Άντεξαν στην 10ετή ελληνική κρίση της μνημονιακής “λαίλαπας”, ανέπτυξαν ισχυρά αντισώματα που στη διάρκεια της νέας -διεθνούς όμως- κρίσης λόγω Covid-19 τους ισχυροποίησαν με αποτέλεσμα να βλέπουν, με συγκρατημένη αισιοδοξία, τη δύσκολη συνέχεια.
Ο λόγος για την εγχώρια επιχειρηματικότητα ή ειδικότερα για εκείνο το σημαντικό μέρος της, όπως εκπροσωπείται χρηματιστηριακά και εκτίθεται επενδυτικά, κυρίως στις πανίσχυρες ξένες “αγορές”.
Ενδεικτική η εικόνα, που διαμορφώνεται με βάση τα οικονομικά αποτελέσματα του 2020, εστιάζοντας στο τέταρτο τρίμηνο και αξιολογώντας τις προβλέψεις των ίδιων των βασικών μετόχων, επιχειρηματιών.
Εκπροσωπώντας, το σχεδόν 40% της συνολικής αποτίμησης των εισηγμένων στο Χρηματιστήριο Αθηνών, δηλαδή περί τα 22 δισ. και πάνω από το 60% των κερδών που διανέμονται με την μορφή μερίσματος (ή και επιστροφή κεφαλαίου) στους μετόχους, επενδυτές.
Εισηγμένοι που καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων, από την βιομηχανική παραγωγή, την ενέργεια και τις τηλεπικοινωνίες μέχρι το εμπόριο (λιανική/χοντρική), τα τρόφιμα-ποτά αλλά και επί μέρους τομείς δευτερογενούς παραγωγής.
Εκτός “κρησάρας” μένει ο χρηματοπιστωτικός κλάδος, καθώς μένουν εκτός στίβου λειτουργικής κερδοφορίας (διανομής κερδών).
Οι πρωταγωνιστές
Πρωταγωνιστής στον κλάδο του, ο ΟΤΕ κατέγραψε ισχυρές επιδόσεις το τέταρτο τρίμηνο του 2020, σε ένα πρωτόγνωρο οικονομικό περιβάλλον, καθώς επέστρεψε σε θετικό πρόσημο στην ελληνική αγορά, με αύξηση 2,9% στα έσοδα. Το 2020 η διοίκηση του Οργανισμού ολοκλήρωσε τις στρατηγικές πρωτοβουλίες μετασχηματισμού, είχε την πρωτιά στην εμπορική διάθεση δικτύου 5G στην χώρα μας, δημιούργησε ελεύθερες ταμειακές ροές 413 εκατ. (υπερκαλύπτοντας τον στόχο, που είχε τεθεί), πέτυχε αύξηση 20% στις αμοιβές των μετόχων/επενδυτών και προχωρά στην διανομή μερίσματος 0,68 ευρώ/μετοχή.
Η διοίκηση Τσαμάζ, ανήγγειλε επενδυτικό πρόγραμμα 550 εκατ. για το 2021, βλέπει με συγκρατημένη αισιοδοξία το μέλλον, ενώ δεν φοβάται τον ανταγωνισμό.
Η NBG συμπεριλαμβάνει τον ΟΤΕ στα top picks της για φέτος, ομοίως η χρηματιστηριακή της Optima, η Eurobank εκτιμά ελκυστικό σημείο εισόδου, η Societe Generale “μετρά” εισροές ξένων επενδυτικών κεφαλαίων και το Massachusetts Financial Services Company ενισχύει το ποσοστό του, στο 5% plus του μετοχικού κεφαλαίου του Οργανισμού. Με την Deutsche Telekom, με 40% βασικό μέτοχο.
Από τα ισχυρότερα και διεθνώς αναγνωρίσιμα brands, η πολυεθνική Coca Cola/HBC εμφανίστηκε ανθεκτική το 2020, παρά την ευρύτητα διασποράς του χαρτοφυλακίου της παρουσίασε στην ελληνική αγορά μεικτές τάσεις με επί μέρους τομείς (ανθρακούχα αναψυκτικά, αναψυκτικά για ενήλικες, ποτά ενέργειας κ.α. ) είχε οριακή μείωση πωλήσεων (0,7%), βελτιώνοντας σημαντικά τα λειτουργικά κόστη.
Η διοίκηση θα διανείμει μέρισμα 0,64 ευρώ/μετοχή, ενώ για φέτος “βλέπει” επαναφορά των πωλήσεων στην Ελλάδα, με την προϋπόθεση της σταδιακής μερικής επαναφοράς του τουρισμού. Για την ελληνική αγορά το στοίχημα θα παιχτεί (κυρίως) στο κανάλι της κατανάλωσης εκτός σπιτιού την περίοδο Ιουνίου-Σεπτεμβρίου.
Η επιστροφή της βιομηχανίας…
Την ανθεκτικότητα των οικονομικών μεγεθών της Mytilineos καταδεικνύουν, σύμφωνα με τη διοίκηση, τα οικονομικά αποτελέσματα της δύσκολης χρήσης του 2020. Λειτουργική κερδοφορία 315 εκατ. ευρώ, καθαρά κέρδη (μετά από δικαιώματα μειοψηφίας) 129 εκατ., καθαρό δανεισμό 538 εκατ. (με τον δείκτη μόχλευσης- καθαρός δανεισμός/ebitda στο 1,71 παρά τις αυξημένες επενδύσεις), η διοίκηση Μυτιληναίου θα διανείμει 0,36 ευρώ/μετοχή. Και αν πέρυσι ολοκληρώθηκε ο μετασχηματισμός της εισηγμένης, φέτος η απαρχή μίας περιόδου διαδοχικών προκλήσεων σε εύρος κλάδων από τη μεταποίηση, την ενέργεια μέχρι τις νέες εφαρμογές σε καινοτόμους τομείς, όπως η “πράσινη” βιομηχανία.
Με επιχειρηματικό αποτύπωμα και σε κλάδους, όπως λ.χ κατασκευών, έργων παραχώρησης, σε ΣΔΙΤ κ.α. η εταιρεία αποτελεί έναν από τους βασικούς μοχλούς επαναφοράς της εγχώριας οικονομίας στα προ Covid-19 μεγέθη. Με διαρκώς διευρυνόμενο χαρτοφυλάκιο έργων, δράσεων στις διεθνείς αγορές.
Από ΑΠΕ η ηλεκτροδότηση του εργοστασίου αλουμινίου (το 2030), σχέδια για αιολικά και φωτοβολταϊκά πάρκα, με ιδιαίτερη βαρύτητα στον περιορισμό του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των ενεργειακών και βιομηχανικών δραστηριοτήτων, ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος, Ευάγγελος Μυτιληναίος εστιάζει (με συνέντευξη του στο Bloomberg) στον τομέα ΑΠΕ και Αποθήκευσης Ενέργειας (RSD).
Παραδοσιακός πυλώνας του εγχώριου επιχειρείν, με διευρυνόμενη διεθνή παρουσία, ο όμιλος Viohalco, περνά με την “δεύτερη γενιά” σε επιθετικότερη εξωστρεφή πολιτική, με “όπλο” ένα μεγάλο επενδυτικό πρόγραμμα που φέρνει θυγατρικές, όπως η Cenergy Holdings, η ElvalHalcor σε ανταγωνιστική θέση, πλέον, όχι μόνο στην ευρωπαϊκή αγορά, αλλά σε περισσότερες πέραν του Ατλαντικού, στην Άπω Ανατολή κ.α
Ο όμιλος, είτε ως Viohalco, είτε σε επίπεδο θυγατρικών, υλοποιεί τα τελευταία χρόνια επενδύσεις εκατ. (ενδεικτικά 285 εκατ. στον όμιλο) βασιζόμενη κυρίως στο εγχώριο μέρος τους. Το 2020, παρά την πανδημία, ολοκληρώθηκε η εγκατάσταση του νέου τετραπλού θερμού ελάστρου αλουμινίου (Tandem) στο εργοστάσιο της Elval στα Οινόφυτα. Το έλαστρο ξεκίνησε την λειτουργία του, το τρίτο τρίμηνο (2020) αυξάνοντας σημαντικά την παραγωγική δυναμικότητα δίνοντας την ευκαιρία στον κλάδο να αναζητήσει ευκαιρίες σε νέες αγορές.
Η διοίκηση εμφανίζεται αισιόδοξη για το 2021 (και μετά…) με πλεονέκτημα την έγκαιρη υλοποίηση επενδυτικών προγραμμάτων, στην παραγωγή νέων προϊόντων προστιθέμενης αξίας που έρχονται να εξυπηρετήσουν τη δρομολογούμενη μετάβαση στην ¨πράσινη οικονομία”.
Cenergy και ElvalHalcor αναδεικνύονται, πλέον, σε πρωταγωνιστές παίκτες σε κλάδους καλωδίων, σωλήνων κλείνοντας συμβόλαια τόσο εντός όσο (κυρίως) εκτός συνόρων φέροντας τα “ελληνικά χρώματα” της επιχειρηματικότητας από τις ευρωπαϊκές αγορές μέχρι τις ΗΠΑ κ.α. περιοχές.
Ανθεκτική η παράδοση
Από τις παλαιές βιομηχανικές δυνάμεις της αγοράς, η ΤΙΤΑΝ “μετρά” υπέρ100ετή διαδρομή αρχικά με επίκεντρο την Ελλάδα αλλά σταδιακά φτάνοντας το 60% του κύκλου εργασιών της, πλέον, στις ΗΠΑ.
Ανθεκτικός και στην κρίση της πανδημίας λόγω Covid-19, είχε (ebitda) 286,2 εκατ. (τα υψηλότερα από το 2010), ενίσχυσε τις ταμειακές ροές (μειώνοντας τον καθαρό δανεισμό) και επιστρέφει στους μετόχους 0,40 ευρώ/μετοχή. Ο Δημήτρης Παπαλεξόπουλος (πρόεδρος της Εκτελεστικής Επιτροπής του Ομίλου) αναφέρεται στην βελτίωση των οργανικών αποτελεσμάτων, βασίζεται στην ανθεκτικότητα που επέδειξε το επιχειρηματικό μοντέλο και βλέπει συγκρατημένα αισιόδοξα την συνέχεια και στην ελληνική αγορά και στον διεθνή στίβο με την αμερικανική στο επίκεντρο.
…αλλά και ώρα για αλλαγές στο μοντέλο
Ο όμιλος στο πλαίσιο του επενδυτικού προγράμματος στο Καμάρι Βοιωτίας (ύψους 25 εκατ.) με στόχο τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα- κατά 50%- και τη συμβολή στην διαχείριση των απορριμμάτων της Αττικής θέτει και ζήτημα αλλαγών σε επίπεδο θεσμικού πλαισίου. Αδήριτη ανάγκη για την μετάβαση του παραγωγικού μοντέλου της χώρας με βάση τον στόχο του μηδενικού αποτυπώματος (μέχρι το 2050), την δημιουργία νέων επενδύσεων, θέσεων εργασίας με μόχλευση κεφαλαίων (μέρος τους και από τους Κοινοτικούς πόρους) που εάν συνδυαστούν με την εξορθολογικοποίηση του κόστους παραγωγής μπορεί να ξανά βάλουν μπροστά την εγχώρια βιομηχανία.
…και οι νέες τάσεις… ελέω Covid-19
Μείωση πωλήσεων, τελικού αποτελέσματος παρουσίασε ο όμιλος Fourlis το 2020 “πληρώνοντας” μεγάλο μέρος μίας κρίσης που στην κυριολεξία “τσάκισε” τον εμπορικό κλάδο. Με την λιανική να έχει κατεβάσει τα ρολά, πάνω από το μισό 2020, με την χονδρική να κινείται (κυρίως) μέσω των e-sales, η εισηγμένη αποτελεί ενδεικτική περίπτωση (case study) πως ο ευρύτερος κλάδος θα πρέπει να αναπτυχθεί και μέσω νέων καναλιών πώλησης να σταθεί στα πόδια του. Καταδεικνύει επίσης τα πλεονεκτήματα/μειονεκτήματα που έχει (από φέτος, ήδη) ο “μεγάλος” εμπορικός κλάδος έναντι του “μικρού/περιφερειακού”, το νέο μοντέλο και μέσω μικρότερων καταστημάτων (που εφαρμόζει ήδη ο Fourlis με τα City IKEA), την ανάπτυξη των Intersport, τις ηλεκτρονικές πωλήσεις.
Ένα από τα καινούργια συστήματα που “γεννήθηκαν” αναγκαστικά λόγω πανδημίας ήταν τα λεγόμενα “σημεία παραγγελιοληψίας” (Pick- Up- Point) μέσω των οποίων καλύφθηκε μέρος της ζήτησης. Τάση, που φαίνεται πως θα κρατήσει αυτό το εξάμηνο. Παράλληλα όμως σχεδιάζονται οι στρατηγικές για τη μετά Covid-19 αγορά, τις νέες συνήθειες και το status που δημιουργείται/ εδραιώνεται μέσω των e-sales.
Ο όμιλος Fourlis (όπως αντίστοιχα ο όμιλος Jumbo) είναι από τους κύριους εκπρόσωπους-σηματωρούς της “επόμενης ημέρας” στον εγχώριο χάρτη αλλά και στις αγορές των γύρω χωρών, όπου η δραστηριοποίηση διασφαλίζει την κάλυψη ενός μέρους των συνολικών απωλειών.
Από τους winners της πανδημίας ο όμιλος Sarantis λειτουργεί, επίσης, ως σηματωρός ενός ευρύτερου κλάδου που ναι μεν ενισχύθηκε την περίοδο του “εγκλεισμού” και των lockdowns αλλά διασφαλίζει μεγαλύτερα μερίδια στην κατανάλωση όταν θα αρχίσει να ανοίγει, και πάλι σταδιακά η αγορά.
Η επίτευξη ιστορικά υψηλών μεγεθών, μπορεί να αναδεικνύει έναν όμιλο-κύριο εκπρόσωπο κλάδου- που βγαίνει κερδισμένος ταυτόχρονα όμως σηματοδοτεί τις νέες τάσεις που διαμορφώνονται (και) στην ελληνική αγορά. Επίσης αναδεικνύει και την ικανότητα μίας διοίκησης (των αδελφών Σαράντη) να κινηθούν ευέλικτα, να αξιοποιήσουν τα νέα κανάλια πώλησης, να προσαρμόσουν τα κόστη τους (διαφημιστική δαπάνη), να στοχεύσει σε συγκεκριμένες ανάγκες του καταναλωτή. Παρά τις καθυστερήσεις στο “εμβολιαστικό”, την αύξηση των κρουσμάτων, το κλείσιμο αγορών η διοίκηση Σαράντη εμφανίζεται αισιόδοξη, για το 2021, βασιζόμενη στην ισχυρή οικονομική θέση του ομίλου, την δυνατότητα παραγωγής καθαρών ταμειακών ροών και της ευχέρειας για νέες εξαγορές/περαιτέρω ισχυροποίηση της θέσης στην αγορά ειδών “προσωπικής υγιεινής” και “οικιακής φροντίδας”.
