Σε εισηγήσεις προς τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών και την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με στόχο την αναβάθμιση του ρόλου της κυπριακής ναυτιλίας, αλλά και την ενίσχυση της ευρωπαϊκής ναυτιλίας, προέβη ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Νίκος Χριστοδουλίδης, με επιστολές του προς τους επικεφαλής των εν λόγω Οργανισμών, όπως ανέφερε ο ίδιος κατά τη διάρκεια δείπνου που παρέθεσε προς τιμή του η Κυπριακή Ένωση Πλοιοκτητών, στην Αθήνα.
Στον χαιρετισμό του, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είπε: «Είναι με ιδιαίτερη χαρά που συμμετέχω στην αποψινή εκδήλωση που διοργανώνει η Κυπριακή Ένωση Πλοιοκτητών. Θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά τον Πρόεδρο κ. Αντρέα Χατζηγιάννη και το Διοικητικό Συμβούλιο της Ένωσης για την ευκαιρία που μου δίνεται να απευθυνθώ στην ελληνική ναυτιλιακή κοινότητα, σε μια συνάντηση που έχει καταστεί θεσμός μέσα στο πλαίσιο της Ετήσιας Γενικής Συνέλευσης της Κυπριακής Ένωσης Πλοιοκτητών.
Μια Ένωση η οποία συνέβαλε τα μέγιστα στην ανάπτυξη της κυπριακής ναυτιλίας και στηρίζει διαχρονικά και σταθερά το κυπριακό νηολόγιο, και με την ευκαιρία της αποψινής μου παρουσίας εδώ θα ήθελα να εκφράσω την ειλικρινή εκτίμηση και ευγνωμοσύνη της κυπριακής πολιτείας, διαχρονικά όλων των κυπριακών κυβερνήσεων, και του ιδίου προσωπικά.
Ο τομέας της ναυτιλίας συμβάλλει καθοριστικά στην ανάπτυξη της οικονομίας της Κύπρου, συνεισφέροντας 7% στο ΑΕΠ της χώρας, ενώ εξίσου σημαντική είναι η συνεισφορά του στην κοινωνική και πολιτική ανάπτυξη του τόπου μας.
Ως νέα Κυβέρνηση θα ήθελα απόψε να σας διαβεβαιώσω ότι παραμένουμε σταθερά δεσμευμένοι και προσηλωμένοι στην περαιτέρω ανάπτυξη και ενίσχυση του κλάδου και στη θωράκιση της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής ναυτιλίας. Θα ήθελα να σας διαβεβαιώσω ότι θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε ακούραστα για μια βιώσιμη ναυτιλία, στηρίζοντας έμπρακτα την πλοιοκτησία.
Η ναυτιλία, ως μια διεθνής βιομηχανία είναι ένας μεταβαλλόμενος κλάδος με πολλές ιδιαιτερότητες και είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με τις παγκόσμιες πολιτικοοικονομικές εξελίξεις. Μέσα σε αυτό ακριβώς το πλαίσιο, οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει διαχρονικά είναι πολύπλοκες, αλλά και απρόβλεπτες. Ο πράσινος και ο ψηφιακός μετασχηματισμός, ο πόλεμος στην Ουκρανία σε συνέχεια της ρωσικής εισβολής, η κυβερνοασφάλεια και η έλλειψη καταρτισμένου προσωπικού είναι μόνο μερικές από τις σημερινές προκλήσεις, σε συνδυασμό μάλιστα με τις δυσκολίες για σχεδόν τρία χρόνια, που εμφανίστηκαν κατά την περίοδο της πανδημίας του κορωνοϊού, που ήταν πρωτόγνωρες.
Την ίδια στιγμή, έχει καθιερωθεί να λέγεται ότι η ελληνική ναυτιλία, ειδικότερα, έχει την τεχνογνωσία, έχει τα δεδομένα εκείνα, να αντιμετωπίζει με επιτυχία τις προκλήσεις που προκύπτουν και να προσαρμόζεται στις επικρατούσες συνθήκες, και ότι οι Έλληνες πλοιοκτήτες έχουν διαχρονικά εκπαιδευτεί και μάθει, να πλέουν και στα πιο ταραγμένα νερά. Χωρίς αμφιβολία, η εν λόγω αντίληψη αποτελεί γεγονός, και θα πρόσθετα, μάλιστα, ότι ως Έλληνες έχουμε μάθει, και το έχουμε αποδείξει διαχρονικά, τις προκλήσεις και τις κρίσεις να τις μετατρέπουμε σε ευκαιρίες.
Ωστόσο, είναι έντονη πεποίθησή μου ότι οι παγκόσμιες προκλήσεις όπως είναι αυτές που βιώνει η ναυτιλία, και έχω προαναφέρει μερικές, απαιτούν συλλογικές προσεγγίσεις και διεθνείς λύσεις. Η Κύπρος διαχρονικά επιδιώκει και πιστεύει στη στενή συνεργασία του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, σε συνέργειες οι οποίες μπορούν να επιτευχθούν είτε μέσω ερευνητικών προγραμμάτων είτε της ανταλλαγής τεχνογνωσίας, αλλά και άλλων πολλών κοινών δράσεων και πρωτοβουλιών ανάμεσα στην εκτελεστική εξουσία, την πολιτεία και όλους εσάς. Με ακριβώς αυτό τον τρόπο, μέσα από αυτή την οπτική, προσεγγίζουμε και τη σχέση μαζί σας, και είμαστε βέβαιοι ότι με τη δική σας καθοριστική συνεισφορά θα μπορέσουμε να διαμορφώσουμε εκείνες τις πολιτικές και εκείνες τις δράσεις οι οποίες και αυτή τη φορά θα αντιμετωπίζουν με επιτυχία τις προκλήσεις που έχουμε ενώπιόν μας και, κατ’ επέκταση, θα διασφαλίζουν την αειφόρο ανάπτυξη της ναυτιλίας.
Επίκαιρο θέμα, το οποίο απασχολεί όλους εσάς, τη ναυτιλιακή κοινότητα ευρύτερα, είναι αναμφισβήτητα η απανθρακοποίηση της ναυτιλίας και τα μέτρα που συζητούνται σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο για την επίτευξή της.
Η κλιματική αλλαγή και η προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος, είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα θέματα που απασχολούν όχι μόνο την Κύπρο και την Ελλάδα, ειδικότερα την Κύπρο που είναι ένα νησιώτικο κράτος με παράδοση στη ναυτιλία. Αισθανόμαστε πολύ έντονα το χρέος και την ευθύνη για να συμβάλουμε εποικοδομητικά, αποτελεσματικά και υπεύθυνα στις συλλογικές προσπάθειες που καταβάλλονται για τη μετάβαση σε μια πράσινη ναυτιλία. Θα πρέπει να σημειώσω, ωστόσο, ότι παρόλο που είναι ευπρόσδεκτες και χαιρετίζουμε γενικότερα τις οποιεσδήποτε φιλόδοξες επιδιώξεις, θα πρέπει ταυτόχρονα αυτές να είναι ρεαλιστικές και εφαρμόσιμες, λαμβάνοντας φυσικά υπόψη ότι η ασφάλεια θα πρέπει να είναι αδιαπραγμάτευτη προϋπόθεση σε ό,τι αποφασίζεται.
Εξίσου σημαντική είναι, επίσης, η διασφάλιση ισότιμων όρων ανταγωνισμού, με τη θέσπιση και ομοιόμορφη εφαρμογή κανονισμών και γενικότερα του νομοθετικού πλαισίου λειτουργίας της ναυτιλιακής βιομηχανίας. Για αυτό τον λόγο ως Κύπρος στηρίζουμε σθεναρά το έργο του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού, ως ο αρμόδιος Οργανισμός για όλα τα ρυθμιστικά ζητήματα που σχετίζονται με τη διεθνή ναυτιλία και υποστηρίζουμε πλήρως τον ρόλο του ως το κύριο διεθνές φόρουμ για ναυτιλιακά θέματα που επηρεάζουν τον κλάδο σε διεθνές επίπεδο.
Η Κύπρος είναι μέλος του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού από το 1973, ενώ από το 1987 εκλέγεται ανελλιπώς στο Συμβούλιό του, ένδειξη και αναγνώριση του ρόλου και της σημασίας μας, όχι μόνο εντός του Οργανισμού, αλλά και στη διεθνή ναυτιλιακή κοινότητα. Παραμένοντας σταθερά προσηλωμένοι στην επίτευξη των στόχων της ασφάλειας στη θάλασσα και της προστασίας του περιβάλλοντος, καθώς και στη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των ναυτικών στα πλοία, θα συνεχίσουμε ως Κυπριακή Δημοκρατία να συμβάλλουμε ενεργά και αποτελεσματικά στο έργο του Οργανισμού, προκειμένου να εκπληρώσει αποτελεσματικά την αποστολή του.
Θα ήθελα, επίσης, απόψε να αναφερθώ στο θέμα της ναυτικής εκπαίδευσης, μια άλλη σημαντική διάσταση της ναυτικής βιομηχανίας, αφού οι ναυτικοί αποτελούν αναμφίβολα έναν από τους βασικούς πυλώνες του πλαισίου λειτουργίας της διεθνούς ναυτιλίας. Ανέκαθεν ο ρόλος του ναυτικού ήταν καθοριστικός και συνάμα ιδιαίτερα δύσκολος και απαιτητικός και είμαι σίγουρος ότι όλοι εσείς γνωρίζετε σαφώς καλύτερα ότι το πλοίο είναι ένας ιδιαίτερος και ιδιόμορφος χώρος εργασίας.
Παρόλα αυτά, η ελληνική ναυτοσύνη, μια λέξη η οποία περιλαμβάνει αρκετές ικανότητες, με παράδοση αιώνων, που συνέβαλε καθοριστικά στην ανάπτυξη της ελληνικής ναυτιλίας, παρουσιάζει σήμερα προβλήματα, αφού, όπως προκύπτει, παρά το γεγονός ότι τόσο ο ελληνόκτητος, αλλά και ο παγκόσμιος στόλος αυξάνεται, ο αριθμός των Ελλήνων ναυτικών, δυστυχώς, μειώνεται.
Είναι ισχυρή πεποίθησή μου ότι επιβάλλεται και έχουμε την υποχρέωση και το χρέος, και από ιστορικής σκοπιάς αν θέλετε, να εργαστούμε από κοινού και να επενδύσουμε στην εκπαίδευση, την κατάλληλη κατάρτιση και την καλλιέργεια παιδείας και κουλτούρας, που είναι απαραίτητες συνθήκες για τη βιώσιμη ανάπτυξη αυτού του κλάδου που όλοι θέλουμε να προοδεύει. Η ανάδειξη του ναυτικού επαγγέλματος και η ανάπτυξη ναυτικής κουλτούρας αποτελεί και για εμάς στην Κύπρο μια από τις προτεραιότητές μας και επ’ αυτού το Υφυπουργείο Ναυτιλίας έχει καταρτίσει συγκεκριμένο πλάνο δράσεων και πρωτοβουλιών.
Επισημαίνεται αρκετά συχνά ως μια κοινότυπη αναφορά, ο κομβικός ρόλος που διαδραματίζει η ναυτιλία στην εφοδιαστική αλυσίδα, όντας μια βιομηχανία η οποία μεταφέρει σχεδόν το 90% του παγκόσμιου εμπορίου, αγνοώντας, όμως, ή θεωρώντας ως δεδομένη την ομαλή λειτουργία της εφοδιαστικής αλυσίδας μέχρι την παράδοση του προϊόντος στον πολίτη. Τα πρόσφατα παραδείγματα με την πανδημία, αλλά και το περιστατικό με την καθήλωση του πλοίου Evergreen στη διώρυγα του Σουέζ, αποδεικνύουν ακριβώς το αντίθετο.
Λαμβάνοντας αυτό υπόψη, θεωρώ επιτακτική ανάγκη να αναγνωριστεί και να δοθεί η απαιτούμενη διάσταση στον γεωστρατηγικό ρόλο και τη γεωστρατηγική σημασία της ναυτιλίας, ειδικότερα θα έλεγα στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Γνωρίζουμε ότι το θαλάσσιο εμπόριο αποτελεί σημαντικό πυλώνα σε ό,τι αφορά τις εισαγωγές και εξαγωγές από τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Χαρακτηριστικά, το 75% του εξωτερικού εμπορίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης μεταφέρεται δια θαλάσσης και περίπου το 40% του παγκόσμιου στόλου ελέγχεται από Ευρωπαίους πλοιοκτήτες.
Επειδή αναγνωρίζουμε αυτή τη σημασία, την ιδιαιτερότητα, τη γεωστρατηγική σπουδαιότητα της ναυτιλίας για την ίδια την ΕΕ, θα ήθελα απόψε να σας ενημερώσω ότι πρόσφατα απέστειλα επιστολή στην Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, επισημαίνοντας την ανάγκη ενίσχυσης της ευρωπαϊκής ναυτιλίας. Συγκεκριμένα, στην επιστολή μου επισήμανα τη σημασία της ναυτιλίας για το παγκόσμιο εμπόριο και την οικονομία, την τεράστια συνεισφορά του κλάδου στο ΑΕΠ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και το γεγονός ότι από τη ναυτιλία γενικότερα, συντηρούνται εκατομμύρια οικογένειες Ευρωπαίων πολιτών.
Επισήμανα, επίσης, ότι, παρά τη θεμελιώδη σημασία του, ο κλάδος των ευρωπαϊκών θαλάσσιων μεταφορών αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις, μεταξύ των οποίων ο διεθνής ανταγωνισμός, ο προστατευτισμός, τα μέτρα τρίτων χωρών, οι κυρώσεις και πολλά άλλα.
Παράλληλα, στην επιστολή μου επισήμανα ότι σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, και συγκεκριμένα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, παρατηρείται κατακερματισμός αρμοδιοτήτων μεταξύ διαφορετικών Υπηρεσιών που ασχολούνται με τη ναυτιλία, κάτι που έχει σοβαρές επιπτώσεις στην έγκαιρη λήψη αποφάσεων, στην ανταγωνιστικότητα, στον ρόλο και στο μέγεθος του ευρωπαϊκού στόλου.
Ως εκ τούτου, λοιπόν, εισηγήθηκα ότι, στο πλαίσιο του καταρτισμού της νέας Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σε περίπου ένα χρόνο από σήμερα, θα πρέπει να υπάρξει πρόνοια ώστε να δημιουργηθούν περισσότερες συνέργειες, προς όφελος της ευρωπαϊκής ναυτιλίας και κατ’ επέκταση της ευρωπαϊκής οικονομίας. Κατέληξα ότι αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσω της δημιουργίας μιας κεντρικής δομής σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Επιτροπής, είτε δηλαδή ενός εξειδικευμένου Επιτρόπου για τη ναυτιλία και τις θαλάσσιες μεταφορές είτε ενός Αντιπροέδρου της Επιτροπής με ευθύνη να συντονίζει τις διάφορες πολιτικές της Ένωσης για τη ναυτιλία.
Η εμπορική ναυτιλία στην Κύπρο αναπτύχθηκε ραγδαία τις τελευταίες δεκαετίες και αποτελεί σήμερα ένα σύγχρονο, αποδοτικό και ολοκληρωμένο ναυτιλιακό κέντρο, που συνδυάζει ένα διεθνώς αναγνωρισμένο νηολόγιο υψηλών προδιαγραφών με μία ανεπτυγμένη επιτόπια ναυτιλιακή βιομηχανία, η οποία δραστηριοποιείται σε ένα ευρύ φάσμα ναυτιλιακών και παρεμφερών υπηρεσιών, όπως η διαχείριση πλοίων, η παροχή καυσίμων, οι ασφαλίσεις, η τεχνολογία, η ναυτιλιακή πρακτόρευση και οι ναυτικές ακαδημίες.
Συμπληρώνονται φέτος 60 χρόνια από την ίδρυση του κυπριακού νηολογίου, το οποίο μετά την τουρκική εισβολή το 1974 ανασυγκροτήθηκε από την Αμμόχωστο στη Λεμεσό, η οποία καθορίζεται πλέον ως το λιμάνι νηολόγησης των πλοίων υπό κυπριακή σημαία.
Είναι άξιο αναφοράς ότι, παρά τις δυσκολίες που παρουσιάστηκαν, τόσο με την τουρκική εισβολή, αλλά και μετά, λόγω της οικονομικής κρίσης που βιώσαμε, και πιο πρόσφατα την κρίση της πανδημίας και τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν με αφορμή την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, έχουμε καταφέρει να κρατήσουμε ένα ισχυρό νηολόγιο κύρους και ποιότητας, το οποίο εξακολουθεί να βρίσκεται στην 3η θέση στην Ευρώπη και στην 11η θέση παγκοσμίως.
Αυτό αποδεικνύει ότι η Κύπρος, ένα πολύ μικρό κράτος της ΕΕ, έχει πλέον εδραιωθεί ως μια από τις ποιοτικότερες και πιο ανταγωνιστικές σημαίες παγκοσμίως, κερδίζοντας επάξια θέση στον παγκόσμιο ναυτιλιακό χάρτη.
Στόχος μας, και αυτό αποτελεί προτεραιότητα για τη νέα Κυβέρνηση, είναι η περαιτέρω ενίσχυση του κυπριακού νηολογίου, αναγνωρίζοντας φυσικά την οικονομική διάσταση μιας τέτοιας εξέλιξης, όπως, επίσης, τις εθνικές, πολιτικές και κοινωνικές της προεκτάσεις. Ένα ισχυρό κυπριακό νηολόγιο, ισχυροποιεί τη φωνή της Κύπρου, καθιστώντας την πρωταγωνιστή και στη διαμόρφωση πολιτικών που αφορούν τη ναυτιλία, με θέσεις και προσεγγίσεις που εδράζονται σε διαχρονικές αξίες και αρχές. Την ίδια στιγμή, η περαιτέρω ισχυροποίηση του κυπριακού νηολογίου θα δώσει και ένα ξεκάθαρο μήνυμα ότι παράνομα περιοριστικά μέτρα και παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου, όπως τα βιώνουμε από πλευράς Τουρκίας από το 1987, πέραν του ότι δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτά, δεν πετυχαίνουν τα προσδοκόμενα από κάποιους αποτελέσματα. Σε αυτό το πλαίσιο, και για να αναφερθώ σε κάτι πρόσφατο, έχω ζητήσει με επιστολή μου στον Γενικό Γραμματέα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών κ. Γκουτέρες, στην περίπτωση επανέναρξης της Πρωτοβουλίας Σιτηρών της Μαύρης Θάλασσας, όπως ενεργήσει αναλόγως, έτσι ώστε να διασφαλιστεί η ισότιμη αντιμετώπιση όλων των πλοίων που συμμετέχουν στη μεταφορά σιτηρών στην περιοχή και τον τερματισμό της πρακτικής της Τουρκίας.
Να σας ενημερώσω ότι σε χθεσινή του απάντηση στην επιστολή μου, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ αναφέρει ότι συνεχίζονται οι προσπάθειες αναβίωσης της Πρωτοβουλίας και ότι η ετοιμότητα των κυπριακών πλοίων να συμμετάσχουν θα τεθεί υπόψιν των εμπλεκόμενων μερών από πλευράς του Διεθνούς Οργανισμού.
Το πλαίσιο των υπηρεσιών και πλεονεκτημάτων που παρέχονται από το Κυπριακό Νηολόγιο, όπως είναι το σταθερό και ανταγωνιστικό σύστημα φόρου χωρητικότητας, τα μηδενικά τέλη νηολόγησης, η εικοσιτετράωρη υπηρεσία επτά μέρες τη βδομάδα, η εξειδικευμένη γνώση και εμπειρία του ανθρώπινου δυναμικού, τα υψηλά πρότυπα ασφάλειας, η αποτελεσματικότητα και ευελιξία, καθώς και η φήμη ενός κυρίαρχου κράτους σημαίας, μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ανταποκρίνονται πλήρως στις ανάγκες και το πλαίσιο λειτουργίας μιας σύγχρονης ναυτιλιακής εταιρείας. Ωστόσο, ο εχθρός του καλού είναι το καλύτερο και μέσα σε αυτό το πλαίσιο η περαιτέρω απλούστευση και βελτίωση των προσφερόμενων υπηρεσιών αποτελεί υψηλή προτεραιότητά μας και περιλαμβάνεται στο πρόγραμμα διακυβέρνησής μου. Προς αυτή την κατεύθυνση βρίσκονται σε εξέλιξη, με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα υλοποίησης, η ανάπτυξη της μονοθυριδικής εξυπηρέτησης ή αλλιώς του “One-Stop-Shipping Centre”, μέσω της εφαρμογής του νομοθετικού πλαισίου της Ναυτιλιακής Εταιρείας Περιορισμένης Ευθύνης, καθώς και η ψηφιοποίηση όλων των υπηρεσιών του Υφυπουργείου με ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2024.
Θα ήθελα, λοιπόν, να σας διαβεβαιώσω ότι θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε ακούραστα για την περαιτέρω ανάπτυξη και εκσυγχρονισμό της κυπριακής ναυτιλίας. Θέλω να γνωρίζετε επίσης ότι η έμπρακτη στήριξη της Κυπριακής Κυβέρνησης στην πλοιοκτησία της Κύπρου και Ελλάδας θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη, στοχεύοντας στη δημιουργία του πλαισίου και των προϋποθέσεων για περαιτέρω ανάπτυξή της. Και το γεγονός ότι έχουμε ένα συμπατριώτη μας επικεφαλής στο αρμόδιο Υπουργείο στην Ελλάδα αποτελεί διαβεβαίωση ότι η στενή συνεργασία στον τομέα αυτό θα ενισχυθεί ακόμη περισσότερο.
Είμαι απόλυτα πεπεισμένος ότι με τη δική σας συνεργασία και συνεισφορά θα γίνει κατορθωτή η επίτευξη του στόχου της ενίσχυσης του κυπριακού νηολογίου.
Προτού ολοκληρώσω, επιτρέψτε μου να αναφερθώ πολύ σύντομα και στις διμερείς σχέσεις Κύπρου και Ελλάδας, δύο ναυτιλιακών κρατών με παράδοση, τα οποία συνδέουν μακραίωνοι ιστορικοί και αδελφικοί δεσμοί που εδράζονται σε κοινές αξίες και αρχές. Η στενή και εποικοδομητική συνεργασία που έχει εδραιωθεί μεταξύ των χωρών μας, αποτελεί ισχυρό εχέγγυο για επίτευξη των κοινών μας στόχων και δεν είναι τυχαίο ότι η πρώτη επίσημη επίσκεψη της Υφυπουργού Ναυτιλίας κας Μαρίνας Χατζημανώλη έγινε στην Αθήνα για συνάντηση και διαβουλεύσεις με την ηγεσία του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής της Ελλάδας.
Η ναυτιλία θα είναι ένα από τα θέματα που θα απασχολήσουν το πρώτο Ανώτατο Συμβούλιο Κύπρου – Ελλάδας, που θα πραγματοποιηθεί στην Ελλάδα στις 11 και 12 Οκτωβρίου, ένα όργανο διακυβερνητικής συνεργασίας το οποίο θεσμοθετήθηκε τον περασμένο Μάρτιο με τον Πρωθυπουργό της Ελλάδας κ. Κυριάκο Μητσοτάκη, στο πλαίσιο των κοινών μας προσπαθειών για περαιτέρω ενίσχυση των διμερών μας σχέσεων.
Η περαιτέρω στήριξή σας, ειδικότερα σε ό,τι αφορά την ενίσχυση του κυπριακού νηολογίου, είναι για μας πολύ σημαντική, λαμβάνοντας υπόψη ότι προέρχεται από τη μεγαλύτερη πλοιοκτητική κοινότητα στον κόσμο και χαίρομαι διότι το τελευταίο διάστημα γινόμαστε αποδέκτες πολύ ενθαρρυντικών μηνυμάτων προς αυτή την κατεύθυνση.
Αναμένω σύντομα να σας καλέσω στην Κύπρο τον ερχόμενο μήνα στο πλαίσιο του Συνεδρίου Ναυτιλιακή Κύπρος, όπου με χαρά θα φιλοξενήσουμε, μεταξύ άλλων προσωπικοτήτων της διεθνούς ναυτιλίας, και τον Γενικό Γραμματέα του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού και τον εκλεγμένο Γενικό Γραμματέα, ένα καλό φίλο, που αναλαμβάνει τα καθήκοντα του τον νέο χρόνο».
Από την πλευρά της, η Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, στη στενή σχέση Κύπρου και Ελλάδας με τη ναυτιλία διαχρονικά και τη σημασία της στην οικονομία και στην κοινωνία.
Αναφέρθηκε, επίσης, στο τραγικό συμβάν «όταν ναυτικοί, με μια αδιανόητη συμπεριφορά οδήγησαν στον θάνατο έναν άνθρωπο. Θέλω να πιστεύω ότι είναι κάτι που θα γίνει μάθημα, να ανησυχούμε ως κοινωνία για ορισμένες συμπεριφορές και ότι θα είναι απολύτως μεμονωμένο. Η ναυτοσύνη έχει άλλα χαρακτηριστικά».
Είπε, ακόμα, ότι πρόσφατα η Ελλάδα πλήγηκε από πλημμύρες και πυρκαγιές, και ότι η ίδια επισκέφθηκε και τον Έβρο και τη Θεσσαλία και διαπίστωσε την τεράστια έκταση των προβλημάτων, που ευτυχώς σε επίπεδο απώλειας ανθρώπινων ζωών ήταν λίγες, όπως είπε, αλλά για το μέλλον αυτών των ανθρώπων, για την οικονομία της χώρας και το περιβάλλον πάνω από όλα μάς περιμένουν δύσκολες μέρες, σημείωσε.
Τέλος, η Πρόεδρος Σακελλαροπούλου απηύθυνε έκκληση προς όλους να βοηθήσουν όσο μπορούν τον τόπο αυτή τη στιγμή και συνεχάρη τη στήριξη της Ελληνικής Ένωσης Πλοιοκτητών, εκφράζοντας παράλληλα την πεποίθηση ότι όλοι θα βοηθήσουν την Ελλάδα στη δύσκολη στιγμή.
Μιλώντας στην εκδήλωση, ο Πρόεδρος της Κυπριακής Ένωσης Πλοιοκτητών κ. Ανδρέας Χατζηγιάννης είπε: «Η αποψινή εκδήλωση, που είναι αφιερωμένη στην εθνική ναυτιλία, με την ιδιαιτέρως τιμητική παρουσία των Προέδρων Κύπρου και Ελλάδας αποκτά ιστορική διάσταση.
Εκ μέρους της Κυπριακής Ένωσης Πλοιοκτητών, με όλους τους κορυφαίους θεματοφύλακες της ναυτιλίας, την Πρόεδρο της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών, κα Τραυλού, και την ελπιδοφόρα νέα γενιά, που είναι παρόντες, σας καλωσορίζουμε και σας ευχαριστούμε από καρδιάς.
Η προσωπική διαδρομή με το ευδιάκριτο αξιακό αποτύπωμα στο δημόσιο βίο πριν αναδειχθείτε στο ύπατο αξίωμα και το κύρος που επαυξάνει η συνετή άσκηση των καθηκόντων σας αποτελούν πολύτιμο κεφάλαιο για την Ελλάδα και την Κύπρο. Πιστεύω και για την εθνική ναυτιλία, της οποίας την ιστορία και τον ρόλο γνωρίζετε καλά.
Μας συγκλονίζει ο πόνος για τις ανθρώπινες απώλειες με τραγικό τρόπο. Με αίσθηση καθήκοντος απέναντι στο συνάνθρωπο και το κοινωνικό σύνολο, η Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών ανέλαβε δράση ώστε η ναυτιλιακή οικογένεια να συνεισφέρουμε το ποσό των 50 εκατομμυρίων δολαρίων στους πληγέντες.
Επιτρέψτε μου να δανειστώ το λόγο του Οδυσσέα Ελύτη. Λόγο που μας ορίζει.
“Εάν αποσυνθέσεις την Ελλάδα στο τέλος θα δεις να σου απομένουν μια ελιά, ένα αμπέλι και ένα καράβι. Που σημαίνει: με άλλα τόσα την ξαναφτιάχνεις”.
Στο λόγο αυτό εικονίζεται η μέχρι τώρα διαδρομή του έθνους μας αλλά και το μέλλον. Δεν είναι λοιπόν ιστορικός μόνο λόγος αλλά και προφητικός, που αναδεικνύει στην περιωπή της φυσικής δημιουργίας ένα ανθρώπινο έργο, όπως η ναυτιλία. Το θαύμα αυτό δεν είναι της φύσης ούτε το κληροδότησε κάποια μοίρα στους Έλληνες, αλλά το γέννησε ο ίδιος ο άνθρωπος.
Λέει πάλι ο Ελύτης: τα τρία Τ της επιτυχίας είναι ταλέντο, τόλμη, τύχη. Λες και διαβάζει τα στοιχεία ταυτότητας των πρωτοπόρων της εθνικής ναυτιλίας που την ανέδειξαν σε θεμελιώδη νόμο μιας παγκόσμιας λειτουργίας. Επιτρέψτε μου να αναφέρω ένα τέταρτο Τ: τελειότητα. Με αυτήν τη «σχεδόν τελειότητα στον ανταγωνισμό» που οι Έλληνες επέβαλαν, οδήγησαν την ανθρωπότητα σε ένα νέο κεφάλαιο της ιστορίας της. Πράγματι, η πλουραλιστική ελληνική ναυτιλία με χίλιες περίπου εταιρείες εκμηδένισε αποστάσεις και κόστος και έγινε το επιτυχές πρόπλασμα παγκοσμιοποίησης.
Πάρα ταύτα, ίσως επειδή η δραστηριότητα της ναυτιλίας εξελίσσεται μακράν της καθημερινής εμπειρίας των ανθρώπων, ουδέποτε αξιολογήθηκε η προσφορά της στην ανάλογη διάσταση. Ίσως κιόλας να παραμένει ο μεγάλος άγνωστος για τους πολλούς, που δεν μπορούν να φαντασθούν πόσο το επίπεδο ζωής τους είναι συνυφασμένο με τη ναυτιλία!
Αρκεί να αναλογισθούμε πως πέραν του 90% από καθετί ορατό ή αόρατο στην καθημερινότητά μας ή, έστω, η πρώτη ύλη για αυτό έχει μεταφερθεί τουλάχιστον μια φορά με πλοίο για να φθάσει σε εμάς! Κάθε άνθρωπος με πολύ μικρό κόστος είναι κρίκος μιας παγκόσμιας αλυσίδας, μέσω της οποίας όλα τα προϊόντα, όπου κι αν υπάρχουν ή παράγονται, μπορεί να παρέχονται με την ανταγωνιστικότερη τιμή σε όποιον τα χρειάζεται σε οποιοδήποτε λιμάνι του πλανήτη. Σαν αποτέλεσμα αυτού, οι θαλάσσιες μεταφορές έχουν ξεπεράσει τα 13 τρις ton-miles, όγκος που αντιστοιχεί σε ετήσιες μεταφορές 1.632 ton-miles κατά άτομο, αποτυπώνοντας έτσι και την εξάρτηση του σύγχρονου ανθρώπου από τη ναυτιλία.
Σήμερα, ενώ απαιτούνται νέα άλματα για τη ναυτιλία, δυστυχώς, όλο και εντονότερα παρατηρούνται φθοροποιές αποκλίσεις στην κατεύθυνση ανατροπής του γενετικού συστατικού της σύγχρονης ναυτιλίας. Δηλαδή του μοντέλου της πρωταγωνιστικής ευρωπαϊκής ναυτιλίας, με πυρήνα της την ελληνική ναυτιλία, στην απρόσκοπτη υπηρεσία όλων ανεξαιρέτως.
Ο ευρωπαϊκός στόλος μειώνεται. Χαρακτηριστικά: από τα 10 πλοία που πωλούνται μόνο τα 3 αγοράζονται από Ευρωπαίους. Μεγάλες δυτικές τράπεζες, αντιλαμβανόμενες ήδη την υποχώρηση της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής ναυτιλίας, αποσύρονται από τη χρηματοδότηση της. Οι startups ναυτιλιακές εταιρείες στην Ευρώπη είναι είδος υπό εξαφάνιση. Η εθνική ναυτιλία των 1000 εταιρειών υποχώρησε ήδη σε κάτω από 600 ενώ απώλεσε και την πρώτη θέση, που κατείχε από τη δεκαετία του 1950.
Η εξέλιξη αυτή δεν είναι συνέπεια αποτυχημένων χειρισμών των παραγόντων της ναυτιλίας. Aντιθέτως, χάρη στη δική τους ικανότητα η ναυτιλία στέκεται ακόμη όρθια. Είναι προϊόν της κοντόθωρης, στα όρια της εξ αντικειμένου μη φιλικής, πολιτικής της Ε.Ε. έναντι της ναυτιλίας της. Ένα δείγμα είναι και η δυσμενής φορολογία της ναυτιλίας με δισεκατομμύρια με πρόφαση την εμπορία ρύπων για εκπομπή αερίων θερμοκηπίου σχετικά αμελητέα. Για να έχουμε μια εικόνα του μεγέθους: Με βάση τα αποτελέσματα μελετών της ίδιας της ΕΕ και των Ηνωμένων Εθνών, η περιβαλλοντική επιβάρυνση από τη ναυτιλία θα αντισταθμιζόταν απολύτως, αν κάθε άτομο μία μόνο φορά το τρίμηνο αντικαθιστούσε την πρωτεΐνη ζωικής με φυτικής προέλευσης.
Γι’ αυτό το αποτύπωμα η ΕΕ επιβάλλει μέθοδο εξάλειψης, της οποίας το κόστος για τη ναυτιλία, σε ορίζοντα περίπου εικοσιπενταετίας, ανέρχεται σύμφωνα με μελέτες από 2,5 έως και 3,5 επαναλαμβάνω 3,5 τρισεκατομμύρια δολάρια.
Έχει ευφυώς λεχθεί: δεν αρκεί να βάζεις στόχους, πρέπει να ξέρεις και σημάδι! (Αϊνστάιν). Η Ε.Ε. με στόχο φιλοπεριβαλλοντικό -σημειώνω με έμφαση πως συμφωνούμε με τέτοιους στόχους και έχουμε αντιπροτείνει λογικές και αποτελεσματικές λύσεις- οδηγεί λόγω εσφαλμένης προσέγγισης στην υπονόμευση ενός βασικού πυλώνα της.
Αντιμετωπίζει τη ναυτιλία της με τρόπο που οδηγεί στο να γίνεται λιγότερο ανταγωνιστική. Σε αντίθεση με τους ανταγωνιστές της, η ΕΕ εκτός από το έλλειμα “ευρωπαϊκής συνείδησης’’ στις μεταφορές της, δεν προστατεύει αποτελεσματικά τη ναυτιλία της όταν πλήττεται και χρειάζεται την παρέμβασή της. Τέτοιες είναι οι περιπτώσεις κατά τις οποίες ευρωπαϊκό πλοίο βρίσκεται σε αφιλόξενα περιβάλλοντα χωρίς δημοκρατικές εγγυήσεις, όπως λόγου χάριν στο Ιράν αλλά και αλλού. Ανάλογη κορυφαία ευρωπαϊκή ολιγωρία –και είμαι επιεικής- συνιστά η συνεχιζόμενη απαγόρευση ελλιμενισμού των κυπριακών πλοίων στα τουρκικά λιμάνια.
Ουσιαστικά, παραβλέποντας ότι η ναυτιλία είναι ανελαστική, την οδηγεί σε συρρίκνωση και έτσι ο έλεγχός της μεταφέρεται σε τρίτες δυνάμεις, οι οποίες στο πλαίσιο μιας συγκεντρωτικής κρατικής οικονομίας ενισχύουν παντοιοτρόπως τη ναυτιλία τους.
Μετά τον έλεγχο στον ναυπηγοεπισκευαστικό τομέα αποκτούν και την κυριαρχία στις θαλάσσιες μεταφορές. Αν η Ε.Ε. δεν αλλάξει προσανατολισμό, οδηγούμαστε στην εποχή που άλλες δυνάμεις, ξένες προς τα ευρωπαϊκά ανταγωνιστικά πρότυπα και δημοκρατικά ιδεώδη, θα ελέγχουν τη ναυτιλία, οδηγώντας την Ευρώπη, την Αμερική και τον υπόλοιπο κόσμο σε δυσμενή σχέση εξάρτησης.
Σήμερα, η Ευρωπαϊκή ναυτιλία χρειάζεται “ένα άλμα πιο γρήγορο από τη φθορά’’ (Ελύτης). Από την πλευρά μας συνεχίζουμε να παίρνουμε πρωτοβουλίες και να εντείνουμε τη δράση μας. Δόγμα μας είναι πως “από τις απαισιόδοξες σκέψεις προτιμούμε τις αισιόδοξες πράξεις’’. Πορευόμαστε λοιπόν και αισιοδοξούμε, βασιζόμενοι και στο ενδιαφέρον που έχουν ήδη δείξει οι εξοχότατοι Πρόεδροι της Ελλάδας και της Κύπρου. Η συμμαχία κύρους τέτοιων προσωπικοτήτων μας κάνει πιο δυνατούς».
Ο Πρόεδρος της Κυπριακής Ένωσης Πλοιοκτητών χάρισε στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και στην Πρόεδρο Σακελλαροπούλου πιστά αντίγραφα από το σφραγιστικό δακτυλίδι του Βασιλιά, την εποχή του Χαλκού, εξηγώντας ότι «με το συγκεκριμένο δακτυλίδι, ο Βασιλιάς το 1500 π.Χ. επικύρωνε τις κρατικές συμφωνίες. Απεικονίζει σκηνή θρησκευτικού χαρακτήρα με επανδρωμένο πλοίο της εποχής. Κινητήρια δύναμη του αρχαίου Ελληνικού Πολιτισμού, ήταν το πλοίο, το οποίο διέσχιζε τις θάλασσες, μεταφέροντας εμπορεύματα, ανθρώπους και ιδέες. Οι Έλληνες δεν γνώριζαν σύνορα στα ταξίδια τους, όπως δεν όριζαν όρια και στη σκέψη τους. Η Κύπρος για πάνω από 3000 χρόνια κυριάρχησε στις θάλασσες, αναφέρει ο ιστορικός Πλίνιος. Στα μέσα του 9ου αιώνα ήταν θαλασσοκράτειρα για την εποχή στόλος».
Στην εκδήλωση, τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας συνόδευε η σύζυγος του κα Φιλίππα Καρσερά Χριστοδουλίδη, ενώ στα μέλη της κυπριακής αντιπροσωπείας ήταν, μεταξύ άλλων, ο Υπουργός Εξωτερικών κ Κωνσταντίνος Κόμπος, ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος κ. Κωνσταντίνος Λετυμπιώτης, η Υφυπουργός Ναυτιλίας κα Μαρίνα Χατζημανώλη και ο Διευθυντής του Γραφείου του Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Χαράλαμπος Χαραλάμπους.
Παρών στην εκδήλωση ήταν και ο Υπουργός Ναυτιλίας της Ελλάδας κ. Χρήστος Στυλιανίδης.
