Οι εταίροι του SAvE Whales φιλοξένησαν μια επιτυχημένη παράλληλη εκδήλωση στο 10ο Our Ocean Conference (OOC) που πραγματοποιείται στο Μπουσάντης Κορέας, από τις 28 έως τις 30 Απριλίου 2025, παρουσιάζοντας την πρόοδο ενός καινοτόμου συστήματος που έχει σχεδιαστεί για την πρόληψη των συγκρούσεων πλοίων και φυσητήρων που απειλούνται με εξαφάνιση. Η εκδήλωση, με τίτλο «SAvE Whales: Turning Vision into Action to Mitigate Ship Strikes – How technology can complement operational measures», κατέδειξε πώς το τολμηρό όραμα έχειεξελιχθεί σε συγκεκριμένη δράση.
H υποστήριξη της πρωτοβουλίας SAvE Whales για την προστασία των απειλούμενων με εξαφάνιση φυσητήρων από τη σύγκρουση πλοίων είναι μεταξύ των 21 δεσμεύσεων της Ελλάδας για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος που εξαγγέλθηκαν από τον Πρωθυπουργό, στο πλαίσιο της 9ης Διεθνούς Διάσκεψης Our Ocean Conference που διεξήχθη στην Αθήνα στις 15-17 Απριλίου 2024 και εκτιμώνται συνολικά σε περίπου 780 εκατ. ευρώ.
Μετά από την κοινή δέσμευση στο 9ο Our Ocean Conference, τον Ιούνιο του 2024 υπογράφηκε Μνημόνιο Συνεργασίας (MOU) από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, τον Οργανισμό Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ), την OceanCare και το Green Tank. Η συμφωνία προβλέπει την αναβάθμισηκαι πλήρη εφαρμογή του συστήματος SAvE Whales στο Στενό των Κυθήρων έως το 2028.
Κατά τη διάρκεια της παράλληλης εκδήλωσης, οι εταίροι υπογράμμισαν την πρόοδο που έχει επιτευχθεί από την αρχική δέσμευση, τονίζοντας, μεταξύ άλλων:
• τη σύσταση συντονιστικής επιτροπής με εκπροσώπους από όλα τα μέρη που έχουν υπογράψει το Μνημόνιο Συνεργασίας με στόχο την εποπτεία της υλοποίησης του έργου,
• την ολοκλήρωση του πρώτου έτους ερευνητικών εργασιών στο πεδίο από τους επιστημονικούς εταίρους του έργου που παρήγαγαν αποτελέσματα που θα καθοδηγήσουν την αναβάθμιση του συστήματος,
• την ανάπτυξη επιχειρησιακών στρατηγικών που μπορούν να υιοθετήσουν τα διερχόμενα πλοία.
Η συζήτηση μεταξύ του Nicolas Entrup, Διευθυντή Διεθνών Σχέσεων της OceanCare και του Πέτρου Βαρελίδη, Γενικού Γραμματέα Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με συντονίστρια τη Sharon Livermore, IFAW & Πρόεδρο της Ομάδας Εργασίας για τη Σύγκρουση Πλοίων της Διεθνούς Επιτροπής Φαλαινοθηρίας (IWC), εξέτασε πώς το SAvE Whales εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο των προσπαθειών για την προστασία των απειλούμενων φυσητήρων.
Σε μια σημαντική εξέλιξη, η Arcadia Shipmanagement, μια κορυφαία ελληνική ναυτιλιακή εταιρεία, επιβεβαίωσε τη δέσμευσή της να δοκιμάσει το σύστημα SAvE Whales ενόσω αυτό συνεχίζει να αναπτύσσεται. ΟCapt. Δημήτριος Ματθαίου, διευθύνων σύμβουλος της Arcadia Shipmanagement και της Aegean Bulk, και πρόεδρος του Ιδρύματος Green Award, τόνισε στην τοποθέτησή του ότι, όπου η αλλαγή πορείας των πλοίων δεν είναι εφικτή, το σύστημα SAvE Whales παρέχει στη ναυτιλιακή κοινότητα μια σημαντικήευκαιρία για την προστασία των απειλούμενων πληθυσμών φυσητήρων στην Ελληνική Τάφρο. Με την ανίχνευση της παρουσίας φυσητήρων σε πραγματικό χρόνο, το σύστημα SAvE Whales επιτρέπει στους ναυτικούς να εφαρμόζουν τα κατάλληλα επιχειρησιακά μέτρα για την αποφυγή συγκρούσεων των πλοίων με τα θαλάσσια θηλαστικά.
Ο Nicolas Entrup, Διευθυντής Διεθνών Σχέσεων στην OceanCare πρόσθεσε:
«Το σύστημα SAvE Whales αποτελεί την εκπλήρωση πολυετών προσπαθειών συνεργασίας της OceanCare με Έλληνες επιστήμονες και αρχές για τη διαφύλαξη του απειλούμενου πληθυσμού των φυσητήρων στην Ανατολική Μεσόγειο. Έναν χρόνο μετά την ανακοίνωση της δέσμευσής μας στο συνέδριο της Αθήνας, σημειώνουμε σημαντική πρόοδο στην εφαρμογή αυτής της τεχνολογίας στο Στενό των Κυθήρων. Αυτό το καινοτόμο μέσο συμπληρώνει τη συνεχιζόμενη συνηγορία μας για την απομάκρυνση των διαδρομών πλεύσης των πλοίων από τους κρίσιμους βιότοπους των φυσητήρων, όπου αυτό είναι δυνατόν, δημιουργώντας μια ολοκληρωμένη στρατηγική για τη μείωση των θανατηφόρων συγκρούσεων με πλοία.»
Ο Πέτρος Βαρελίδης, Γενικός Γραμματέας Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, σημείωσε:
«Από πολιτική άποψη, είναι σημαντικό να περάσουμε από τη θεωρητική προστασία στη δράση με απτά μέτρα που μπορούν να κάνουν τη διαφορά. Η Ελλάδα, η οποία είναι παγκόσμια ηγέτιδα στη ναυτιλία αλλά και μια πολύ τουριστική χώρα με κύριο πλεονέκτημά της το παρθένο θαλάσσιο περιβάλλον της, υποστηρίζει το καινοτόμο έργο SAvE Whales και αναδεικνύει τη δέσμευσή της για ουσιαστική προστασία, συμβάλλοντας έτσι στην αρμονική συνύπαρξη διαφορετικών οικονομικών δραστηριοτήτων.»
Η Sharon Livermore, Διευθύντρια Θαλάσσιας Προστασίας της IFAW και Πρόεδρος της Ομάδας Εργασίας για τη Σύγκρουση με πλοία της Διεθνούς Επιτροπής Φαλαινοθηρίας (IWC), σχολίασε:
«Πάνω από τους μισούς φυσητήρες που έχουν ξεβραστεί στις ελληνικές ακτές παρουσιάζουν ενδείξεις σύγκρουσης με πλοίο– το υψηλότερο ποσοστό θανάτων από σύγκρουση που είναι γνωστό για οποιονδήποτε πληθυσμό φαλαινών παγκοσμίως. Ωστόσο, οι ναυτικοί των μεγάλων πλοίων συχνά δεν γνωρίζουν ότι έχουν χτυπήσει έναν φυσητήρα, οπότε εργαλεία όπως το σύστημα SAvE Whales μπορούν πραγματικά να βοηθήσουν στη μείωση του κινδύνου, ενώ παράλληλα αυξάνουν την ευαισθητοποίηση σχετικά με αυτή τη θανατηφόρα απειλή».
Το SAvE Whales [System for the Avoidance of ship-strikes with Endangered Whales], που είναι ένα σύστημα για την αποτροπή συγκρούσεων πλοίων με απειλούμενα κητώδη, προσφέρει μια πρωτοποριακή τεχνολογία που χρησιμεύει ως συμπληρωματικό μέτρο μετριασμού σε περιοχές όπου δεν υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις, όπως η αλλαγή της διαδρομής πλεύσης των πλοίων.
Η περιοχή όπου πρόκειται να εφαρμοστεί το SAvE Whales βρίσκεται κατά μήκος της Ελληνικής Τάφρου, η οποία έχει χαρακτηριστεί Σημαντική Περιοχή για τα Θαλάσσια Θηλαστικά και περιοχή υψηλού κινδύνου για χτυπήματα από πλοία από διεθνείς συμφωνίες όπως η ACCOBAMS, η IWC και ο ΙΜΟ. Η περιοχή σχεδιάζεται επίσης να αποτελέσει μέρος του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Ιονίου (Ελλάδα), το οποίο ανακοινώθηκε στο 9οOur Ocean Conference.
Η παράλληλη εκδήλωση εμπίπτει σε βασικές θεματικές ενότητες 10ου Our Ocean Conference – θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές, θαλάσσια ασφάλεια, γαλάζια οικονομία και ψηφιακοί ωκεανοί – παρέχοντας πολύτιμες γνώσεις για τη συνέργεια της καινοτομίας, της πολιτικής και της θαλάσσιας διατήρησης.
H διάσκεψη Our Ocean Conference
Η Διάσκεψη Our Ocean Conference συγκεντρώνει περίπου 1.000 παγκόσμιους ηγέτες από διάφορους τομείς, συμπεριλαμβανομένων αρχηγών κρατών και υψηλόβαθμων κυβερνητικών αξιωματούχων από περισσότερες από 100 χώρες, καθώς και εκπροσώπουςαπό περισσότερους από 400 διεθνείς μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς. Από την εναρκτήρια Διάσκεψη στις Ηνωμένες Πολιτείες το 2014, πάνω από 2.600 εθελοντικές δεσμεύσεις έχουν ανακοινωθεί σε επόμενες διασκέψεις που πραγματοποιήθηκαν στη Χιλή, την Ευρωπαϊκή Ένωση(Μάλτα), την Ινδονησία, τη Νορβηγία, το Παλάου, την Ελλάδα και τώρα στην Κορέα.
Η παράλληλη εκδήλωση στο 10ο Our Ocean Conferenceστο Busan της Κορέας διοργανώθηκε από τους εταίρους του SAvE Whales: την OceanCare, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, τον Οργανισμό Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ) και το The Green Tank και τους επιστημονικούς εταίρους του: το Ινστιτούτο Κητολογικών Ερευνών Πέλαγος και το Ινστιτούτο Εφαρμοσμένων και Υπολογιστικών Μαθηματικών του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ). Η παράλληλη εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στο BEXCO, στο Busan της Κορέας την Τρίτη 29 Απριλίου 2025.
Ο πληθυσμός φυσητήρων που ζουν στην Ελληνική Τάφρο ανακαλύφθηκε το 1998 από το Ινστιτούτο Κητολογικών Ερευνών Πέλαγος. Οι συγκρούσεις με διερχόμενα πλοία αναγνωρίστηκαν σύντομα από την ίδια ερευνητική ομάδα ως η κύρια απειλή για την επιβίωση αυτού του απειλούμενου πληθυσμού. Το SAvE Whales [System for theAvoidance of ship-strikes with Endangered Whales], που είναι ένα σύστημα για την αποτροπή συγκρούσεων πλοίων με απειλούμενα κητώδη, αναπτύχθηκε για πρώτη φορά σε ένα πιλοτικό πρόγραμμα μεταξύ 2019 και 2021 από το Πέλαγος και το ΙΤΕ και χρηματοδοτήθηκε πλήρως από την OceanCare. Προσφέρει μια πρωτοποριακή τεχνολογία που χρησιμεύει ως συμπληρωματικό μέτρο αντιμετώπισης της απειλής των συγκρούσεων με πλοία. Το μνημόνιο Συνεργασίας, που υπογράφηκε τον Ιούνιο του 2024, από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, τον Οργανισμό Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής, την OceanCare και τo Green Tank προβλέπει την αναβάθμιση και την πλήρη εφαρμογή του συστήματος στο Στενό των Κυθήρων έως το 2028.
Η OceanCare
Η OceanCare είναι μια διεθνής μη κυβερνητική οργάνωση για τη διατήρηση της θάλασσας, που ιδρύθηκε στην Ελβετία το 1989. Η οργάνωση επιδιώκει την προστασία και αποκατάσταση του θαλάσσιου περιβάλλοντος και της θαλάσσιας άγριας ζωής με έντονη πολιτική εστίαση, συνδυάζοντας την έρευνα, τα έργα διατήρησης και την εκπαίδευση. Στα θέματα εστίασης της OceanCare περιλαμβάνονται η θαλάσσια ρύπανση, ηκλιματική αλλαγή, η θήρευση θαλάσσιων θηλαστικών και οι περιβαλλοντικές συνέπειες της αλιείας. Το έργο της υποστηρίζεται από μια ομάδα εμπειρογνωμόνων σε θέματα επιστήμης, νομικής και πολιτικής και περιλαμβάνει στρατηγική συνεργασία με οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και συμμαχίες σε όλο τον κόσμο. Η OceanCareείναι επίσημα διαπιστευμένος εταίρος και παρατηρητής σε διάφορες συμβάσεις του ΟΗΕ και άλλα διεθνή φόρουμ. www.oceancare.org
Το Green Tank
Το Green Tank είναι μια ανεξάρτητη, μη κερδοσκοπική δεξαμενή σκέψης που αναπτύσσει πολιτικές λύσεις για ένα βιώσιμο μέλλον. Με στόχο να συμβάλει στην προστασία του περιβάλλοντος, την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης, παρακολουθεί και ερευνά τις επιστημονικές, πολιτικές και νομικές εξελίξεις, βασίζοντας το έργο του σε γεγονότακαι την ανάλυσηδεδομένων. Το Green Tank διατυπώνει καλά τεκμηριωμένες προτάσεις και αναπτύσσει εναλλακτικές επιλογές, συμμετέχει σε δημόσιες διαβουλεύσεις, προωθεί την αλληλεπίδραση και τη συνεργασία με βασικούς ενδιαφερόμενους φορείς και οργανισμούς και ενισχύει τονδημόσιο διάλογο. thegreentank.gr
Ο Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ. Α.
Ο Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α.) είναι δημόσιος οργανισμός που εποπτεύεται από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ). ΟΟ.ΦΥ.ΠΕ.Κ.A. συντονίζει όλες τις Μονάδες Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών (Π.Π.) της Ελλάδας. Ως αρχή κεντρικού επιπέδου του Εθνικού Συστήματος Διακυβέρνησης των Π.Π., ο Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.A. είναι επιφορτισμένος με τον συντονισμό μιας σειράς δράσεων, έργων και διαδικασιών που αφορούν: την εφαρμογή των εθνικών πολιτικών που έχει θέσει το ΥΠΕΝ για τη διαχείριση των Π.Π. στην Ελλάδα, στους τομείς της προστασίας και διατήρησης της φύσης, της διατήρησης της βιοποικιλότητας, της προώθησης και υλοποίησης δράσεων βιώσιμης ανάπτυξης, του μετριασμού της κλιματικής αλλαγής, της παρακολούθησης της περιβαλλοντικής νομοθεσίας και της υλοποίησης προγραμμάτων έρευνας και ανάπτυξης και στρατηγικών μελετών σε εθνικό / ευρωπαϊκό / διεθνές επίπεδο.
Η Μονάδα Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Νότιας Πελοποννήσου, με έδρα το Άστρος Κυνουρίας και υποκατάστημα στην Αρεόπολη, θα συμμετέχει στην υλοποίηση του έργου και μόλις το έργο τεθεί σε πλήρη λειτουργία θα αναλάβει την καθημερινή διαχείριση, λειτουργία και συνεχή συντήρηση του Συστήματος.necca.gov.gr
