Ενισχύθηκε το έλλειμμα του ισοζυγίου εμπορευμάτων στο 5μηνο και διαμορφώθηκε στα 14,7 δισ. ευρώ από 8,3 δισ. την περίοδο Ιανουαρίου-Μαΐου 2021, λόγω των υψηλών τιμών ενέργειας, της μεγάλης εξάρτησης από τις εισαγωγές και της αύξησης της εγχώριας ζήτησης. Το έλλειμμα, όπως αναφέρει στο στο «7 Ημέρες Οικονομία» η Eurobank Research, ανήλθε τον Μάιο στα 3,1 δισ. από 1,7 δισ. τον Μάιο 2021.
Σε κάθε χρονική περίοδο, το μέγεθος του εξωτερικού ισοζυγίου, είτε πλεονασματικό, είτε μηδενικό, είτε ελλειμματικό, συναρτάται με παράγοντες όπως τα δομικά χαρακτηριστικά της οικονομίας (παραγωγικό υπόδειγμα, ανταγωνιστικότητα), οι φυσικοί πόροι, η συναλλαγματική ισοτιμία, η φάση του οικονομικού κύκλου, οι ασκούμενες πολιτικές στο δημοσιονομικό-νομισματικό πεδίο, οι τιμές εμπορευμάτων (π.χ. πετρέλαιο) κ.α. Στην περίπτωση της ελληνικής οικονομίας, η μεγάλη διεύρυνση του ελλείμματος του ισοζυγίου εμπορευμάτων σχετίζεται κυρίως με τον συνδυασμό των παρακάτω παραγόντων: (1) αυξημένες τιμές ενέργειας και εμπορευμάτων, (2) υψηλή εξάρτηση στις εισαγωγές ενέργειας και εν γένει στις εισαγωγές εισροών (π.χ. πρώτων υλών) για την παραγωγή εμπορευμάτων, (3) ανάκαμψη της εγχώριας ζήτησης από την πανδημία, υποβοηθούμενη από τα δημοσιονομικά μέτρα στήριξης και (4) υποτίμηση του ευρώ έναντι του δολαρίου (J-curve dynamics).
Σύμφωνα με τα στοιχεία εμπορευματικών συναλλαγών της ΕΛΣΤΑΤ, οι εξαγωγές εμπορευμάτων ενισχύθηκαν στα €20,5 δισεκ. το 5μηνο Ιανουαρίου-Μαΐου 2022 από €15,2 δισεκ. το 5μηνο Ιανουαρίου-Μαΐου 2021 (+34,9%). Βάσει της Τυποποιημένης Ταξινόμησης του Διεθνούς Εμπορίου (ΤΤΔΕ), το 51,1% της προαναφερθείσας αύξησης προήλθε από τα ορυκτά καύσιμα, λιπαντικά κλπ., το 19,2% από τα βιομηχανικά είδη ταξινομημένα κυρίως κατά πρώτη ύλη, το 9,0% από τα μηχανήματα και υλικό μεταφορών και το 8,0% από τα τρόφιμα και ζώα ζωντανά.
Στην πλευρά της χρέωσης των εξωτερικών συναλλαγών, οι εισαγωγές εμπορευμάτων αυξήθηκαν στα €35,2 δισεκ. το 5μηνο Ιανουαρίου-Μαΐου 2022 από €23,5 δισεκ. το 5μηνο Ιανουαρίου-Μαΐου 2021 (+50,1%). Το 46,1% της παραπάνω ενίσχυσης προήλθε από τα ορυκτά καύσιμα, λιπαντικά κλπ., το 14,0% από τα βιομηχανικά είδη ταξινομημένα κυρίως κατά πρώτη ύλη, το 11,2% από τα μηχανήματα και υλικό μεταφορών, το 7,9% από τα διάφορα βιομηχανικά είδη, το 6,6% από τα χημικά προϊόντα και συναφή (μ.α.κ) και το 6,5% από τα τρόφιμα και ζώα ζωντανά.
Βάσει των προαναφερθέντων αποτελεσμάτων, το έλλειμμα του ισοζυγίου εμπορευμάτων διευρύνθηκε σε ετήσια βάση κατά €6,4 δισεκ. ή 77,9% το 5μηνο Ιανουαρίου-Μαΐου 2022. Στο Σχήμα 2 παραθέτουμε τη συνεισφορά των επί μέρους ισοζυγίων εμπορευμάτων στην αύξηση του ελλείμματος του συνολικού ισοζυγίου εμπορευμάτων. Συγκεκριμένα, η κατηγορία των ορυκτών καυσίμων, λιπαντικών κλπ. συνεισέφερε το 41,9% και ακολούθησαν: μηχανήματα και υλικό μεταφορών (13,1%), διάφορα βιομηχανικά είδη (10,7%), βιομηχανικά είδη ταξινομημένα κυρίως κατά πρώτη ύλη (9,7%), χημικά προϊόντα και συναφή (9,1%), τρόφιμα και ζώα ζωντανά (5,1%), είδη και συναλλαγές μη ταξινομημένα κατά κατηγορίες (4,7%), πρώτες ύλες μη εδώδιμες, εκτός από καύσιμα (3,6%), λάδια και λίπη ζωικής ή φυτικής προέλευσης (1,1%) και ποτά, καπνός (0,8%).
Η αύξηση του ελλείμματος του ισοζυγίου εμπορευμάτων αναμένεται να αντισταθμιστεί σε έναν βαθμό από την ενίσχυση του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών, κυρίως λόγω της ανάκαμψης των τουριστικών εσόδων. Η Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ) είναι προγραμματισμένο να δημοσιεύσει τα στοιχεία του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών για τον μήνα Μάιο 2022 στις 21 Ιουλίου 2022. Οι εν λόγω λογαριασμοί περιλαμβάνουν το ταξιδιωτικό ισοζύγιο και θα δείξουν το μέγεθος της θετικής επίδρασης της ανάκαμψης του τουρισμού στο εξωτερικό ισοζύγιο.
