Χωρίς απαντήσεις έμεινε από τον Πρωθυπουργό, κατά την παρουσία του στη 88η ΔΕΘ, η βιομηχανία σε σχέση με το καθολικό αίτημα για παρέμβαση στο μέτωπο του ενεργειακού κόστους. Αντίθετα, σε σχέση με τη μεταποίηση, ο Πρωθυπουργός παρέπεμψε σε μια σειρά άλλων μέτρων.
“Θέλουμε να στηρίξουμε τη βιομηχανία μας, αλλά πρώτη προτεραιότητά μας είναι τα νοικοκυριά. Η βιομηχανία μπορεί να κάνει διμερείς συμφωνίες για να περιορίσει το κόστος. Αυτή η έξαρση των τιμών από τον Οκτώβριο θα αρχίσει να ισορροπεί” ανέφερε ο Πρωθυπουργός..
Κι αυτό την ώρα που η χονδρεμπορική τιμή ηλεκτρισμού έκανε και πάλι άλμα άνω του 100% σε μία ημέρα, με τη μέση τιμή να φτάνει στα 162,68 ευρώ ανά μεγαβατώρα και την μέγιστη τιμή να ξεπερνά τα 510 ευρώ ανά μεγαβατώρα.
Λίγες μέρεε πριν, εν όψει ΔΕΘ, την ανάγκη θωράκισης των επιχειρήσεων, και ειδικά της βιομηχανίας, επισήμανε εμφατικά, με “ομοβροντία” ανακοινώσεων, το σύνολο των φορέων της επιχειρηματικότητας στη χώρα καθώς με τα νέα δεδομένα που έχουν προκύψει στο μέτωπο της ενέργειας, ελλοχεύει ο κίνδυνος, να μην μπορούν να ανταπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους και να “εξαφανιστούν” στο φόντο του διεθνούς ανταγωνισμού.
“Υπάρχει βασική στρέβλωση στην αγορά ενέργειας της νοτιοανατολικής Ευρώπης σε σχέση με τις τιμές που πληρώνει η δυτική Ευρώπη. Εχουμε μια ενιαία αγορά, έχουμε το target model, αλλά αυτό δεν λειτούργησε τους τελευταίους μήνες” ανέφερε, πάντως, κατά τη συνέντευξη τύπου ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοστάκης που επανέλαβε την προσήλωσή του στην πράσινη μετάβαση, χωρίς όμως να εξειδικεύει “αναχώματα”.
“Αναφέρθηκα ειδικά στην πράσινη μετάβαση και ειδικά στην πράσινη ενέργεια, εξηγώντας ότι αυτή δεν αποτελεί απλά μία περιβαλλοντική αναγκαιότητα αλλά και μία οικονομική αναγκαιότητα.
Γιατί το λέω αυτό; Διότι η ενέργεια η οποία παράγεται σήμερα από τον ήλιο, από τον άνεμο και από τα νερά είναι πολύ πιο φθηνή από την ενέργεια η οποία παράγεται από εισαγόμενο φυσικό αέριο ή από τον λιγνίτη, ο οποίος ούτως ή αλλιώς είναι σε σχεδόν πλήρη αποδρομή, όπως είχαμε δεσμευτεί.
Το πρόβλημα, όμως, με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, το γνωρίζετε καλύτερα από εμένα, είναι ότι δεν μπορούν να παράγουν ενέργεια 24 ώρες το 24ωρο.
Γι’ αυτό και σε κάποιες ώρες της ημέρας, ειδικά τις βραδινές ώρες, όταν βγαίνουν τα φωτοβολταϊκά από το σύστημα, ειδικά το καλοκαίρι, παρατηρήθηκε τους τελευταίους μήνες μια πολύ απότομη άνοδος της ωριαίας τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία τελικά μεταφράζεται και σε μια άνοδο της μεσοσταθμικής τιμής της χονδρικής ηλεκτρικής ενέργειας για τον μήνα” ανέφερε ο Πρωθυπουργός και σημείωσε:
“Υπήρχαν λόγοι που έγινε αυτό. Και πρέπει να σας πω ότι τις επόμενες μέρες θα αναδείξω το ζήτημα αυτό με μια επιστολή την οποία θα στείλω στην Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, την κα von der Leyen, εξηγώντας ακριβώς το τι έγινε, όχι μόνο στην Ελλάδα, στη Βουλγαρία, στη Ρουμανία, στην Ουγγαρία. Και πώς γίνεται να υπάρχουν ώρες της ημέρας όπου η οριακή τιμή του συστήματος να είναι 10 φορές ακριβότερη στα Βαλκάνια από ό,τι είναι στην Αυστρία ή στην Τσεχία.
Κάτι δεν δουλεύει καλά. Δεν δουλεύει καλά στο ευρωπαϊκό μοντέλο. Δεν αναμένω ότι θα υπάρχουν άμεσες λύσεις στο πρόβλημα αυτό, αλλά τουλάχιστον ας ασχοληθεί κάποιος σοβαρά, να το αναδείξουμε ώστε να φροντίσουμε να μην έχουμε τέτοιες στρεβλώσεις ξανά στο μέλλον. Δεν τις είχαμε μέχρι τον Μάιο, το γεγονός όμως ότι έγινε αυτό μια φορά μάς κάνει πολύ ανήσυχους.
Εξάγουμε αυτή τη στιγμή ενέργεια στην Ουκρανία. Παλιά εισάγαμε ενέργεια από την Ουκρανία. Αυτό τραβάει ενέργεια από το σύστημα, ανεβάζει τις τιμές. Δεν θα πληρώσει, όμως, ο Έλληνας καταναλωτής τις στρεβλώσεις ενός ευρωπαϊκού μοντέλου.
Βραχυπρόθεσμα αυτό το οποίο κάναμε και θα εξακολουθούμε να κάνουμε είναι να επιβάλουμε έκτακτους φόρους και έκτακτα τέλη σε αυτούς τους παραγωγούς που πραγματικά βγάζουν «ουρανοκατέβατα κέρδη». Δεν κάνουν κάτι παράνομο, αλλά αξιοποιούν μια στρέβλωση του συστήματος. Θα πάρουμε λοιπόν αυτά τα κέρδη, θα τα γυρίσουμε στους καταναλωτές, έτσι ώστε να μπορούν να έχουν τιμές οι οποίες να είναι κάτω από τα 15 λεπτά την κιλοβατώρα, όσο καιρό κρατά αυτή η στρέβλωση.
Θέλω να θυμίσω κιόλας, θα το ξαναπώ, ότι στις λιανικές τιμές η Ελλάδα είναι αισθητά κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο και ήταν αισθητά κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
Και 10 δισεκατομμύρια ευρώ δώσαμε συνολικά τα τελευταία δύο χρόνια για να μπορέσουμε να επιδοτήσουμε τις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος όταν είχαμε τις μεγάλες στρεβλώσεις με την έκρηξη των τιμών του φυσικού αερίου.
Και εγώ ήμουν αυτός ο οποίος έδωσε αγώνα στην Ευρώπη να μπει ένα πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου. Και από τη στιγμή που μπήκε, αρχίσαμε να βλέπουμε αποκλιμάκωση. Τον ίδιο αγώνα θα δώσω και τώρα για να διορθωθούν αυτές οι στρεβλώσεις, για να μην έχουμε ξανά του χρόνου το καλοκαίρι αντίστοιχα φαινόμενα.
Όπως ξέρετε, η Ευρώπη δεν αλλάζει από τη μια στιγμή στην άλλη, αλλά τουλάχιστον οφείλει κάποιος να αναδείξει το πρόβλημα αυτό και να δούμε πώς μπορούμε να το διορθώσουμε.
Την ίδια εποχή θέλω να θυμίσω ότι κάναμε και άλλες παρεμβάσεις: προσφέρουμε στους αγρότες μας ένα πολύ ελκυστικό τιμολόγιο, σταθερές τιμές για τα επόμενα χρόνια, έτσι ώστε να βγάλουμε αυτή την ανασφάλεια των τιμών από το κοστολόγιο των αγροτών.
Και νομίζω ότι συνολικά τα χρωματιστά τιμολόγια λειτούργησαν, βοήθησαν περισσότερο τον ανταγωνισμό, έτσι ώστε να μπορεί πραγματικά να λειτουργεί όπως τον είχαμε σχεδιάσει.
Και βέβαια, όπου υπάρχουν στρεβλώσεις, η Ρυθμιστική Αρχή έχει πάντα τη δυνατότητα να παρεμβαίνει” τόνισε ο κ. Μητσοτάκης.
Επιδοτήσεις σε οικιακά τιμολόγια
“Η κυβέρνηση έκανε δραστικότατες παρεμβάσεις στον τομέα αυτόν και το αποτέλεσμα ήταν να συγκρατηθούν οι τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος σε νούμερα αισθητά χαμηλότερα από αυτά της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και δεν διστάσαμε, μιας και με ρωτήσατε πριν και για ολιγοπώλια και για καρτέλ, να φορολογήσουμε τους παραγωγούς του ηλεκτρικού ρεύματος για τα «ουρανοκατέβατα κέρδη» και να τα επιστρέψουμε αυτά μέσω επιδοτήσεων στα ελληνικά νοικοκυριά.
Το ίδιο κάνουμε και τώρα, για τους μήνες του Αυγούστου και του Σεπτεμβρίου, που πάλι παρατηρούμε κάποιες προσωρινές, ελπίζω, στρεβλώσεις στην αγορά ενέργειας όλης της Νοτιοανατολικής Μεσογείου, των Βαλκανίων, της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και γι’ αυτό και πήραμε αυτές τις πρωτοβουλίες.”
Ο ρόλος της μεταποίησης και ο στόχος για 150 χιλ θέσεις εργασίας
Σε σχέση με τη μεταποίηση ο Πρωθυπουργός παρέκαμψε τα θέματα ενέργειας τονίζοντας ότι “τρέχουν” άλλες δράσεις υποστηρικτικές.
“Ο κλάδος της μεταποίησης έχει ήδη αγγίξει το 14% του ΑΕΠ μέσα σε πέντε χρόνια. Η καλύτερη απάντηση σε αυτούς που λένε ότι «η Ελλάδα δεν παράγει τίποτα», αλλά σίγουρα μπορούμε πολύ καλύτερα: αγροδιατροφικός τομέας με εξαγωγικά προϊόντα, φαρμακοβιομηχανία, η οποία καλύπτει ήδη, για όσους δεν το γνωρίζετε, σημαντικές ανάγκες της ευρωπαϊκής αγοράς, μέταλλα, δομικά υλικά κτιρίων για τις πράσινες πόλεις του μέλλοντος, εξοπλισμός για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ναυπήγηση, επισκευές πλοίων, εφαρμογές λογισμικού, τεχνητής νοημοσύνης, ρομποτική, αμυντική βιομηχανία, όπου στηρίζουμε τη σημαντική καινοτομία η οποία αναπτύσσεται σήμερα από μικρές ελληνικές εταιρείες, μονάδες έρευνας προϊόντων πολυεθνικών εταιρειών, όπως αυτές που ήδη έχουν εγκατασταθεί στη Θεσσαλονίκη.
Όλοι αυτοί είναι κλάδοι με συγκριτικά πλεονεκτήματα για την οικονομία και το δυναμικό μας. Οφείλουμε, συνεπώς, να διαμορφώσουμε τους όρους για να αποκτήσουν νέα δυναμική, με στόχο σε βάθος πέντε έως δέκα ετών να προστεθούν 15 δισ. στο ετήσιο ΑΕΠ και 150.000 επιπλέον καλά αμειβόμενες θέσεις απασχόλησης εργατών γνώσης.
Να φέρω και ένα παράδειγμα: startup ελληνικές εταιρείες ασχολούνται με τα ζητήματα της πολιτικής προστασίας, τον έγκαιρο εντοπισμό των πυρκαγιών, την καλύτερη πρόβλεψη του πώς θα κινηθούν.”
Κίνητρα και μέτρα
Στο φόντο αυτό ο Κυριάκος Μητοστάκης ανακοίνωσε μια σειρά από “παράπλευρες” δράσης ενίσχυσης των επιχειρήσεων, που όμως, δεν αφορούν τα ενεργειακά. “Σε αυτή την κατεύθυνση, λοιπόν, ήδη διευρύνουμε σημαντικά τα κίνητρα για την καινοτομία, τις συγχωνεύσεις επιχειρήσεων, τις εξαγωγές. Εγκρίναμε ήδη στο Υπουργικό Συμβούλιο ένα σημαντικό νομοσχέδιο με φορολογικές εκπτώσεις μέχρι -προσέξτε- 315%, υπό προϋποθέσεις, για επενδύσεις στην έρευνα.
Περιορίζουμε στις 100.000 ευρώ το ελάχιστο όριο κεφαλαίου μιας εταιρείας που προκύπτει από μετασχηματισμό μικρότερων, για να δώσουμε κίνητρα για συγχωνεύσεις, για οικονομίες κλίμακος.
Σε αυτή την κατεύθυνση, λοιπόν, ήδη διευρύνουμε σημαντικά τα κίνητρα για την καινοτομία, τις συγχωνεύσεις επιχειρήσεων, τις εξαγωγές. Εγκρίναμε ήδη στο Υπουργικό Συμβούλιο ένα σημαντικό νομοσχέδιο με φορολογικές εκπτώσεις μέχρι -προσέξτε- 315%, υπό προϋποθέσεις, για επενδύσεις στην έρευνα.
Περιορίζουμε στις 100.000 ευρώ το ελάχιστο όριο κεφαλαίου μιας εταιρείας που προκύπτει από μετασχηματισμό μικρότερων, για να δώσουμε κίνητρα για συγχωνεύσεις, για οικονομίες κλίμακος.
Ενώ θυμίζω παράλληλα ότι έχει προηγηθεί η μείωση του φόρου συγκέντρωσης κεφαλαίου, ο περιορισμός στο μισό του φόρου που αφορά τις χρηματιστηριακές συναλλαγές, αλλά και η φοροαπαλλαγή των τόκων από κρατικά ομόλογα.
Είναι ρυθμίσεις που τώρα ενισχύονται με μία ακόμα πρωτοβουλία. Σε λίγο, λοιπόν, το τέλος χαρτοσήμου θα αποτελεί παρελθόν σε εκατοντάδες συναλλαγές: από τους τόκους των επιχειρηματικών δανείων ή τις ασφαλιστικές πράξεις ως τις πιστώσεις για εισαγωγές και τους προϋπολογισμούς των τεχνικών έργων, και από τη σύσταση μη κερδοσκοπικών νομικών προσώπων μέχρι την απλή έκδοση άδειας άσκησης επαγγέλματος. Ένας αναχρονισμός, ο οποίος επιτέλους λήγει.
Αλλαγές, τέλος, επέρχονται και στην Golden Visa. Ο προσανατολισμός της μπορεί πια να μετακινηθεί από τα ακίνητα στις επενδύσεις. Κάναμε -και σωστά- αυξήσεις στα όρια για την παροχή της μέσω αγοράς ακινήτων σε δημοφιλείς περιοχές.
Το προνόμιο αυτό θα αφορά και κεφάλαια που θα εισάγονται για τη χρηματοδότηση startup εταιρειών. Ναι, θα μπορεί κάποιος να πάρει Golden Visa αν επενδύσει 250.000 ευρώ, όχι σε ακίνητο, αλλά σε μία startup επιχείρηση. Είναι μία πρωτοβουλία που συμπληρώνει το πλέγμα των δράσεών μας για τη στήριξη της επιχειρηματικότητας.
Και μια ακόμα μεγάλη θεσμική πρωτοβουλία: αναφέρομαι στην άμεση ίδρυση ενός νέου εθνικού επενδυτικού ταμείου στα πρότυπα ανάλογων φορέων της Ευρώπης. Ρόλος του θα είναι να παρέχει κίνητρα σε δυναμικές πρωτοβουλίες, ειδικά σε τομείς με υψηλή προστιθέμενη αξία, να καλύψει ενδεχομένως επενδύσεις μακροχρόνιες εκεί που η αγορά δεν μπορεί να παρέμβει. Γι’ αυτό και το ταμείο θα δρα είτε ως συνεπενδυτής είτε ως μειοψηφικός επενδυτής είτε ως σύμβουλος που θα εισηγείται υβριδικά εργαλεία σε περιοχές όπως η τεχνολογία, η τεχνητή νοημοσύνη, οι πρώτες ύλες, τα δίκτυα, τομείς του μέλλοντος.
Για τη δράση, μάλιστα, σε αυτούς τους χώρους θα ενισχυθεί από το Υπερταμείο αρχικά με 300 εκατομμύρια ευρώ. Σκοπός μας είναι το κεφάλαιο αυτό να αυξηθεί σημαντικά σε βάθος χρόνου.
Δύο ακόμα σημαντικές πρωτοβουλίες για μια Ελλάδα με λιγότερες περιφερειακές ανισότητες. Από τα τέλη Σεπτεμβρίου και στη συνέχεια της -πιστεύω- πολύ επιτυχημένης, κ. Υπουργέ, εκδήλωσης που κάναμε εδώ στη Θεσσαλονίκη, κ. Περιφερειάρχα, για την Κεντρική Μακεδονία, θα συνεχίσουμε αυτή την εθνική στρατηγική για την διαμόρφωση 12+1 για την Αττική περιφερειακών σχεδίων ανάπτυξης, με χιλιάδες μικρά και μεσαία και μεγάλα έργα σε κάθε Δήμο, κάθε ορεινή, κάθε νησιωτική κοινότητα, με λογοδοσία μέσω μιας ειδικής εφαρμογής στο διαδίκτυο, έτσι ώστε οι τοπικές κοινωνίες να είναι συμμέτοχες σε αυτή τη μεγάλη προσπάθεια να περιορίσουμε τις περιφερειακές ανισότητες.
Ενώ στο όνομα της επιχειρηματικότητας, θέλουμε να σχεδιάσουμε ένα νέο μεγάλο πρόγραμμα απλοποιήσεων, εντοπίζοντας τις 15 πιο χρονοβόρες γραφειοκρατικές διαδικασίες που σήμερα ταλαιπωρούν τις επιχειρήσεις. Να μειώσουμε το διοικητικό βάρος κατά 25% ακόμα, κυρίως σε επιχειρήσεις με εξαγωγικό προσανατολισμό. Με μια αυστηρή παρακολούθηση των σταδίων, των περιττών εμποδίων -και σας διαβεβαιώνω, δυστυχώς υπάρχουν ακόμα πολλά-, με τη χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας, έτσι ώστε να πάψει επιτέλους η χωρίς λόγο ταλαιπωρία τους” ανέφερε ο κ. Μητσοτάκης.
Θα πέσουν οι τιμές
Την εκτίμηση, πάντως, ότι οι τιμές της ενέργειας θα μειωθούν καθώς πέφτει η ζήτηση εξέφρασε και ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θόδωρος Σκυλακάκης στο πλαίσιο της ΔΕΘ, ωστόσο, όπως είπε, η κρίση που ταλαιπώρησε πρόσφατα τη χώρα μας και στάθηκε αφορμή για να επανέρθουν οι επιδοτήσεις στο ρεύμα είναι ενδημική, τόνισε, δηλαδή θα επαναληφθεί κάποια στιγμή όσο δεν βελτιώνονται οι διασυνδέσεις στα ηλεκτρικά δίκτυα. Επεσήμανε την ανάγκη να γίνουν αλλαγές στο μοντέλο της χονδρεμπορικής αγοράς του ρεύματος προκειμένου να αντιμετωπίζονται ενεργειακές κρίσεις περιφερειακού χαρακτήρα. Κατά τον υπουργό, το τρέχον μοντέλο πρέπει να αλλάξει έτσι ώστε τα έσοδα από την χονδρεμπορική αγορά να χρηματοδοτούν και επενδύσεις στις ηλεκτρικές διασυνδέσεις και τα δίκτυα που εν τέλει είναι ο καταλυτικός παράγοντας ώστε να πέσουν οι τιμές – όπως είναι και το μεγάλο ζητούμενο.
Ωστόσο μια τέτοια αλλαγή χρειάζεται διαπραγμάτευση με τους Ευρωπαίους εταίρους, προσέθεσε ο υπουργός, ενώ η Ελλάδα έχει δημιουργήσει ήδη συνεργασίες με τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία και οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται.
