Την περασμένη Τετάρτη 6 Σεπτεμβρίου 2023 η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) δημοσίευσε τους εθνικούς λογαριασμούς του β’ τριμήνου 2023. Η επόμενη δημοσίευση, ήτοι των εθνικών λογαριασμών του γ’ τριμήνου 2023, είναι προγραμματισμένη για τις 6 Δεκεμβρίου 2023.
Στο τρέχον δελτίο «7 Ημέρες Οικονομία» η Eurobank παρουσιάζει τη μακροοικονομική επίδοση της Ελλάδας σε όρους πραγματικού Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) και των συνιστωσών του για το β’ τρίμηνο 2023 και το α’ εξάμηνο 2023.
Επιπρόσθετα, λόγω των μεγάλων πλημμυρών που έπληξαν τη Θεσσαλία την προηγούμενη εβδομάδα, κάνει μια σύντομη αναφορά στην άμεση συνεισφορά της εν λόγω περιφέρειας στη συνολική Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία (ΑΠΑ) που παράγεται στην Ελλάδα, στη συνολική απασχόληση και στο συνολικό ζωικό κεφάλαιο (προβατοειδή, αιγοειδή, χοιροειδή, βοειδή).
Σύμφωνα με την τράπεζα, τα εν λόγω στοιχεία δεν θα πρέπει να θεωρηθούν ως εκτίμηση των μακροοικονομικών επιπτώσεων από τις πλημμύρες καθότι αυτό προϋποθέτει την τελική αποτίμηση των φυσικών καταστροφών (καλλιέργειες, υποδομές κ.α.) και του μεγέθους των μέτρων στήριξης από την κυβέρνηση.
Σύμφωνα με τα προαναφερθέντα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, ο πραγματικός ρυθμός μεγέθυνσης της ελληνικής οικονομίας, ήτοι η ποσοστιαία μεταβολή του πραγματικού ΑΕΠ, διαμορφώθηκε στο 1,3% QoQ / 2,7% YoY το β’ τρίμηνο 2023 (0,1% QoQ / 0,5% YoY στην Ευρωζώνη), ενισχυμένος σε τριμηνιαία και σε ετήσια βάση σε σύγκριση με το α’ τρίμηνο 2023 (0,0% QoQ / 2,0% YoY). Συνεπώς, παρά τον υψηλό πληθωρισμό, την αύξηση του κόστους χρηματοδότησης και την οριακή στασιμότητα στην Ευρωζώνη, ο ρυθμός επέκτασης της οικονομικής δραστηριότητας στην Ελλάδα επιταχύνθηκε το β’ τρίμηνο 2023.
Επιπλέον, αξίζει να σημειωθεί ότι η εν λόγω επίδοση ήταν καλύτερη των προσδοκιών καθότι σύμφωνα με τo τελευταίο τεύχος της μηνιαίας έκδοσης του περιοδικού Focus Economics (δημοσίευση 29/8/2023), η μέση εκτίμηση της αγοράς (consensus forecast) για τον τριμηνιαίο πραγματικό ρυθμό μεγέθυνσης της ελληνικής οικονομίας το β’ τρίμηνο 2023 ήταν στο 0,6% και για τον αντίστοιχο ετήσιο στο 1,9%. Τέλος, το πραγματικό ΑΕΠ στην Ελλάδα το β’ τρίμηνο 2023 υπερέβη τα προ πανδημίας επίπεδα (δ’ τρίμηνο 2019) κατά 7,4%, με το αντίστοιχο μέγεθος στην Ευρωζώνη να διαμορφώνεται στο 2,7%.
Για το σύνολο του α’ εξαμήνου 2023 το πραγματικό ΑΕΠ στην Ελλάδα αυξήθηκε σε ετήσια βάση κατά 2,4%, ο έκτος υψηλότερος ρυθμός μεγέθυνσης ανάμεσα στις χώρες της Ευρωζώνης και κατά πολύ μεγαλύτερος από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης (0,8%). Στις υπόλοιπες οικονομίες της ζώνης του ευρώ τα αποτελέσματα είχαν ως εξής: Μάλτα 4,4%, Ισπανία 2,9%, Κύπρος 2,7%, Κροατία 2,6%, Πορτογαλία 2,4%, Ελλάδα 2,4%, Σλοβενία 1,3%, Σλοβακία 1,2%, Ιταλία 1,2%, Βέλγιο 1,1%, Ολλανδία 1,0%, Γαλλία 0,9%, Ευρωζώνη 0,8%, Αυστρία 0,4%, Λετονία 0,1%, Φινλανδία -0,1%, Γερμανία -0,2%, Λιθουανία -0,8% και Εσθονία -3,4%.
Υπό το πρίσμα της μέτρησης του ΑΕΠ βάσει της μεθόδου της δαπάνης, η ενίσχυση της εγχώριας οικονομικής δραστηριότητας στην Ελλάδα το α’ εξάμηνο 2023 προήλθε κυρίως από τις συνιστώσες της ιδιωτικής κατανάλωσης και των επενδύσεων παγίων (το ίδιο ισχύει και για το β’ τρίμηνο 2023). Η μεν πρώτη μεταβλητή ενισχύθηκε σε ετήσια βάση κατά 2,8%, η δε δεύτερη κατά 8,1%. Η ενίσχυση της ιδιωτικής κατανάλωσης συνδέεται σε έναν βαθμό με την αύξηση του συνόλου των αμοιβών εξαρτημένης εργασίας κατά 7,4% σε τρέχουσες τιμές το α’ εξάμηνο 2023, αποτέλεσμα που ενισχύει το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών.
Η εν λόγω μεταβολή πηγάζει κυρίως από την άνοδο των αμοιβών εξαρτημένης εργασίας ανά απασχολούμενο κατά 5,2%, άνοδος η οποία αντιστάθμισε πλήρως τον πληθωρισμό (5,1% το α’ εξάμηνο 2023), και σε δεύτερο βαθμό από την αύξηση της απασχόλησης κατά 1,6%. Επιπρόσθετα, με δεδομένη τη μείωση του δείκτη όγκου λιανικού εμπορίου το α’ εξάμηνο 2023 (-3,3%), είναι πολύ πιθανόν η αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης να αφορούσε σε μεγάλο βαθμό υπηρεσίες όπως αυτές των καταλυμάτων και εστίασης, των τεχνών, διασκέδασης, ψυχαγωγίας και των επαγγελματικών, επιστημονικών και τεχνικών δραστηριοτήτων.
Σε ό,τι αφορά τις επενδύσεις παγίων, η ενίσχυσή τους το α’ εξάμηνο 2023 εστιάζεται κυρίως στις κατοικίες (47,5%), τις άλλες κατασκευές (12,7%) και τον μεταφορικό εξοπλισμό (28,9%). Αντιθέτως, οι κατηγορίες επενδύσεων του εξοπλισμού, τεχνολογίας πληροφορικής και επικοινωνίας και του μηχανολογικού εξοπλισμού και οπλικών συστημάτων σημείωσαν μείωση κατά 12,4% και 8,1% αντίστοιχα. Τέλος, οι συνιστώσες δαπάνης της δημόσιας κατανάλωσης και των καθαρών εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών είχαν οριακή θετική συνεισφορά στον πραγματικό ρυθμό μεγέθυνσης το α’ εξάμηνο 2023, ενώ η αντίστοιχη συνεισφορά της μεταβολής των αποθεμάτων ήταν έντονα αρνητική.
Η επίδοση της ελληνικής οικονομίας το α’ εξάμηνο 2023 (ετήσια αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ κατά 2,4%) είναι οριακά υψηλότερη από τις προβλέψεις που υπάρχουν στο Πρόγραμμα Σταθερότητας 2023-2026 (Απρ-23, Υπουργείο Οικονομικών) και στην Έκθεση Νομισματικής Πολιτικής 2022-2023 (Ιουν-23, Τράπεζα της Ελλάδος) για τον πραγματικό ρυθμό μεγέθυνσης του 2023 (2,3% και 2,2% αντίστοιχα). Επιπρόσθετα, είναι ίση με την αντίστοιχη πρόβλεψη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (ΕΕπ) στην εαρινή έκθεσή της (Μαϊ-23).
Οι μεγάλες πλημμύρες που έπληξαν την περιφέρεια της Θεσσαλίας την προηγούμενη εβδομάδα, όπως και οι μεγάλες πυρκαγιές κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών, δημιουργούν, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τη βραχυχρόνια περίοδο, καθοδικούς κινδύνους για την επίδοση της οικονομίας το γ’ και το δ’ τρίμηνο του 2023. Παρά ταύτα, σταδιακά αναμένεται να υπάρξει ένα αντιστάθμισμα της πραγματοποιθείσας ζημίας, η οποία προσώρας είναι πολύ δύσκολο να εκτιμηθεί, μέσω των πόρων στήριξης από την ΕΕπ ύψους €2,25 δισεκ.
Σύμφωνα με τους περιφερειακούς λογαριασμούς της ΕΛΣΤΑΤ, η περιφέρεια της Θεσσαλίας το 2020 συνεισέφερε άμεσα το 5,2% της συνολικής Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας (ΑΠΑ) που παρήχθη στην ελληνική οικονομία (μέσος όρος περιόδου 2000-2020 5,1%, μέγιστο 5,5% το 2003 και ελάχιστο 4,8% το 2011), με τις περιφερειακές ενότητες της Λάρισας, της Μαγνησίας, των Τρικάλων και της Καρδίτσας να συνεισφέρουν το 2,3%, 1,4%, 0,8% και 0,7% αντίστοιχα. Σε όρους συγκεντρωτικών οικονομικών κλάδων, η Θεσσαλία το 2020 συνεισέφερε άμεσα το 14,1% του συνόλου της ΑΠΑ που παρήχθη στη γεωργία, δασοκομία και αλιεία, το 7,1% του συνόλου της ΑΠΑ που παρήχθη στη μεταποίηση και το 5,8% του συνόλου της ΑΠΑ που παρήχθη στις κατασκευές. Επιπρόσθετα, το μερίδιο της Θεσσαλίας επί του συνόλου της απασχόλησης στην Ελλάδα ανήλθε στο 6,4% το 2020. Τέλος, στη Θεσσαλία το 2022 εκτρέφονταν το 13,3% του συνόλου των προβατοειδών, το 10,9% του συνόλου των αιγοειδών, το 16,1% του συνόλου των χοιροειδών και το 19,1% του συνόλου των βοειδών.
