Παρέμβαση με πολύ μεγάλο δημοσιονομικό κόστος και αβέβαιο αποτέλεσμα όσον αφορά τον στόχο για συγκράτηση των τιμών χαρακτηρίζει υψηλόβαθμο στέλεχος του οικονομικού επιτελείου το μέτρο της στοχευμένης (και με συγκεκριμένη χρονική διάρκεια) μείωσης του ΦΠΑ για συγκεκριμένα αγαθά με βαρύτητα στο λεγόμενο «καλάθι της νοικοκυράς», όσο και στον οικογενειακό προϋπολογισμό.
Μπορεί λοιπόν με τις δηλώσεις του ο υπουργός Ανάπτυξης να άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο για μετατάξεις συγκεκριμένων αγαθών από τον χαμηλό στον υπερχαμηλό συντελεστή –δηλαδή από το 13% στο 6%- ωστόσο οι έχοντες την ευθύνη να «μετρήσουν» την δημοσιονομική επίπτωση τέτοιου είδους προτάσεων, εμφανίζονται πολύ προβληματισμένοι στο να συναινέσουν και οι λόγοι που επικαλούνται είναι οι εξής:
Πρώτον, το μέτρο έχει οριζόντιο χαρακτήρα κάτι για το οποίο υπάρχει πάγια πλέον αντίρρηση από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Μια μείωση ΦΠΑ ωφελεί εξίσου όλους ανεξάρτητα από την αγοραστική τους δύναμη.
Δεύτερον, στα είδη πρώτης ανάγκης, -γάλα, κρέας, δημητριακά κλπ- την ευθύνη για την διαμόρφωση της τελικής τιμής την έχει η επιχείρηση που πουλάει ως εκ τούτου είναι ορατός ο κίνδυνος το κράτος να μειώνει φορολογικό συντελεστή για να συγκρατήσει την τιμή αλλά το όφελος να μην μετακυλύεται ποτέ στο ράφι. Ενώ λοιπόν, για παράδειγμα, η μείωση ΦΠΑ αποτυπώνεται πολύ εύκολα στην τελική τιμή όταν γίνεται λόγος για τα εισιτήρια των μέσων μεταφοράς, την ηλεκτρική ενέργεια ή την βενζίνη και το πετρέλαιο, στα τρόφιμα, η κατάσταση δεν μπορεί να ελεγχθεί και η μείωση της τελικής τιμής γίνεται ευθύνη της ιδιωτικής επιχείρησης και αποτέλεσμα των δυνάμεων που θα αναπτυχθούν στην ανταγωνιστική αγορά.
Τρίτον, το δημοσιονομικό κόστος είναι τεράστιο καθώς στα βασικά είδη, είναι πολύ μεγάλη η κατανάλωση άρα και ο τζίρος.
Η περίοδος για να «θυσιάζεται» δημοσιονομικός χώρος με ευκολία δεν είναι και η καλύτερη καθώς είμαστε ακόμη στο ξεκίνημα της χρονιάς και οι αβεβαιότητες που υπάρχουν μπροστά είναι πολλές: η εξέλιξη της πανδημίας, η πορεία των τιμών στην ενέργεια και φυσικά η κλιματική κρίση η οποία αποτυπώθηκε έντονα στον προϋπολογισμό του 2021 και είναι πιθανό το ίδιο να συμβεί και φέτος.
