της Σοφίας Τσιπτσέ
Πανδημία, παν-δήμος, στα λατινικά pandemia = επιδημία που εξαπλώνεται σε όλη την έκταση μιας χώρας ή περιοχής, που προσβάλλει το σύνολο του πληθυσμού της.
Επιπτώσεις τεράστιες σε όλους τους τομείς.
Επιπτώσεις υγειονομικές: Παρατηρούμε πως σε παγκόσμιο επίπεδο έχουν νοσήσει εκατομμύρια άνθρωποι, έχουν πεθάνει χιλιάδες, αλλά και στην Ελλάδα τα κρούσματα ανεβαίνουν διαρκώς, καθώς και οι θάνατοι πολλαπλασιάζονται σε ανησυχητικό επίπεδο. Τα νοσοκομεία δοκιμάζονται, καθώς δεν ήταν «έτοιμα» οργανωτικά να δεχτούν το τεράστιο αυτό κύμα νοσούντων.
Επιπτώσεις ψυχολογικές- κοινωνικές: η ψυχολογία του ανθρώπου που είναι κλεισμένος και αποκομμένος από την πραγματικότητα του για ένα μακρό χρονικό διάστημα, αντιμετωπίζοντας τον φόβο και το ενδεχόμενο του θανάτου, δημιουργεί ένα ευρύτερο κοινωνικό φαινόμενο, το οποίο θα διαμορφώσει νέα κοινωνικά δεδομένα, που θα διαρκέσουν ίσως για περισσότερο χρόνο, από όσο θα διαρκέσει η ίδια η πανδημία.
Επιπτώσεις οικονομικές: Ήδη έχουν ξεκινήσει τα σενάρια για τους δείκτες ύφεσης στις χώρες της Ευρώπης, αλλά και παγκοσμίως. Πίσω από αυτούς τους δείκτες ύφεσης κρύβονται εκατοντάδες εταιρείες που φλερτάρουν με το οριστικό λουκέτο, εργαζόμενοι που από το καθεστώς τηλεργασίας μεταπηδούν σε καθεστώς ανεργίας και ταυτοχρόνως που υπερχρεώνονται από τα έξοδα που τρέχουν και αδυνατούν να τα πληρώνουν. Δημιουργείται μία νέα γενιά οικονομικής κρίσης, η οποία μάλιστα στη χώρα μας συγκυριακά συνέπεσε με την προηγούμενη οικονομική κρίση των μνημονίων. Δεν υπήρξε το απαιτούμενο χρονικό περιθώριο για να αναστηλωθεί η οικονομία της Χώρας από το προηγούμενο χτύπημα και την διαδέχτηκε μία νέα υγειονομική κρίση, με οικονομικές επιπτώσεις ίσως σε χειρότερο και πιο έντονο βαθμό, από την οικονομική κρίση του 2010.
Βέβαια, αυτό που λέγεται και εν μέρει είναι ορθό, είναι ότι η κρίση αυτή είναι παγκόσμια. Επομένως, ο αντίκτυπος της θα επιμεριστεί και δεν θα είναι μόνο η χώρα μας που θα παλεύει με αυτήν. Ο αντίλογος στον ως άνω ισχυρισμό είναι ότι οι άλλες χώρες της Δύσης ήταν οικονομικά πιο ισχυρές και έτοιμες να αντιμετωπίσουν μία τέτοια πανδημία και έλαβαν ήδη πολιτικές ανάκαμψης για να την αντιμετωπίσουν το κατά δύναμιν αναίμακτα. Πολλές φορές μάλιστα έλαβαν μέτρα με κοινωνικό πρόσημο, για την ενίσχυση της εργασίας, των μισθολογικών δεδομένων και την επιδότηση της επιχειρηματικότητας.
Στη χώρα μας αυτό μέχρι σήμερα, παρά τις εξαγγελίες δεν έχει συμβεί, καθότι οι τομείς που πλήττονται περισσότερο (ελεύθεροι επαγγελματίες – επιχειρηματίες τουρισμού – επιχειρηματίες εστίασης κ.α.) δεν έλαβαν, οι περισσότεροι, ούτε ένα επίδομα/ αποζημίωση, δεν έχουν τη δυνατότητα να εργαστούν και τα έξοδα τους διογκώνονται, γιατί συνεχίζουν να «τρέχουν». Δεν υπάρχει πολιτική αντιμετώπιση, δεν υπάρχει πολιτικό σχέδιο ανάκαμψης, παρά η πεποίθηση ότι η περίοδος της πανδημίας είναι «περίοδος αποταμίευσης». Αποταμίευση την ώρα που έχουν όλα παραλύσει!
Ο απόηχος της πανδημίας θα μας αφήσει μεγάλα κενά και θα φωτίσει τα κενά του παρελθόντος, τα οποία δεν έρχονταν στην επιφάνεια, γιατί δεν υπήρξε η αφορμή, βλέπε την κατάσταση στα νοσοκομεία και την αναγκαιότητα τελικά να υπάρχει οργανωμένο σύστημα δημόσιας υγείας. Η νέα οικονομική κρίση που έρχεται, θα δημιουργήσει πέρα από τις επιπτώσεις στην οικονομία, ισχυρές κοινωνικές επιπτώσεις δημιουργώντας δύο στρώματα: τους πλούσιους – αυτούς που «επιβίωσαν» από την πανδημία και τους φτωχούς – αυτούς δηλαδή που επηρεάστηκαν αρνητικά από την πανδημία. Σε κάθε μάλιστα οικονομική κρίση παρατηρείται το φαινόμενο κάποιοι να επηρεάζονται από την κρίση και να φτωχοποιούνται ακόμα περισσότερο και κάποιοι να γίνονται «κροίσοι», να σωρεύουν δηλαδή ακόμα περισσότερο πλούτο. Αυτή η έντονη αντίφαση, θα δημιουργήσει και έντονη αντίφαση στην κοινωνία, με ό, τι αυτό συνεπάγεται.
Πέραν όμως από τα ανωτέρω: ποια είναι η αξία του χρήματος στην περίοδο της πανδημίας; Όχι η χρηματιστηριακή, αλλά η ουσιαστική. Η χώρα, ο πλανήτης, αλλά και όλο χρηματοοικονομικό οικοδόμημα βουλιάζει. Το παγκόσμιο χρηματοοικονομικό οικοδόμημα αποδείχτηκε ένας «χάρτινος» πύργος, που ένας μικρός ιός έφτασε για να τον καταρρεύσει και να ανατρέψει την παγκόσμια οντότητα. Αποδείχτηκε ότι όλα αυτά τα χρόνια χτίζονταν στην άμμο παλάτια. Αποδείχτηκε ότι ένα μεγάλο και υπερπολυτελές πλοίο μπορεί πολύ εύκολα τελικά να βουλιάξει.
Το πλοίο βουλιάζει. Τι συμβαίνει λοιπόν σε ένα πλοίο που βουλιάζει; Καταλύονται τα πάντα. Όλοι οι κανόνες. Και υπερισχύει ένα συναίσθημα: αυτό της επιβίωσης. Μία σκηνή από την κλασσική πια ταινία «ΤΙΤΑΝΙΚΟΣ» μας επιδεικνύει την αξία του χρήματος σε στιγμές τέτοιες:
Η στιγμή που πρωταγωνιστής της ταινίας δίνει χρήματα σε υπεύθυνο του πλοίου, για να βάλει «μέσο» να ανέβει στη βάρκα και να επιβιώσει. Εκείνη τη στιγμή συνειδητοποιεί κανείς πόσο άνευ αξίας είναι το χρήμα. Είναι στην ουσία απλά χαρτιά. Χωρίς αξία. Ή μάλλον εκείνη τη στιγμή το χρήμα παίρνει την πραγματική του αξία: τη χάρτινη. Γιατί η άλλη αξία που του δίνουμε, είναι πλασματική- ψεύτικη. Και το ψέμα κάποια στιγμή σκοτώνεται από την αλήθεια. Και η αλήθεια δυστυχώς ή ευτυχώς, πολλές φορές θέλει μια τραγωδία για να εμφανιστεί στις ζωές μας.
*Η Σοφία Τσιπτσέ είναι Δικηγόρος, Διαπ. Διαμεσολαβήτρια ΥΔΔΑΔ, Υπεύθυνη Προστασίας Δεδομένων / DPO exec.
