Το γεγονός ότι ο δεύτερος πλουσιότερος άνθρωπος της Ασίας (μετά τον Mukesh Ambani), o δημιουργός του κολοσσού του ηλεκτρονικού retail Alibaba και σύμβολο της κινεζικής εξωστρέφειας, Jack Ma, αγνοείται, είναι από μόνο του ικανό να αποτελέσει σενάριο ταινίας. Σκεφτείτε το: Ο δισεκατομμυριούχος (η περιουσία του ξεπερνά τα 63 δισεκατομμύρια δολάρια) Ma, στις 24 Οκτωβρίου 2020, κάνει μία αμφιλεγόμενη ομιλία στη Σανγκάη. Εκεί, επικρίνει το ρυθμιστικό σύστημα της Κίνας ότι εμποδίζει την καινοτομία. Λίγο αργότερα, η κορωνίδα της αυτοκρατορίας του, Ant Group, μπαίνει στο στόχαστρο της κυβέρνησης της Κίνας και ο Ma εξαφανίζεται από… προσώπου γης, με τις φήμες (;) στα διεθνή ΜΜΕ να οργιάζουν (κάνοντας λόγο ακόμα και για απαγωγή από την κινεζική κυβέρνηση!): Ο Jack Ma αγνοείται…
Αυτά, βέβαια, είναι μόνο μια σταγόνα στον ταραγμένο ωκεανό της ζωής του 56χρονου Ma, η εξέλιξη της οποίας δε μοιάζει με κανενός άλλου. Ίσως να μπορούσε να είναι ένα παραμύθι που θα διηγούνταν οι γιαγιάδες στα εγγόνια τους για να κοιμηθούν. Ένα παραμύθι, όμως, του οποίου το τέλος δεν έχει γραφτεί ακόμα.
Rewind περίπου μισό αιώνα πριν: Στην επαρχία Hangzhou της Κίνας, ένα ζευγάρι μουσικών με δύο γιους παλεύει να ζήσει, καθώς τα χρήματα που βγάζει μετά βίας φτάνουν για τα απαραίτητα. Ο μικρότερος, ο Ma Yun, από μικρός ξεχωρίζει για τα… τρελά του όνειρα να ζήσει στο εξωτερικό και την επιμονή του. Ο Ma Yun, λοιπόν, έχει βάλει στόχο να χρησιμοποιήσει ως “διαβατήριο” της ζωής που θέλει να κάνει, το επάγγελμά του. Θέλει να σπουδάσει αγγλική φιλολογία. Οι δάσκαλοι και οι καθηγητές του διαφωνούν. Δύο φορές κόβεται στις εξετάσεις στο δημοτικό, τρεις στο γυμνάσιο και τρεις στις εξετάσεις για εισαγωγή του στο Πανεπιστήμιο. Δίνει δέκα (!) φορές εξετάσεις για να εισαχθεί στο Harvard, αλλά απορρίπτεται όλες.
Στο μεταξύ, από μικρός, ο Ma Yun έχει πάρει ένα τρίκυκλο ποδήλατο και κάνει δωρεάν ξεναγήσεις σε ξένους τουρίστες στην πόλη που ζει, τη Hangzhou. Σκοπός του είναι με την “τριβή” με τους ξένους, να μάθει καλά αγγλικά. Τα καταφέρνει και, ως “αμοιβή”, μια Αμερικανίδα τουρίστρια τον “βαφτίζει” Jack. Το όνομα αυτό θα το κρατήσει, για να συστήνεται ως σήμερα ως Jack Ma.
Βέβαια, όσο περνούν τα χρόνια και μεγαλώνει ο Jack -πλέον- τόσο μεγαλώνει η ατυχία του και τόσο συσσωρεύονται οι αποτυχίες του. Προσπαθεί να μπει στο πανεπιστήμιο και, ταυτόχρονα, να βρει μια δουλειά για να ζει, αλλά δεν τα καταφέρνει. Επί τρία χρόνια ψάχνει για δουλειά και δίνει εξετάσεις για το πανεπιστήμιο αποτυγχάνοντας παταγωδώς. Πόσο παταγωδώς; Ο ίδιος έχει εξηγήσει ότι απορρίφθηκε 30 φορές (!) από μια θέση για την οποία έκανε αίτηση. Προσπάθησε ακόμα και να μπει στην τοπική αστυνομία. Οι πιθανότητες ήταν μεγάλες, αφού οι υποψήφιοι ήταν 5. Ήταν ο μόνος που δεν προσελήφθη με τη δικαιολογία “δεν κάνεις”. Όχι ότι “έκανε” για αλλού. Θυμάται ότι “όταν άνοιξαν τα KFC στην Kίνα, 24 άνθρωποι πήγαν και έκαναν αίτηση για να πιάσουν δουλειά. Προσελήφθησαν οι 23. Eγώ ήμουν ο μόνος που δεν πήραν”.
Κάποια στιγμή ωστόσο, ακόμα και η ατυχία τελειώνει. Έτσι, καταφέρνει να εισαχθεί στο τμήμα αγγλικής φιλολογίας στο τοπικό πανεπιστήμιο και να πιάσει μια δουλειά -κούριερ με ποδήλατο- που του αποφέρει το πενιχρό ποσό των 12 δολαρίων τον μήνα. Κάπως έτσι δύσκολα περνούν τα χρόνια, επιχειρεί να ανοίξει δική του εταιρεία κούριερ, αποτυγχάνει παταγωδώς και φτάνει στα 31 του χρόνια, παραδεχόμενος: “Δεν είμαι τόσο καλός όσο νόμιζα. Δεν είμαι καλός σε τίποτα”.
Τότε λοιπόν, στα 31 του, διαβλέπει ότι στο μέλλον οι υπολογιστές θα κυριαρχήσουν. Παρότι δεν έχει ιδέα από νέες τεχνολογίες, πείθει 17 φίλους του να επενδύσουν ένα πενιχρό ποσό στην εταιρεία ηλεκτρονικού εμπορίου που δημιουργεί και την οποία ονομάζει Alibaba, εμπνεόμενος από το κλασικό παραμύθι. Η ιδέα είναι καλή, αλλά κατά την… προσφιλή συνήθεια του Ma, αποτυγχάνει παταγωδώς, όταν κάνει το πρώτο της funding round. Δεν καταφέρνει να συλλέξει ούτε καν ένα σεντ εξωτερικών επενδύσεων. Κατά την άλλη… προσφιλή του συνήθεια, ο Ma επιμένει. Μέχρι το 1999, όταν ο Ιάπωνας δισεκατομμυριούχος Masayoshi Son βλέπει “κάτι” στην Alibaba και επενδύει 20 εκατομμύρια δολάρια σε αυτή. Ακολουθεί η Goldman Sachs με άλλα 5.
Αυτό ήταν. Η εταιρεία του Ma -ο οποίος στο μεταξύ θα γινόταν μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας- θα γιγαντώνεται χρόνο με το χρόνο. Θα απασχολεί περισσότερους από 55,5 εκατομμύρια εργαζομένους και θα μετατραπεί γρήγορα σε έναν παγκόσμιο κολοσσό του ηλεκτρονικού retail. Ταυτόχρονα, ο Ma, ο οποίος θεωρεί εαυτόν “μαχητή του καλού”, θα εξελιχθεί σε παγκόσμιο σύμβολο. Ίσως ισχυρότερο απ’ ό,τι είναι ο “Oracle of Omaha”, Warren Buffett.
Οι παρεμβάσεις του και οι δημόσιες δηλώσεις του θα γίνονται αντικείμενο παγκόσμιων συζητήσεων. Όχι άδικα, αφού τα αποφθεύγματα ζωής του, κρύβουν σοφία, αλλά και η διορατικότητά του θα αποδειχθεί μνημειώδης. Για παράδειγμα, στην αρχή της περιόδου διακυβέρνησης Trump, ο Ma επανειλημμένα προειδοποιούσε για τον κίνδυνο εμπορικού πολέμου μεταξύ των δύο μεγαλύτερων οικονομιών του πλανήτη και για τις ολέθριες συνέπειες που θα είχε αυτό στην παγκόσμια ανάπτυξη. Λίγα χρόνια αργότερα, η “σπίθα” θα άναβε με τους πρώτους δασμούς και θα εξελισσόταν σε εμπορικό πόλεμο.
Ο ίδιος τάσσεται υπέρ της παγκόσμιας ειρήνης και διαρκώς καλεί δημοσίως να ακολουθήσει ο κόσμος προς αυτή την κατεύθυνση και προσπαθεί να βοηθήσει στην καταπολέμηση της φτώχειας, δίνοντας ευκαιρίες. Λέει ότι δεν εμπιστεύεται τους managers αλλά τους “μαχητές της ζωής”. Και, για να στελεχώσει την Alibaba, κάνει συχνά ο ίδιος συνεντεύξεις υποψηφίων εργαζομένων, ακόμα και για τα χαμηλότερα εργασιακά κλιμάκια. Αυτό, ώστε να επιλέγει προσωπικά ανθρώπους που έχουν υψηλό IQ, αλλά και EQ, δείκτη, δηλαδή, συναισθηματικής νοημοσύνης. Αυτό, εξηγεί, το κάνει επειδή αυτοί οι άνθρωποι, όπως έχει αποδειχθεί, είναι καλύτεροι ηγέτες και καλύτεροι ομαδικοί παίκτες.
Επιστροφή στο 2021: Με τις φήμες για εξαφάνιση του Ma να οργιάζουν -αφού του τελευταίο του tweet ήταν στις 10 Οκτωβρίου 2020- η ΙΡΟ της Ant αναβλήθηκε ξαφνικά, καθώς οι κινεζικές αρχές παρουσίασαν ένα νέο προσχέδιο κανονισμών για τη λειτουργία του κλάδου των fintech. Με τον δισεκατομμυριούχο να μην έχει δώσει σημάδια ζωής, όλοι περίμεναν ότι θα τον έβλεπαν στο τελευταίο επεισόδιο του δικού του talent show. Του Business Heroes της Αφρικής, το οποίο δίνει την ευκαιρία σε Αφρικανούς επιχειρηματίες να ανταγωνιστούν κερδίζοντας χρηματικά έπαθλα. Η φωτογραφία του, ωστόσο, κατέβηκε από την ιστοσελίδα του talent show. Και στη θέση του Ma, στην κριτική επιτροπή, βρίσκεται ένα άλλο στέλεχος της Alibaba. Στα επίμονα ερωτήματα των διεθνών ΜΜΕ, στέλεχος της Alibaba δηλώνει ότι η προγραμματισμένη εμφάνιση του Ma δεν έγινε, επειδή “δεν προλάβαινε”. Πού βρίσκεται, τελικά, ο Ma; Πότε θα εμφανιστεί ξανά;
