Όταν ένα από τα μεγαλύτερα ανταλλακτήρια κρυπτονομισμάτων βρίσκεται ξαφνικά offline και ο πανίσχυρος CEO του αγνοείται, μαζί με περίπου 2 δισεκατομμύρια δολάρια επενδύσεων πελατών του, λίγες είναι οι εξηγήσεις που μπορούν να δοθούν. Στην Τουρκία, όπου το τελευταίο διάστημα, με τον αλματώδη πληθωρισμό και τη λίρα να έχει πέσει στα τάρταρα, οι πολίτες είχαν στραφεί προς τα κρυπτονομίσματα, έχουν στερέψει από εξηγήσεις: Χιλιάδες επενδυτές ανησυχούν ότι τα χρήματα που είχαν καταθέσει στο ανταλλακτήριο Thodex, έκαναν φτερά…
Δεν είναι μόνο ότι το Thodex, ή κρυπτο-φίρμα με έδρα την Τουρκία είναι offline, ανακοινώνοντας ότι “έκλεισε προσωρινά για να αντιμετωπίσει μια ανώμαλη διακύμανση στους λογαριασμούς της εταιρείας”. Είναι και ότι ο ιδρυτής και CEO της, Faruk Fatih Ozer, ένας πανίσχυρος επιχειρηματίας της κρυπτοαγοράς της χώρας, με διασυνδέσεις στην κυβέρνηση της Τουρκίας και τη “high society” της, αγνοείται. Στα ΜΜΕ της χώρας διακινείται η πληροφορία ότι ο Ozer έχει διαφύγει στην Αλβανία, μαζί με 2 δισεκατομμύρια δολάρια, χρήματα των επενδυτών.
Ας μιλήσουμε για εξηγήσεις: Το τουρκικό πρακτορείο ειδήσεων Demiroren News Agency δημοσίευσε μια φωτογραφία (η ένθετη, αριστερά) η οποία υποστηρίζει ότι είναι ο Ozer στο αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης, καθώς εγκαταλείπει την Τουρκία. Το πρακτορείο Anadolu μεταδίδει ότι οι τουρκικές αρχές έχουν ήδη εκδώσει διεθνές ένταλμα σύλληψης για τον Ozer, ενώ η τουρκική Αστυνομία έχει υπό περιορισμό 62 άτομα -συνεργάτες της πλατφόρμας και του Ozer- σε οκτώ πόλεις, μεταξύ των οποίων και την Κωνσταντινούπολη.
Η υπόθεση τώρα μόλις αρχίζει, με την κατάθεση μηνύσεων από χιλιάδες χρήστες της Thodex που αναφέρουν ότι δεν έχουν τη δυνατότητα πρόσβασης στους λογαριασμούς τους και φοβούνται οι οικονομίες τους δεν θα τους επιστραφούν ποτέ. Για πολλούς, ήταν οι οικονομίες μιας ζωής που επενδύθηκαν στο bitcoin, καθώς η τουρκική οικονομία κλυδωνίζεται. Για πόσους πολλούς; Σύμφωνα με μήνυση που κατέθεσε εναντίον του Ozer ένας δικηγόρος, η Thodex είχε 400.000 χρήστες, εκ των οποίων οι 390.000 ήταν ενεργοί. Ο ίδιος ο Ozer το διαψεύδει -μέσω των δικηγόρων του- λέγοντας ότι “μόλις” 30.000 χρήστες έχουν επηρεαστεί από την “κατάσταση” και ότι οι αναφορές για απώλειες ύψους 2 δισεκατ. δολαρίων “είναι αστήρικτες”.
Δεν είναι μόνο αυτό όμως. Ενώ ένα τεράστιο ποσοστό των Τούρκων πολιτών -περίπου 80 εκατομμύρια ο πληθυσμός της χώρας- έχει στραφεί στα κρυπτονομίσματα, βλέποντάς τα ως έναν τρόπο να προστατεύσουν τις οικονομίες τους από τον διαρκώς αυξανόμενο πληθωρισμό και την κατάρρευση της τουρκικής λίρας, το Thodex εμφανίστηκε ως το next big thing της χώρας επάνω στα cryptos. Για την ακρίβεια, έναν μήνα πριν, πρόσφερε σε αυτούς που εγγράφονταν για πρώτη φορά στην πλατφόρμα, εκατομμύρια δωρεάν dogecoins. Το ανταλλακτήριο είχε ανακοινώσει ότι 4 εκατομμύρια κρυπτονομίσματα διανεμήθηκαν σε πολίτες, όμως πολλοί χρήστες παραπονιούνται ότι δεν τα είδαν ποτέ.
Η υπόθεση αυτή όμως, (όχι και τόσο) περιέργως, έχει προεκτάσεις εκτός της Τουρκίας. Με τις ρυθμιστικές Αρχές δεκάδων χωρών να προειδοποιούν ότι οι κρυπτο-βιομηχανία έχει ζητήματα ασφαλείας, αυτή η υπόθεση τα θέτει πλέον επί τάπητος. Και ενδεχομένως να δικαιολογεί το γεγονός ότι κάποιες χώρες θεσπίζουν κανονισμούς για την επίβλεψη των cryptos, για να εξαλείψουν απάτες, ξέπλυμα μαύρου χρήματος και χρηματοδότηση παράνομων ενεργειών μέσω κρυπτονομισμάτων.
Η τουρκική κεντρική τράπεζα ήταν μια από αυτές που πήρε μέτρα, απαγορεύοντας τη χρήση κρυπτονομισμάτων για την πληρωμή αγαθών και υπηρεσιών, με τον πρόεδρο της χώρας, Recep Tayyip Erdogan να καλεί για άμεση ρύθμιση, προειδοποιώντας ότι πυραμίδες εμφανίζονται στις κρυπτοαγορές. Στη Βρετανία, οι αρμόδιες αρχές προειδοποίησαν πρόσφατα ότι οι κρυπτο-επενδυτές “θα πρέπει να είναι προετοιμασμένοι να χάσουν όλα τα χρήματά τους” λόγω των “πολύ υψηλών ρίσκων” που σχετίζονται με τα κρυπτονομίσματα, ενώ σχετική προειδοποίηση για τους κινδύνους που υπάρχουν στα κρυπτονομίσματα λόγω της υψηλής μεταβλητότητας της τιμής τους έχει εκδώσει και η Τράπεζα της Ελλάδος.
Και η πικρή αλήθεια είναι ότι δεν είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει κάτι τέτοιο. Το 2019, ένα καναδικό ανταλλακτήριο κρυπτονομισμάτων, το QuadrigaCX χρεοκόπησε αφού πέθανε ο CEO του, με εκατομμύρια δολάρια σε ψηφιακά assets να παραμένουν -για πάντα- κλειδωμένα σε ένα ψηφιακό πορτοφόλι. Αρκετά ακόμα εκατομμύρια δολάρια επενδυτών απλά χάθηκαν, καθώς χάθηκαν οι προσβάσεις σε ψηφιακά πορτοφόλια, σκληρούς δίσκους κλπ όπου ήταν αποθηκευμένα.
