Μόλις δημοσιεύτηκε η επίσημη στατιστική της Eurostat για το ύψος των αμυντικών δαπανών ως ποσοστό του ΑΕΠ σε όλες τις χώρες της Ευρώπης. Μια ανάρτηση που διαφορετικές συνθήκες θα περνούσε απαρατήρητη, τώρα έρχεται στην πρώτη γραμμή του ενδιαφέροντος. Πρώτον διότι έχει ανοίξει η συζήτηση για την αύξηση των αμυντικών δαπανών και στους κόλπους του ΝΑΤΟ και σε αυτούς της Ευρώπης και δεύτερον διότι βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη η συζήτηση για το πώς θα λειτουργήσει στην πράξη η λεγόμενη «ρήτρα διαφυγής» που σκοπεύει να ενεργοποιήσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Τα στοιχεία του 2023 δείχνουν ότι οι αμυντικές δαπάνες διαμορφώθηκαν στην Ευρώπη στο 1,3% το 2023 ποσοστό που ουσιαστικά έχει παραμείνει αμετάβλητο την τελευταία 10ετία (σ.σ κυμαίνεται από 1,2 έως 1,3%). Το παρελθόν έχει τη σημασία του καθώς για τη ρήτρα διαφυγής θα παίξει ρόλο και η διαφορά της δαπάνης ανάμεσα στο τρέχον έτος (π.χ το 2025 ή το 2026) και το έτος βάσης που θα επιλεγεί. Και αν για τον ευρωπαϊκό μέσο όρο αυτό δεν έχει και τόσο μεγάλη σημασία δεδομένου ότι οι διαφορές είναι μικρές, για την Ελλάδα έχει και μάλιστα μεγάλη.
Τα στοιχεία του 2023, φέρνουν την Ελλάδα στην 4η θέση της κατάταξης με τη δαπάνη να διαμορφώνεται στο 2,2% του ΑΕΠ. Μας ξεπερνά μόνο η Λετονία, η Εσθονία, και η Λιθουανία με 3,1%, 2,7% και 2,5% αντίστοιχα. Τα ποσοστά της Ελλάδας δεν είναι σταθερά όπως συμβαίνει με τον Ευρωπαϊκό Μέσο όρο. Για παράδειγμα, το 2022 ήμασταν στο 2,6% και το 2021 στο 2,7%.
Να γιατί η Ελλάδα δεν θέλει να χρησιμοποιηθεί ως έτος βάσης το 2021. Διότι το ποσοστό ήταν υψηλό και θα αφήσει μικρότερο περιθώριο για παραγωγή δημοσιονομικού χώρου σε περίπτωση εφαρμογής της ρήτρας. Όσο για τις δαπάνες της Γερμανίας για τις οποίες πολύς λόγος γίνεται, περιορίζονται για το 2023 στο 1,1% του ΑΕΠ.
