εισφορά δύο λιγνιτικών κλάδων της ΔΕΗ Α.Ε. σε δύο νέες εταιρίες («ΛΙΓΝΙΤΙΚΗ ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΗΣ ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ Α.Ε.» και «ΛΙΓΝΙΤΙΚΗ ΜΕΛΙΤΗΣ ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ Α.Ε.») και τη συνακόλουθη πώληση των εταιρειών αυτών.
- Αναλυτικότερα, θεσπίζεται η υποχρέωση της ΔΕΗ να προχωράει στην πώληση ανά τρίμηνο συγκεκριμένων ποσοτήτων προθεσμιακών προϊόντων ηλεκτρικής ενέργειας. Με τον τρόπο αυτόν αξιοποιείται και ενισχύεται η προθεσμιακή αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Στο ίδιο πλαίσιο, καθορίζεται η απαιτούμενη καθαρή θέση πωλητή, ανά τριμηνιαίο προϊόν, την οποία οφείλει να διατηρεί η ΔΕΗ καθ’ όλη τη διάρκεια της περιόδου ισχύος των δεσμεύσεων. Πέραν των ανωτέρω, καθορίζεται η διαδικασία ορισμού και οι αρμοδιότητες του Εντολοδόχου Παρακολούθησης (monitoring trustee), ο οποίος θα αναλάβει την εποπτεία της εφαρμογής των διαδικασιών και των στόχων των δεσμεύσεων, τη σχετική ενημέρωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της Ελληνικής Δημοκρατίας και της ΡΑΕ, καθώς την πρόταση κατάλληλων μέτρων για τη διασφάλιση της συμμόρφωσης στην απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
- Επιπλέον, αποφεύγεται ο κίνδυνος για την εκκίνηση διαδικασίας επιβολής προστίμου για τη χώρα μας λόγω μη συμμόρφωσης με τις καταδικαστικές αποφάσεις.
- Τέλος, με το άρθρο 51, καταργείται η υποχρέωση «αποεπένδυσης», η οποία είχε προβλεφθεί στο πλαίσιο της ίδιας υπόθεσης και δίνεται στη ΔΕΗ η δυνατότητα να προβεί, κατά την διακριτική της ευχέρεια, σε εταιρικούς μετασχηματισμούς που εξυπηρετούν το επιχειρησιακό της σχέδιο. Αναλυτικότερα προβλέπεται η δυνατότητα της συγχώνευσης με απορρόφηση από τη ΔΕΗ των εταιρειών που συστάθηκαν σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 1 επ. του Ν. 4533/2018 (Α’ 75) «ΛΙΓΝΙΤΙΚΗ ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΗΣ ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ Α.Ε.» και «ΛΙΓΝΙΤΙΚΗ ΜΕΛΙΤΗΣ ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ Α.Ε.».
Εκσυγχρονισμός πλαισίου περιβαλλοντικών ελέγχων
- Διεξαγωγή περιβαλλοντικών ελέγχων με ενιαίο τρόπο εντός καθορισμένων προθεσμιών.
- Μετά τη σύνταξη προσωρινής έκθεσης αυτοψίας από τους επιθεωρητές, δίνεται χρονικό περιθώριο 2 εβδομάδων στον ελεγχόμενο να καταθέσει τις απόψεις του.
- Ολοκλήρωση της τελικής έκθεσης αυτοψίας εντός 6 μηνών για τις μεγάλες βιομηχανικές εγκαταστάσεις και 4 μηνών για τις υπόλοιπες δραστηριότητες.
- Δίνεται δυνατότητα βελτίωσης της περιβαλλοντικής διαχείρισης, εντός συγκεκριμένης προθεσμίας χωρίς επιβολή προστίμου, όταν διαπιστώνονται παραβάσεις για πρώτη φορά.
- Διοικητικές ποινές (πρόστιμα) επιβάλλονται μόνο σε περίπτωση συνεχιζόμενων παραβάσεων ή παραβάσεων που ενέχουν άμεσο κίνδυνο για τη δημόσια υγεία ή απειλούν με άμεσες αρνητικές επιπτώσεις το περιβάλλον.
- Για παραβάσεις που εμπίπτουν στον ποινικό κώδικα επιβάλλονται απευθείας διοικητικές κυρώσεις, δίχως να εφαρμόζεται το στάδιο των συστάσεων.
Δασικοί Χάρτες
- Χορηγείται τετράμηνη παράταση από την ημέρα ψήφισης του σχεδίου νόμου για τις εξής διαδικασίες:
- Για τις εσωτερικές διορθώσεις στο θεματικό περιεχόμενο των δασικών χαρτών.
- Στο χρονικό περιθώριο που έχουν στη διάθεσή τους οι πολίτες να υποβάλλουν στις δασικές υπηρεσίες των νομών διοικητικές πράξεις που έχουν στη διάθεσή τους.
- Στον χρόνο άσκησης αντιρρήσεων κατά του περιεχομένου των δασικών χαρτών.
