Τελικές αποφάσεις στις 26 Αυγούστου αναμένονται για τον Great Sea Interconnector μετά και τη χθεσινή τηλεδιάσκεψη που είχαν οι Ρυθμιστές Ελλάδας και Κυπριακής Δημοκρατίας, η ΡΑΕΕΥ και η ΡΑΕΚ αντίστοιχα, ο ΑΔΜΗΕ και εκπρόσωποι της Κομισιόν.
Ουσιαστικά σε περίπου 15 μέρες, μετά και την αποστολή την περασμένη Παρασκευή από τον ΑΔΜΗΕ επιπλέον στοιχείων για το έργο θα πρέπει να ξεκαθαρίσει το τοπίο ώστε να δοθεί το τελικό “σήμα” στη Nexans, που έχει αναλάβει την κατασκευή του καλωδίου, Να σημειωθεί πιθανές επιπτώσεις από “γεωπολιτικές” αναταράξεις είναι στην πρώτη γραμμή προβληματισμού. Ουσιαστικά θα πρέπει να κεξεθαρίσει τι θα γίνει με τις δαπάνες που πιθανόν να έχουν γίνει, εάν η Τουρκία μπλοκάρει το έργο. Κάτι που μετά την “κίνηση” της Τουρκίας, ανοιχτά της Κάσου, τις προηγούμενες μέρες, δεν μπορεί να αποκλειστεί.
Επίσης, στο επίκεντρο, παράλληλα, βρίσκεται η στάση της Λευκωσίας και δη της ΡΑΕΚ που με βάση την τελευταία της απόφαση επιδιώκει να μη μετακυλιστεί κατά τη διάρκεια της κατασκευαστικής περιόδου, ,μέρος της δαπάνης στα τέλη χρήσης συστήματος που επωμίζονται οι καταναλωτές, όπως προβλέπει η διεθνής πρακτική στα περισσότερα έργα διασυνδέσεων.
Ωστόσο, σύμφωνα, με τον ΑΔΜΗΕ, “η απόφαση αυτή ανατρέπει την προηγούμενη απόφαση μεθοδολογίας εσόδου, η οποία είχε ληφθεί όταν το έργο είχε ο προηγούμενος φορέας υλοποίησης και βάσει αυτής ο ΑΔΜΗΕ έλαβε την επενδυτική απόφαση να γίνει φορέας υλοποίησης του έργου, τον Οκτώβριο του 2023.”
Όπως μάλιστα έχει μάλοστα υπογραμμίσει ι ο ΑΔΜΗΕ, “αυτή η ανατροπή δημιουργεί αρνητική παρούσα αξία άνω των 100 εκατ. ευρώ για το έργο. Δημιουργεί θέμα ασφάλειας δικαίου για την επένδυση και θέμα εμπιστοσύνης στις διοικητικές αποφάσεις και πρέπει να αναθεωρηθεί άμεσα προκειμένου να συνεχιστεί το έργο.”
Πάντως, εντός Αυγούστου θα παρθούν οι αποφάσεις αναφορικά με το θέμα της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου – Ελλάδας – Ισραήλ, δήλωσε ο υπουργός Ενέργειας Γιώργος Παπαναστασίου.
Πιο συγκεκριμένα, μιλώντας, την Δευτέρα 12/8 στο ΡΙΚ και την εκπομπή «Πρωινό Δρομολόγιο», ο κύριος Παπαναστασίου είπε ότι το επόμενο χρονικό διάστημα αναμένεται απόφαση από την ΡΑΕΚ, στη βάση των νέων στοιχείων που κατέθεσε ενώπιον Αρχής, ο ΑΔΜΗΕ.
Τόνισε ότι το έργο είναι σε εξέλιξη, αφού ήδη έγιναν έρευνες βυθού στην ελληνική υφαλοκρηπίδα. Ωστόσο, υπέδειξε πως εάν καταδειχθεί ότι το έργο δεν είναι οικονομικά βιώσιμο, δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο εγκαταλειφθεί. Εξήγησε ότι σε μία τέτοια περίπτωση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να εξεύρει άλλον Φορέα Υλοποίησης του έργου.
Ο κύριος Παπαναστασίου επισήμανε πως πρόκειται για ένα έργο το οποίο τερματίζει την ενεργειακή απομόνωση της Κύπρου και για το λόγο αυτό, το Υπουργικό Συμβούλιο έχει ήδη τοποθετηθεί υπέρ της υλοποίησής του.
Πάντως είναι προφανές ότι στο κορυφαίο πολιτικό επίπεδο θα τεθεί προς επίλυση το θέμα με την εμπλοκή της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας- Κύπρου. Να σημειωθεί ότι με βάση τον ΑΔΜΗΕ υπάρχουν σημαντικά πλεονεκτήματα, οικονομικά και γεωπολιτικά, από το εν λόγω έργο. Συγκεκριμένα:
– Η διασύνδεση εντάσσει την Κύπρο στην ενιαία αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, ανοίγοντας τον δρόμο για συμμετοχή των Κυπρίων επιχειρηματιών σε όλες τις δραστηριότητες της ενεργειακής ευρωπαϊκής αγοράς, ήτοι στην παραγωγή, την προμήθεια και το εμπόριο ηλεκτρικής ενέργειας.
– Η ένταξη στην ενιαία αγορά θα οδηγήσει νομοτελειακά σε σύγκλιση των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας της Κύπρου με αυτές της υπόλοιπης Ευρώπης προς όφελος των ιδιωτών και εταιρικών καταναλωτών, το οποίο είναι πολύ σημαντικό, αναφέροντας ενδεικτικά για ένα νοικοκυριό με κατανάλωση 5.000 KWh ετησίως, αγγίζει τα 400 ευρώ στους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος κατ’ έτος.
– Μέσω του διασυνδεδεμένου συστήματος, η παραγόμενη ενέργεια ΑΠΕ βρίσκει διέξοδο προς τη ζήτηση, γεγονός που δίνει πλεονέκτημα στους παραγωγούς ΑΠΕ (κυρίως φ/β) της Κύπρου που παράγουν φθηνότερα σε σύγκριση με την Ανατολική και Βόρεια Ευρώπη. Αυτό σημαίνει ότι, μόλις η Κύπρος διασυνδεθεί, η μεγάλη παραγωγή ΑΠΕ των σταθμών της (κυρίως ΦΒ) που θα πρέπει να εγκατασταθούν στη νήσο για την επίτευξη πολύ υψηλών στόχων διείσδυσης ΑΠΕ, μετατρέπει την Κύπρο σε εξαγωγική για την περίσσεια παραγωγής ΑΠΕ.
– Δεδομένου ότι το φυσικό αέριο συνιστά μεταβατικό καύσιμο και για την Κύπρο στην κοινή πορεία απανθρακοποίησης της Ευρώπης μέχρι το 2050, σύμφωνα με τις δεσμεύσεις της χώρας έναντι της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, οι μονάδες παραγωγής Φ/Α μαζί με τις υπόλοιπες μονάδες συμβατικών καυσίμων, όταν η διείσδυση των ΑΠΕ θα έχει αυξηθεί σημαντικά, θα λειτουργούν στη βάση της εφεδρείας ή συμπληρωματικής λειτουργίας μέσω μηχανισμού ισχύος για εφεδρεία – ευελιξία (capacity mechanism).
