Τις ευκαιρίες και τις προκλήσεις, σε πολιτικό, οικονομικό και γεωπολιτικό επίπεδο των χωρών στην περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων, με έμφαση την Αλβανία, ανέδειξαν οι εργασίες του 3ου Οικονομικού Φόρουμ των Τιράνων που διοργανώθηκε στα Τίρανα από το Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών, την Παρασκευή, 12 Μαρτίου 2021.
Μέσα από τις θεματικές ενότητες του συνεδρίου, το οποίο διεξήχθη μέσω τηλεδιάσκεψης, λόγω Covid, αναλύθηκαν ζητήματα που αφορούν στις σχέσεις Ε.Ε., Ελλάδας, ΗΠΑ, Αλβανίας και Δυτικών Βαλκανίων. Το ενδιαφέρον συγκέντρωσε η σταθερότητα της περιοχής, σε σχέση με την αλλαγή του Αμερικανού προέδρου, τις πολιτικές εξελίξεις στην Αλβανία και τη μεταρρυθμιστική στρατηγική για την οικονομική ανάπτυξη της περιοχής και την ευρωπαϊκή τους προοπτική.
Από τις τοποθετήσεις τεσσάρων πρωθυπουργών και κορυφαίων προσωπικοτήτων από την πολιτική, τη διπλωματία και τις επιχειρήσεις προέκυψε ότι η Αλβανία και οι υπόλοιπες χώρες των Δυτικών Βαλκανίων βιώνουν κοινά προβλήματα και επενδύουν σε κοινούς στόχους προκειμένου να ξεπεράσουν την κρίση από την πανδημία, να πετύχουν σύγκλιση του βιοτικού επιπέδου με την Ε.Ε. και ταυτόχρονα να ενισχύσουν τον γεωπολιτικό τους ρόλο στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής τους στρατηγικής.
Σε αυτό το πλαίσιο, όλες οι χώρες της περιοχής ανέφεραν ότι δέχθηκαν μεγάλο πλήγμα από την πανδημία, γεγονός που είχε αρνητικές επιπτώσεις στην οικονομία τους, αλλά και στο μεταρρυθμιστικό τους πρόγραμμα. Την ίδια στιγμή, όλες επενδύουν στις μεταξύ τους σχέσεις, στην προσέλκυση ξένων επενδύσεων, στην ενέργεια, τις τηλεπικοινωνίες, τον τουρισμό, την καινοτομία και τις υποδομές.
Η Αλβανία υλοποιεί ένα φιλόδοξο σχέδιο δομικών μεταρρυθμίσεων που ξεκινά από την αντιμετώπιση της διαφθοράς -και με τη βοήθεια των ΗΠΑ- και φτάνει μέχρι την ενεργειακή αυτονομία. Μάλιστα, όπως ανέφερε ο υφυπουργός Ενέργειας της Αλβανίας, το στρατηγικό τους πλάνο επικεντρώνεται στην πράσινη ενέργεια, αλλά και στη διαφοροποίηση των διαφόρων ειδών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, όπως αιολική, ηλιακή, κλπ. Η κίνηση αυτή, σε συνδυασμό με την ανάπτυξη και τις έρευνες για υδρογονάνθρακες έχουν προσελκύσει ξένους επενδυτές από πολλούς τομείς. Πράγματι, όπως προέκυψε από τις τοποθετήσεις εκπροσώπων εταιρειών, η πολιτική αυτή δεν έχει προσελκύσει μόνο ενεργειακές εταιρείες, όπως η Shell και τις δραστηριότητες του αγωγού TAP, αλλά συμβουλευτικές υπηρεσίες (πχ Deloitte), επενδυτικές (kfw), τράπεζες (πχ Alpha Bank) κά. Βέβαια, όπως ανέφεραν εταιρείες και από άλλους κλάδους, όπως η Vodafone και άλλες επιχειρήσεις διαφορετικών κλάδων, η παρουσία τους στην Αλβανία και την περιοχή είναι αποτέλεσμα μιας στρατηγικής επιλογής, η οποία έχει ληφθεί εδώ και δεκαετίες, προκειμένου να επωφεληθούν από τη δυναμική των αναπτυσσόμενων αγορών και την ευρωπαϊκή τους προοπτική.
Ειδικά σήμερα, οι χώρες αυτές είναι υποσχόμενες στις τηλεπικοινωνίες και τις υποδομές, καθώς η πανδημία και οι νέες τεχνολογίες, όπως το 5G έχουν επιταχύνει τον ψηφιακό μετασχηματισμό. Εξάλλου, όπως ανέπτυξε την οικονομική στρατηγική της Αλβανίας, η υπουργός Οικονομικών κυρία Anila Denaj, αυτή στηρίζεται στον ψηφιακό μετασχηματισμό, την καινοτομία και την προσέλκυση ξένων επενδύσεων.
Παρόλα αυτά, οι εκπρόσωποι των επιχειρήσεων, πέραν από την ανάδειξη των ευκαιριών και τη δυναμική των αγορών αυτών, έκαναν λόγω και για τις προκλήσεις, οι οποίες σε ό,τι αφορά στην Αλβανία, αυτές επικεντρώθηκαν κυρίως στις επικείμενες εκλογές, την έλλειψη συνέχειας σε ό,τι αφορά σε στρατηγικές αποφάσεις, στην έλλειψη υποδομών και την ανάγκη ψηφιακής εκπαίδευσης της κοινωνίας. Σε ό,τι αφορά στις υπόλοιπες χώρες, διπλωμάτες, πολιτικοί και επιχειρηματίες ανέφεραν ότι συμφωνούν με την έμφασή τους στην Ευρωπαϊκή προοπτική, τις καλούν να εστιάσουν στις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις για να έρθουν κοντά στην Ευρώπη, αφήνοντας πιο μακριά τις σχέσεις με την Ασία, όπως για παράδειγμα, μεγάλες συμφωνίες με τουρκικές κατασκευές για αυτοκινητοδρόμους, αλλά κυρίως σε ό,τι αφορά στη νοοτροπία, την κουλτούρα και την πολιτική στόχευση και τις συμμαχίες.
Σε αυτό συμφώνησαν όλοι οι εκπρόσωποι των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων αλλά και των ΗΠΑ, υπογραμμίζοντας ότι κάθε μία χώρα της περιοχής είναι μικρή, αλλά όλες μαζί είναι μια τεράστια αγορά, με μεγάλα περιθώρια ανάπτυξης, σημαντική γεωπολιτική θέση και δυναμική να μετατραπεί σε κόμβο παραδοσιακού και ηλεκτρονικού εμπορίου, ενεργειακού κέντρου και σημείο αναφοράς για καινοτομία, σύγχρονη τραπεζική και αγορά ταλέντων.
Το Οικονομικό Φόρουμ των Τιράνων συνεργάστηκε με τους FIAA (Foreign Investors Association of Albania) την Ένωση Ελληνικών Επιχειρήσεων στην Αλβανία και την Ένωση Εμπορικών Επιμελητηρίων στην Αλβανία.
