Μπορεί τα «φώτα» να έπεσαν στις προτάσεις της επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα Φον Ντερ Λαιεν για την ενέργεια, όμως η χθεσινή ομιλία εμπεριείχε και κάτι ακόμη πολύ ουσιαστικό: την προαναγγελία έναρξης των διαβουλεύσεων για την αναθεώρηση του συμφώνου σταθερότητας.
Η πρόεδρος της Κομισιόν χρησιμοποίησε τον όρο ευελιξία όσον αφορά στο χρέος αλλά ουσιαστικά ζήτησε και αυστηρό έλεγχο ώστε οι συμφωνημένες επενδύσεις που θα πρέπει να γίνονται σε ένα περιβάλλον λιγότερο αυστηρού δημοσιονομικού κλοιού να υλοποιούνται κανονικά. Η προαναγγελία των διαβουλεύσεων μεταξύ των ευρωπαϊκών κρατών -οι οποίες έχουν καθυστερήσει για μήνες λόγω της ενεργειακής κρίσης- έχει ήδη πυροδοτήσει συζητήσεις. Η σοβούσα κρίση στην ενέργεια οδήγησε την Ευρώπη στο να συνειδητοποιήσει ότι πρέπει να επενδύσει στην αυτονομία της, στη μείωση της εξάρτησης από το ρωσικό αέριο. Αυτό όμως δεν γίνεται με τα σημερινά «δεσμά» του συμφώνου σταθερότητας για το χρέος άρα και για το έλλειμμα των κρατών. Η ταχύτητα μείωσης του χρέους που επιβάλλει το σημερινό σύμφωνο -χρέους που αυξήθηκε αισθητά μετά τις αλλεπάλληλες κρίσεις ειδικά στο υγειονομικό και στο ενεργειακό επίπεδο- φέρνει μόνο ύφεση.
Γι’ αυτό και θα μπουν στο τραπέζι οι βασικοί δημοσιονομικοί κανόνες. Που θα καταλήξει όλη αυτή η συζήτηση; Στο ύψος των πρωτογενών πλεονασμάτων που θα πρέπει να παρουσιάζει κάθε χώρα ώστε να τιθασεύει το χρέος της χωρίς όμως να επηρεάσει τον ρυθμό ανάπτυξης. Τι μπορεί να περιμένει η Ελλάδα στην πράξη;
Μια συμφωνία που θα της εξασφαλίζει τη δυνατότητα να παράγει πρωτογενή ελλείμματα που να καλύπτουν τουλάχιστον τους τόκους εξυπηρέτησης του δημοσίου χρέους. Ένα ποσοστό δηλαδή που σε αυτή τη φάση θα κυμαίνεται στην περιοχή του 2-2,5%. Δεν είναι μικρή η δημοσιονομική προσαρμογή που θα πρέπει να γίνει και αυτό θα φανεί μετά τις εκλογές όταν θα ξεκινήσει η συζήτηση για την κατάρτιση του προϋπολογισμού του 2024.
Είναι όμως ένας στόχος εφικτός ειδικά αν αναλογιστεί κανείς ότι στο… μέτωπο των τόκων, τα πράγματα είναι καλά. Με κλειδωμένο το επιτόκιο για πολλά χρόνια, το κονδύλι των τόκων δύσκολα θα ξεπεράσει τα 4,5 με 5 δις. ευρώ τον χρόνο ότι και αν γίνει με τις αποδόσεις των ομολόγων.
