Δραματική μείωση παρουσιάζουν οι κλινικές μελέτες για νέες θεραπείες και φάρμακα στον τομέα της Ογκολογίας εξαιτίας της πανδημίας με ότι αυτό συνεπάγεται για τους καρκινοπαθείς, που δεν έχουν την πολυτέλεια του χρόνου να περιμένουν. Οι επιστήμονες είναι ιδιαίτερα ανήσυχοι με τα στοιχεία που δείχνουν μείωση έως και 60% στον τομέα των κλινικών ερευνών μεταξύ Ιανουαρίου και Μαΐου 2020 σε σχέση με τα τελευταία πέντε χρόνια, σύμφωνα με στοιχεία από τη βάση δεδομένων Medidata Enterprise Data Store.
Ειδικότερα κατά τη διάρκεια της περιόδου παρατήρησης των τελευταίων 40 μηνών, άρχισαν 1.440 κλινικές δοκιμές φάσης 1-4 στο πεδίο της ογκολογίας, σε 91 χώρες. Από αυτές οι 1.249 άρχισαν πριν από την πανδημία και μόλις 191 από τότε άρχισε η πανδημία. Οι αναλύσεις από μήνα σε μήνα έδειξαν 60% μείωση σε σύγκριση με την περίοδο πριν από την πανδημία. Τα αποτελέσματα αυτά δημοσιεύθηκαν στο JAMA Network Open, που συνοψίζουν και τα παραθέτουν παρακάτω οι ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Ευστάθιος Καστρίτης και Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης ΕΚΠΑ) (https://mdimop.gr/covid19/).
Τα στοιχεία
Εκτιμάται ότι το 29% των παρεμβατικών κλινικών σε παγκόσμιο επίπεδο που χρηματοδοτούνται από τη φαρμακευτική βιομηχανία και αφορούν ογκολογικά φάρμακα ή βιολογικούς παράγοντες βρίσκονται στην πλατφόρμα που χρησιμοποίησαν για την ανάλυση.
Σε ότι αφορά στις νέες θεραπείες για τον καρκίνο παρατηρείται ελάττωση στους ρυθμούς ένταξης ασθενών, που «ερμηνεύεται» σε συνέπειες στις νέες κλινικές δοκιμές αλλά και οι κλινικές δοκιμές που ήδη διεξάγονταν όταν άρχισε η πανδημία.
Ενδεικτικό είναι ότι τον Ιούλιο του 2020, μια έρευνα της Αμερικανικής Εταιρείας Κλινικής Ογκολογίας (ASCO) διαπίστωσε ότι οι κλινικές δοκιμές είχαν σταματήσει ή έχουν αλλάξει οι προτεραιότητες.
Σε έκθεση της με τίτλο «Road to Recovery», τέθηκαν πέντε στόχοι για την επανέναρξη της κλινικής έρευνας, μεταξύ αυτών του σχεδιασμού πιο ρεαλιστικών και αποτελεσματικών κλινικών δοκιμών, τη μείωση του κανονιστικού και γραφειοκρατικού φόρτου και τη βελτίωση της προσβασιμότητας στις κλινικές δοκιμές.
Σύμφωνα με τους επικεφαλής της ASCO διαπιστώνεται μείωση κατά 50% στην ένταξη ασθενών στις κλινικές δοκιμές κατά τους πρώτους μήνες της πανδημίας, αλλά πλέον έχει αρχίσει να ανακάμπτει, καθώς τα κέντρα στα οποία διεξάγονται προσαρμόζονται σε νέους τρόπους εργασίας.
Κατά την επικεφαλής της κλινικής έρευνας στο Cancer Research UK (στο Ηνωμένο Βασίλειο), στην αρχή της πανδημίας, το 95% των κλινικών δοκιμών για καρκίνο σταμάτησαν. Παρά την συντονισμένη προσπάθεια για την επανεκκίνηση των κλινικών μελετών, πάλι υπάρχει περιορισμένη δυνατότητα για έναρξη νέων. Εκτιμάται ότι θα χρειαστεί λίγος καιρός ακόμα πριν ξεκινήσουν νέες μελέτες με τους προ-πανδημίας ρυθμούς.
Ελαττώθηκαν οι πόροι
Ένα ακόμη σοβαρό πρόβλημα είναι η μείωση των εσόδων σε οργανισμούς όπως το Cancer Research UK που κόβονται στο 50% οι δαπάνες για έρευνα και συγκεκριμένα από 400 εκατομμύρια σε 250 εκατομμύρια λίρες.
Επίσης θεωρείται ότι μερικές μελέτες ίσως χρειαστούν περισσότερο χρόνο ή χρήματα για να ολοκληρωθούν, ενώ άλλες θα σταματήσουν.
Σε κλίμα συγκρατημένης αισιοδοξίας, ο οργανισμός Cancer Research UK συνεχίζει να χρηματοδοτεί κλινικές έρευνες και γίνεται προσπάθεια για την καλύτερη ενσωμάτωση των κλινικών μελετών στο δίκτυο του Εθνικού Συστήματος Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου.
