Επενδύσεις που αθροιστικά ξεπερνούν το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους τα 140 εκατ ευρώ έχουν γίνει σε γραφεία και logistics με βάση την τελευταία έκδοση της μελέτης της Danos (μέλος της BNP Paribas Real Estate) για την Αθήνα. Συγκεκριμένα 92,7 εκατ. ευρώ έχουν επενδυθεί σε γραφειακούς χώρους και 50,4 εκατ. ευρώ σε αποθηκευτικούς χώρους.
Όπως αναφέρει η μελέτη, ειδικά για τα γραφεία, οι ΑΕΕΑΠ (Ανώνυμες Εταιρείες Επενδύσεων Ακίνητης Περιουσίας), επικεντρώνονται σε επενδύσεις σε κτήρια Grade A, δηλαδή υψηλής στάθμης υποδομές, καθώς σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές αγορές προσφέρουν υψηλότερες αποδόσεις
Οι τιμές
Πάντως, κενοί χώροι, ολοένα και λιγοστεύουν καθώς βέβαια δεν υπάρχουν και υποδομές υψηλότερης ποιότητας. Στο φόντο αυτό, οι τιμές έχουν ανέβει σημαντικά σε σχέση με προηγούμενα χρόνια. Στις βασικές περιοχές (prime), όπως το κέντρο της πόλης, η Λεωφόρος Κηφισίας, η Βασιλίσσης Σοφίας και η Λεωφόρος Μεσογείων, τα ενοίκια διαμορφώνονται κατά μέσο όρο στα 25 ευρώ/τ.μ. σε μηνιαία βάση. Τα 22 ευρώ/τ.μ. φτάνουν σε οδικούς άξονες όπως η Λεωφόρος Συγγρού και η Λεωφόρος Βουλιαγμένης, ενώ σε άλλες περιοχές έχουν διαμορφωθεί κατά μέσο όρο στα 13 ευρώ το τετραγωνικό.
Σύμφωνα με τη μελέτη, το μέσο ενοίκιο συνολικά για τα γραφεία (για όλες τις περιοχές, τόσο στις υψηλής ζήτησης, όσο και στις υπόλοιπες) διαμορφώνεται στα 18 με 19 ευρώ/τ.μ./μήνα. Αντίστοιχα, βάσει των στοιχείων της Danos, το 2015 οι τιμές μίσθωσης για το σύνολο των γραφείων ήταν 7 με 8 ευρώ/τ.μ. και για τα κατηγορίας Α ανέρχονταν στα 12 ευρώ/τ.μ., ενώ τη διετία 2019-2020 ήταν 14 με 15 ευρώ/τ.μ. και 20 ευρώ/τ.μ. αντίστοιχα (prime rents).
Έτσι, πλέον, οι αποδόσεις (yields) διαμορφώνονται σε 6% με 6,5% στις βασικές περιοχές, 7% με 7,5% σε αυτές της κατηγορίας B και 8% με 8,5% στις υπόλοιπες.
Η εφοδιαστική αλυσίδα
Στο μεταξύ οι επενδύσεις στα logistics, που υπάρχει μεγάλη ζήτηση, ανήλθαν περίπου στα 50,4 εκατ. ευρώ. Μάλιστα στην έρευνα εκτιμάται ότι ο κλάδος θα εξακολουθήσει να αναπτύσσεται και τα ενοίκια θα έχουν θετική τάση το 2023, καθώς η ζήτηση εξακολουθεί να είναι υψηλή εξαιτίας της ανόδου του ηλεκτρονικού εμπορίου και των data centers, ειδικά για πρώτης κατηγορίας χώρους. Οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης και διανομής διαθέτουν μεγάλο περιθώριο ανάπτυξης, σύμφωνα με την Danoς, η οποία προβλέπει περαιτέρω άνοδο των τιμών μίσθωσης για τους πρώτης κατηγορίας χώρους.
Όπως αναφέρεται, τα ενοίκια για μεγάλα, σύγχρονα και βιώσιμα ακίνητα logistics αυξάνονται, οι αποδόσεις περιορίζονται, ενώ συνεχίζεται η έλλειψη σύγχρονου αποθέματος χώρων logistics.
Στο πρώτο εξάμηνο του 2023 τα μισθώματα διαμορφώθηκαν σε 5 ευρώ/τ.μ. για grade A χώρους και σε 3,5 ευρώ ανά τ.μ. για τα δεύτερης κατηγορίας logistics. Όπως αναφέρει η Danos, δεδομένου ότι το e-commerce είναι εδώ για να μείνει, η απουσία εξειδικευμένης αγοράς εφοδιαστικής αλυσίδας, κάτι που φάνηκε κατά τη διάρκεια της άνθησης του ηλεκτρονικού εμπορίου την περίοδο του lockdown, εξακολουθεί να αποτελεί πρόβλημα.
Ο Ασπρόπυργος ετοιμάζεται να φιλοξενήσει δεκάδες χιλιάδων τετραγωνικών μέτρων νέων αποθηκευτικών χώρων, ενώ η Ελευσίνα και το Θριάσιο είναι ανερχόμενα hot spots των επενδύσεων σε logistics. Οι επενδυτές ενδιαφέρονται για prime logistics τοποθεσίες, όπως ο Ασπρόπυργος και η Μαγούλα, όπου η ζήτηση εκεί αναμένεται να αυξηθεί ακόμη περισσότερο στα επόμενα τρίμηνα.
Δευτερεύουσες περιοχές, όπως τα Οινόφυτα και το Μαρκόπουλο, απολαμβάνουν πλέον περισσότερη ζήτηση ως αποτέλεσμα των διαρκώς αυξανόμενων τιμών στα προαναφερθέντα κύρια σημεία ενδιαφέροντος και το λιμάνι του Πειραιά εξελίσσεται σταδιακά σε κόμβο για τα Βαλκάνια.
