Εκτίναξη του ποσοστού των νοικοκυριών που αύξησαν τις δαπάνες τους για την κάλυψη βασικών αναγκών καταγράφεται με βάση την έρευνα του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ για την οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών που δημοσιοποιήθηκε την Τετάρτη 22/2. Ειδικότερα, το 73,7% των νοικοκυριών αύξησε τις δαπάνες του για λογαριασμούς σπιτιού, το 64,8% για είδη διατροφής, το 60,7% για θέρμανση και το 51% για μετακινήσεις.
Παράλληλα με βάση την έρευνα, πάνω από 1 στα 3 (36,3%) νοικοκυριά καθυστέρησαν να αναζητήσουν την κατάλληλη θεραπεία για κάποιο ιατρικό πρόβλημα, 1 στα 4 (25,6%) καθυστερεί να πληρώσει το ηλεκτρικό ρεύμα και το 18,8% καθυστερεί την πληρωμή λογαριασμών θέρμανσης
Στο μεταξύ, σήμα κινδύνου για το φαινόμενο της ενεργειακής φτώχειας εκπέμπει η Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή της Ελλάδος (Ο.Κ.Ε.), σε συνέχεια της αξιολόγησης των επιπτώσεων από τις διαδοχικές κρίσεις που έχουν εκδηλωθεί την τελευταία πενταετία σε γνώμη της για το θέμα «Ενέργεια και ενεργειακή κρίση – Αντιμετώπιση των οικονομικών και κοινωνικών συνεπειών».
“Η ενεργειακή κρίση που προέκυψε σωρευτικά της 10ετους αυστηρής δημοσιονομικής προσαρμογής και της πανδημικής κρίσης, έθεσε σοβαρά ζητήματα διακινδύνευσης τόσο της βιωσιμότητας των ελληνικών επιχειρήσεων σε βραχυπρόθεσμη και μεσοπρόθεσμη βάση, όσο και της δυνατότητας των νοικοκυριών να εξέλθουν από το φαύλο κύκλο υπερχρέωσης και κινδύνου φτώχειας” τονίζει η ΟΚΕ που σημειώνει μάλιστα ότι:
“Με βάση τα στοιχεία της Eurostat του 2013, η Ελλάδα βρίσκεται στην 4η χειρότερη θέση στην Ευρώπη από πλευράς ενεργειακής φτώχειας αφού το 27%των σπιτιών δεν μπορούν να διατηρήσουν ζεστό το σπίτι τους το χειμώνα. Ήδη από το 2016, σχετική μελέτη του ΕΜΠ διαπιστώνει ότι 58% των Ελληνικών νοικοκυριών είναι ενεργειακά φτωχά, το 75% έχουν μειώσει βασικές οικογενειακές δαπάνες για να μπορούν να ανταποκριθούν στις ενεργειακές τους υποχρεώσεις και καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η Ελληνική πολιτική για την ενέργεια έχει αποτύχει να αντιμετωπίσει επαρκώς το θέμα της ενεργειακής φτώχειας. Η απεικόνιση του ενεργειακού τοπίου στην Ελλάδα δεν μπορεί να θεωρηθεί πλήρης αν δεν λάβει υπ’ όψη της και την ικανότητα των πολιτών να ανταπεξέλθουν στο κόστος του ηλεκτρικού ρεύματος. Όλες οι ενδείξεις επιβεβαιώνουν ότι η Ελλάδα(που ευθύνεται για το 0,19% των παγκόσμιων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα) βρίσκεται σε μια από τις χειρότερες θέσεις σε ό,τι αφορά την ενεργειακή φτώχεια, μεταξύ των 27 κρατών – μελών της ΕΕ.”
Σχετικά με το κριτήριο, που αφορά την διατήρηση του σπιτιού επαρκώς ζεστό, η ΟΚΕ αναφέρει, ότι “ενώ στην ΕΕ κατά μέσο όρο το 2021 το 6,9% αδυνατούσε να το καταφέρει, τοποσοστό στην Ελλάδα ήταν υπερδιπλάσιο: 17,5%. Λιθουανία, Βουλγαρία, Πορτογαλία και Ελλάδα καταγράφουν τις χειρότερες επιδόσεις όπως φαίνεται στο χάρτη.”
Σχετικά με το κριτήριο, για τους απλήρωτους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος, η ΟΚΕ αναφέρει ότι “η Ελλάδα διατηρεί το ρεκόρ σε όλη την ΕΕ. Για την ακρίβεια, το 26,3%των Ελλήνων το 2021 είχε απλήρωτους λογαριασμούς. Ο μέσος όρος στην ΕΕ των 27και στην ευρωζώνη των 19 ανερχόταν σε 6,4%, δηλαδή 4 φορές λιγότεροι απ’ όσοι στην Ελλάδα. Την δεινή θέση της Ελλάδας, την επιβεβαιώνει επίσης η απόσταση που την χωρίζει από τον δεύτερο, την Βουλγαρία, και τον τρίτο, την Κροατία, όπου το ποσοστό των πολιτών οι οποίοι αδυνατούν να πληρώσουν τους λογαριασμούς τους είναι 19,2% και 15,2% αντίστοιχα. Η Ελλάδα κατείχε τα πανευρωπαϊκά πρωτεία στο ποσοστό των πολιτών που αδυνατούν να πληρώσουν τους λογαριασμούς ρεύματος και τα προηγούμενα χρόνια. 2020: 28,2%, 2019: 32,5%, 2018: 35,6%, 2017: 38,5%, κοκ.”
Όπως αναφέρει η ΟΚΕ “η ενεργειακή φτώχεια προκαλείται από τη σύγκλιση πέντε παραγόντων: τοχαμηλό εισόδημα, τις υψηλές τιμές καυσίμων, την αναποτελεσματική ενεργειακήαπόδοση ενός σπιτιού, την υπό μερική κατάληψη (χρήση) κατοικία, τη μεγάλη ηλικία”
Σημειώνει, δε, ότι, “ο φαύλος κύκλος της ενεργειακής φτώχειας τροφοδοτεί αναπόφευκτα σοβαρές καθυστερήσεις στην πορεία μετάβασης προς ένα κλιματικά ουδέτερο μοντέλο κατανάλωσης και ουσιαστικά αναστέλλει τις επενδύσεις νοικοκυριών και επιχειρήσεων για παρεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας, λόγω του υψηλού παγίου κόστους μετατροπών”.
