Η εμβάθυνση της ενεργειακής συνεργασίας είναι μεταξύ άλλων ένα βασικό σημείο στην ατζέντα της επίσκεψης σήμερα και αύριο που έχει ο Πρωθυπουργός στη Σαουδική Αραβία, όπου μεταξύ άλλων θα έχει συνάντηση με τον πρίγκιπα διάδοχο Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν Μπιν Αμπντουλαζίζ Αλ Σαούντ, σηματοδοτούν λοιπόν την περαιτέρω ενίσχυση και αναβάθμιση.
Συγκεκριμένα, ο πρωθυπουργός και ο πρίγκιπας διάδοχος της Σαουδικής Αραβίας θα συμπροεδρεύσουν στην πρώτη συνεδρίαση του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας- Σαουδικής Αραβίας στην Αλούλα και θα υπογράψουν σειρά κοινών πρωτοβουλιών.
Μάλιστα, είναι το πρώτο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας της Ελλάδας με χώρα της Μέσης Ανατολής. Πρόκειται για μια διαρκή δομή διμερούς συνεργασίας με επιτροπές ανα τομείς, των οποίων θα προεδρεύουν οι αρμόδιοι υπουργοί.
Τον κ.Μητσοτάκη συνοδεύουν στη Σαουδική Αραβία οι υπουργοί Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης, Άμυνας Νίκος Δένδιας, Ανάπτυξης Τάκης Θεοδωρικάκος, Ενέργειας Θοδωρής Σκυλακάκης, Τουρισμού Όλγα Κεφαλογιάννη, Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, οι υφυπουργοί Εξωτερικών Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου και Κώστας Φραγκογιάννης και ο αναπληρωτής υπουργός Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού Γιάννης Βρούτσης.
Σε σχέση με την ενέργεια, ήδη σε τροχιά βρίσκεται ο Saudi Greek Interconnection. Μάλιστα, μια κοινή εταιρεία, με ισόποση συμμετοχή, με 50%, του ΑΔΜΗΕ και του Διαχειριστή του δικτύου της Σαουδικής Αραβίας, τη National Grid S.A- Saudi Electricity Company, θα αποτελέσει το εταιρικό σχήμα, που θα “τρέξει” τις απαραίτητες μελέτες προκειμένου να διαπιστωθεί η βιωσιμότητα της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας- Σαουδικής Αραβίας. Σημειώνεται, ότι το κοινό σχήμα ΑΔΜΗΕ – National Grid έχει ήδη αναθέσει τις μελέτες σκοπιμότητας, οι οποίες αναμένεται να έχουν παραδοθεί μέχρι τον Αύγουστο 2025.
Όπως προβλέπεται στο καταστατικό της εταιρείας που αναρτήθηκε πριν λίγους μήνες στο ΓΕΜΗ σκοπός της είναι η εκπόνηση της συνολικής μελέτης αλλά και επί μέρους μελετών εμπορικής βιωσιμότητας της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Σαουδικής Αραβίας με καλωδίου HVDC. Επίσης στο καταστατικό της εταιρείας προβλέπεται ότι σκοπός της είναι «η διενέργεια οποιασδήποτε άλλης δραστηριότητας και συναφούς πράξης και ενέργειας για την εκτέλεση του έργου».
Με βάση το καταστατικό για την επίτευξη του σκοπού της η εταιρεία δύναται να συνεργάζεται με οποιοδήποτε φυσικό ή νομικό πρόσωπο στην Ελλάδα ή / και το εξωτερικό και να συνάπτει συμφωνίες ή συμβάσεις κάθε είδους. Η διάρκεια ζωής της εταιρίας έχει οριστεί πενταετής δηλαδή έως τον Φεβρουάριο του 2029.
Υπενθυμίζεται ότι η σύμπραξη του ΑΔΜΗΕ και της σαουδαραβικής National Grid S.A είναι συνέχεια της συμφωνίας μετόχων που είχε υπογραφεί μεταξύ των δυο, το 2023 με απώτερο στόχο για την ωρίμανση της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Σαουδικής Αραβίας.
Η συμφωνία των μετόχων είχε υπογραφεί στο περιθώριο των συζητήσεων που είχε η υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Αλεξάνδρα Σδούκου, με τον βοηθό υπουργό Ενέργειας του Βασιλείου της Σαουδικής Αραβίας, υπεύθυνο για θέματα Ηλεκτρισμού, Nasser Hadi Al- Qahtani.
Ουσιαστικά το σχήμα εμπεδώνει την απόφαση των εμπλεκομένων πλευρών να προχωρήσουν στο φιλόδοξο σχέδιο, για τη δημιουργία ενός νέου οικονομικού διαδρόμου μεταξύ Ινδίας, Μέσης Ανατολής και Ευρώπης που θα περιλαμβάνει αγωγούς και δίκτυα για ηλεκτρική ενέργεια και υδρογόνο. Στο διάδρομο αυτό η Σαουδική Αραβία έχει πρωταγωνιστικό ρόλο και η χώρα μας , επιδιώκει να αποτελέσει το συνδετικό κρίκο.
Η σύμπραξη των Διαχειριστών Συστημάτων Μεταφοράς Ελλάδας και Σαουδικής Αραβίας έρχεται σε συνέχεια της επίσημης επίσκεψης του πρίγκιπα διαδόχου του θρόνου της Σαουδικής Αραβίας, Mohammed bin Salman bin Abdulaziz Al Saud, στην Ελλάδα το καλοκαίρι του 2022 και των συνομιλιών που είχε με τον Πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη. Το Συμφωνητικό (MoU) που είχε υπογραφεί τότε για την ενεργειακή συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών σε διάφορα πεδία έθεσε τις βάσεις για τη δημιουργία της Saudi Greek Interconnection, που αποτελεί, ουσιαστικά, το πρώτο πεδίο εξειδίκευσης της συνεργασίας αυτής.
Η συμφωνία με τη National Grid εντάσσεται στη στρατηγική του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) και του ΑΔΜΗΕ να συμμετάσχουν, ενεργά, στην υλοποίηση των μεγάλων ενεργειακών διαδρόμων για τη μεταφορά προς την Ευρώπη καθαρής ενέργειας από τη Βόρειο Αφρική και τη Μέση Ανατολή.
Προετοιμασία
‘Ηδη, πάντως, έχει γίνει σχετική προετοιμασία με τηλεδιάσκεψη τις μεταξύ του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θόδωρου Σκυλακάκη, και του Σαουδάραβα ομολόγου του, Αμπντουλαζίζ μπιν Σαλμάν αλ Σαούντ.
Επίσης επί τάπητος αναμένεται να βρεθεί το μεγαλεπήβολο σχέδιο της Σαουδικής Αραβίας για εξαγωγή καθαρού υδρογόνου προς την Ελλάδα μέσω ελληνικών πλοίων και στη συνέχεια μέσω αγωγών στη βόρεια Ευρώπη.
Άλλωστε η Σαουδική Αραβία επιδιώκει να μετασχηματίσει τον ενεργειακό της κλάδο και το 2030 να έχει τουλάχιστον το 50% της ενέργειας που θα καταναλώνεται στη χώρα από ΑΠΕ.
Οπτικές ίνες και ΔΕΗ
Παράλληλα με την ενέργεια εξετάζεται και η κατασκευή ενός “ψηφιακού” διαδρόμου, του East to Med data Coridor. Είναι έργο για την κατασκευή ενός καλωδίου οπτικής ίνας μεταφοράς δεδομένων που θα συνδέσει την Ευρώπη με την Σαουδική Αραβία κάνει η ΔΕΗ. Υπενθυμίζεται ότι η ΔΕΗ από κοινού με τις εταιρείες TTSA CY και Centers συνέστησαν το κοινοπρακτικό σχήμα με την επωνυμία EMC Subsea Cable Company Ltd, το οποίο αποτελεί φορέα υλοποίησης του έργου διασύνδεσης δεδομένων μεταξύ της Ευρώπης και της Σαουδικής Αραβίας.
Μάλιστα, η ΔΕΗ έχει ανακοινώσει στο ΓΕΜΗ ότι δεσμεύεται να καλύψει με ίδια κεφάλαια τη συμμετοχή της κατά 25% στην EMC Subsea Cable Company Ltd παραχωρώντας στη συνδεδεμένη με αυτήν εταιρεία εμπράγματες εξασφαλίσεις περιουσιακών της στοιχείων. Ήδη έχουν γίνει επαφές για την χρηματοδότηση του έργου με τις ελληνικές τράπεζες, Εθνική, Πειραιώς , Alpha bank, αλλά και και την σαουδαραβική Bank Aljazira, οι οποίες θα αναλάβουν το 60% της χρηματοδότησης της ΕΜC με το υπόλοιπο 40% να αποτελεί το μετοχικό κεφάλαιο. Πέρα από τις δικές της υποχρεώσεις η ΔΕΗ θα καλύψει και τις αντίστοιχες της TTSA CY που συμμετέχει στην κοινοπραξία κατά 2,841%.
