Ο νόμος για την προστασία προσώπων που αναφέρουν παραβιάσεις ενωσιακού δικαίου (4990/2022) δημιουργεί σημαντικά οφέλη για τις επιχειρήσεις που συμμορφώνονται: ενισχύει την ακεραιότητα και διαφάνεια, μειώνει τον επιχειρηματικό κίνδυνο και οδηγεί στην υιοθέτηση μιας κουλτούρας ανοιχτής επικοινωνίας και εμπιστοσύνης.
Χαρακτηριστικά αναφέρεται πως οι οργανισμοί που δεν διαθέτουν μηχανισμούς αναφοράς έχουν διπλάσιες οικονομικές απώλειες από περιπτώσεις απάτης και καθυστερούν σημαντικά να τις ανακαλύψουν, ενώ το 42% των φαινομένων απάτης αποκαλύπτονται χάρη σε μία μόνο αναφορά.
Ο ΣΕΒ ενημερώνει τις επιχειρήσεις με υλικό και εκδηλώσεις με στόχο την αποτελεσματική προετοιμασία της συμμόρφωσής τους στη νέα νομοθεσία. Σε αυτή την κατεύθυνση, διοργανώθηκε σχετική ψηφιακή εκδήλωση και με ειδική έκδοση αναδεικνύονται τα 10+1 κύρια σημεία του νόμου.
Η εκδήλωση διοργανώθηκε στις 23.03.2023 με την υποστήριξη του Συνδέσμου Επαγγελματιών Κανονιστικής Συμμόρφωσης Ελλάδος (ΣΕΚΑΣΕ), του Συνδέσμου Θεσσαλικών Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΘΕΒ) και του Συνδέσμου Βιομηχανιών Θεσσαλίας και Στερεάς Ελλάδας (ΣΒΘΣΕ), με θέμα: «Νόμος 4990/2022 για το whistleblowing: Η αξία των διαύλων αναφοράς για τις επιχειρήσεις και οι προκλήσεις συμμόρφωσης».
Στην εκδήλωση, η κ. Αναστασία Σωτηροπούλου, Δικηγόρος και Νομική Συνεργάτης της αναπληρώτριας Διοικήτριας της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας, σημείωσε ότι με το νέο πλαίσιο επιδιώκεται η διασφάλιση ισορροπημένης και αποτελεσματικής προστασίας των προσώπων τα οποία, έχοντας ανακαλύψει παραβιάσεις του ενωσιακού δικαίου, προβαίνουν σε αναφορές, συμβάλλοντας καθοριστικά στην αποκάλυψη και στην πρόληψή τους. Οι επιχειρήσεις υποχρεούνται να καθιερώσουν εσωτερικούς διαύλους αναφοράς και να ορίσουν Υπεύθυνο Παραλαβής και Παρακολούθησης Αναφορών (ΥΠΠΑ), μέχρι 11.05.2023 εάν απασχολούν πάνω από 249 εργαζόμενους και μέχρι 17.12.2023 εάν απασχολούν από 50 έως 249 εργαζόμενους.
Ο κ. Αριστόδημος Δημητριάδης, Executive Director Compliance, Risk & Insurance του ΟΤΕ Group, ανέδειξε ότι η υιοθέτηση ενός ολοκληρωμένου συστήματος αποτελεσματικής προστασίας των αναφερόντων συμβάλλει τόσο στη μείωση του επιχειρηματικού κινδύνου και την αποφυγή οικονομικών συνεπειών, όσο και στην ενίσχυση της ακεραιότητας και της διαφάνειας και στην καλλιέργεια επιχειρησιακής ηθικής, κερδίζοντας την εμπιστοσύνη των πελατών, των μετόχων και της κοινωνίας. Διεθνείς μελέτες αναδεικνύουν ότι οι οργανισμοί με περισσότερες αναφορές έχουν καλύτερα οικονομικά αποτελέσματα.
Ο κ. Geert Vermeulen, ιδρυτής της The Integrity Coordinator BV, εξήγησε ότι, αν και φαίνεται παράδοξο, στην ουσία αυτό συμβαίνει διότι όταν οι εργαζόμενοι αισθάνονται ελεύθεροι να εγείρουν ζητήματα, τότε τα οποιαδήποτε προβλήματα αντιμετωπίζονται σε πρώιμο στάδιο, οδηγώντας σε λιγότερες αναφορές εξωτερικών πληροφοριοδοτών, λιγότερα νομικά έξοδα και κόστη ερευνών.
Στη συζήτηση για ζητήματα πρακτικής εφαρμογής του νόμου, υπό το συντονισμό του κ. Μάνου Δημογεροντάκη, Data protection and Digital Tech. Associate, KBVL Law Firm(Deloitte Legal Network), αναδείχθηκε ότι απαιτείται μια ολιστική προσέγγιση των υποχρεώσεων που προκύπτουν από τους ν. 4990/2022 και 4808/2021 για τη βία και παρενόχληση στον χώρο εργασίας, για τη διασφάλιση διαφανούς διαδικασίας διαχείρισης των αναφορών, προστασίας της εμπιστευτικότητας, συμμόρφωσης με τη νομοθεσία περί προσωπικών δεδομένων και αποτελεσματικής προστασίας των επιχειρήσεων από κακόβουλες και καταχρηστικές αναφορές. Ο κ. Σοφοκλής Καραπιδάκης, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Συνδέσμου Επαγγελματιών Κανονιστικής Συμμόρφωσης Ελλάδος (ΣΕΚΑΣΕ) και Διευθυντής Κανονιστικής Συμμόρφωσης της MYTILINEOS, ανέλυσε υπό ποιες προϋποθέσεις οι εταιρείες με 50 έως 249 εργαζόμενους μπορούν να κάνουν κοινή χρήση πόρων σχετικά με την παραλαβή και διερεύνηση των αναφορών, θέματα προσωπικών δεδομένων τα οποία τίθενται σε διασυνοριακές ομάδες διερεύνησης, καθώς και την υποχρέωση της μητρικής να διερευνήσει αναφορές, οι οποίες λαμβάνονται από το κανάλι της αλλά αφορούν θυγατρικές οντότητες.
Η πλατφόρμα είναι η ιδανικότερη λύση για την παραλαβή και διαχείριση των αναφορών καθώς επιτρέπει ανωνυμία, σύμφωνα με τον κ. Βασίλειο Σταματόπουλο, Διευθύνοντα Σύμβουλο της FRAUD LINE ΙΚΕ, ενώ οι ΥΠΠΑ και τα μέλη των επιτροπών αξιολόγησης αναφορών πρέπει να έχουν συμπληρωματικές δεξιότητες και νομικές γνώσεις. Τέλος, ο κ. Γεώργιος Λεβέντης, Εταίρος της δικηγορικής εταιρείας Γ. Λεβέντης και Συνεργάτες, εστίασε στα βήματα διερεύνησης μιας υποβαλλόμενης αναφοράς από τις επιχειρήσεις, τονίζοντας ότι πρέπει να διασφαλίζονται όροι εχεμύθειας, εμπιστευτικότητας και αμεροληψίας.
Επισημαίνεται ότι κρίσιμες είναι οι εξουσιοδοτικές διατάξεις που εκκρεμούν, με την έκδοση των οποίων θα ακολουθήσει και πλήρης Οδηγός Συμμόρφωσης του ΣΕΒ για τις επιχειρήσεις.
