Eurobank: Θετική η δυναμική των δημοσιονομικών μεγεθών

Ο προϋπολογισμός του 2024 μπαίνει στο μικροσκόπιο της Eurobank Research στο τελευταίο τεύχος του “7 Ημέρες Οικονομία” με τους αναλυτές να σημειώνουν ότι η εκτέλεση του “επιβεβαιώνει τη θετική δυναμική των δημοσιονομικών μεγεθών, με τα αποτελέσματα να υπερβαίνουν τις αντίστοιχες προβλέψεις του Προϋπολογισμού 2025”.

Όπως σημειώνουν, “η υψηλότερη των εκτιμήσεων απόδοση των φορολογικών εσόδων, οι αυξημένες εισπράξεις από παραχωρήσεις και η αποτελεσματική διαχείριση των δαπανών συνέβαλαν στη δημιουργία πρόσθετου δημοσιονομικού χώρου, ενισχύοντας τη σταθερότητα των δημόσιων οικονομικών.

Σύμφωνα με τα τελικά στοιχεία του Υπουργείου Οικονομικών, ο Κρατικός Προϋπολογισμός για την περίοδο Ιανουαρίου–Δεκεμβρίου 2024 παρουσίασε δημοσιονομικό πλεόνασμα ύψους €0,37 δισ., ξεπερνώντας τον στόχο ελλείμματος ύψους €3,60 δισ. κατά €3,97 δισ. (-110,2%). Το πρωτογενές πλεόνασμα διαμορφώθηκε στα €8,70 δισ., υπερβαίνοντας τον στόχο κατά €4,06 δισ. (87,7%). Οι βασικοί παράγοντες απόκλισης από τους στόχους του προϋπολογισμού περιλαμβάνουν α) τα αυξημένα έσοδα από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) κατά €0,612 δισ., β) την μεταφορά πληρωμών για αμυντικά προγράμματα ύψους €0,74 δισ. στο 2025, και γ) την υστέρηση στις μεταβιβάσεις προς τους Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης κατά €1,91 δισ. 

Τα ανωτέρω ποσά είναι δημοσιονομικά ουδέτερα και δεν επηρεάζουν τα ετήσια αποτελέσματα (σε όρους ESA). Εξαιρώντας τα δημοσιονομικά ουδέτερα μεγέθη, η θετική απόκλιση του πρωτογενούς πλεονάσματος από τον στόχο ανέρχεται στα €0,74 δισ. Από αυτά, €0,47 δισ. αποδίδονται στην υπεραπόδοση των καθαρών φορολογικών εσόδων, μετά τις επιστροφές φόρων. Επιπλέον, τον Οκτώβριο εισπράχθηκαν €3,24 δισ. από τη Σύμβαση Παραχώρησης της Αττικής Οδού, περιλαμβάνοντας €0,79 δισ. ΦΠΑ. Τον Δεκέμβριο, €0,79 δισ. αναταξινομήθηκαν από την κατηγορία «Πωλήσεις Αγαθών και Υπηρεσιών» στην κατηγορία «Φόροι», με ουδέτερο δημοσιονομικό αποτέλεσμα.

Τα συνολικά έσοδα έφτασαν τα €74,11 δισ., υπερβαίνοντας τον στόχο για το 12-μηνο του 2024 κατά €1,22 δισ. (1,7%), ενώ οι δαπάνες ανήλθαν σε €73,74 δισ., χαμηλότερες από τον στόχο για το 12-μηνο κατά €2,75 δισ. (-3,6%).

Αναλυτικότερα:

• Δημοσιονομικό Ισοζύγιο: Το δημοσιονομικό ισοζύγιο κατέγραψε πλεόνασμα €0,30 δισ., βελτιωμένο κατά €3,90 δισ. (-108,3%) σε σχέση με τον στόχο του 12μήνου 2024.
• Πρωτογενές Ισοζύγιο: Το πρωτογενές δημοσιονομικό ισοζύγιο κατέγραψε πλεόνασμα €8,63 δισ., που αντιπροσωπεύει βελτίωση κατά €3,99 δισ. (+86,2%) σε σύγκριση με τον στόχο του 12μήνου 2024.
• Έσοδα Κρατικού Προϋπολογισμού: Τα συνολικά έσοδα ανήλθαν σε €74,04 δισ., σημειώνοντας αύξηση κατά €1,15 δισ. (1,6%) σε σχέση με τον στόχο του 12μήνου 2024. Τα φορολογικά έσοδα διαμορφώθηκαν στα €68,84 δισ., υπερβαίνοντας τον στόχο του 12-μηνου κατά €1,94 δισ. (2,9%). 
• Συνολικά Φορολογικά Έσοδα: Τα συνολικά έσοδα από τον φόρο εισοδήματος ανήλθαν στα €23,99 δισ., υπερβαίνοντας τον στόχο του 12μήνου κατά €0,27 δισ. (1,1%). Πιο αναλυτικά:
  • Φόρος Εισοδήματος: Τα έσοδα του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων ανήλθαν σε 
  €14,28 δισ., οριακά χαμηλότερα κατά €0,02 δισ. (-0,15%) σε σχέση με τον στόχο του 12-μηνου του 2024. Τα έσοδα από τον φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων ανήλθαν σε €7,66 δισ., υψηλότερα κατά €0,20 δισ. (2.8%) σε σχέση με τον αντίστοιχο στόχο για το 12-μηνο του 2024.Φόρος Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ): Τα συνολικά έσοδα από ΦΠΑ έφτασαν τα €26,35 δισ., καταγράφοντας αύξηση κατά €1,03 δισ. (4.1%) σε σχέση με τον αντίστοιχο στόχο για το 12-μηνο 2024. Ο ΦΠΑ προϊόντων και υπηρεσιών εκτός καπνικών προϊόντων και πετρελαιοειδών και παραγώγων, ήταν στα €23,50 δισ., αυξημένος κατά €1,04 δισ. (1,0%) έναντι του αντίστοιχου στόχου του 12-μηνου 2024. 
  • Φόρος Ακίνητης Περιουσίας: Τα έσοδα από το φόρο ακίνητης περιουσίας, (εδώ συμπεριλαμβάνονται κυρίως τα έσοδα από τον ΕΝΦΙΑ), ήταν ελαφρώς μειωμένα στα €2,44 δισ. βελτιωμένα κατά €0,03 δισ. (1,4%), έναντι του αντίστοιχου στόχου για το 12-μηνο 2024.
• Συνολικές Δαπάνες: Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε €73,74 δισ., καταγράφοντας μείωση κατά €2,75 δισ. (-3,6%) σε σύγκριση με τον αντίστοιχο στόχο του 12-μηνου 2024. 
• ΠΔΕ: Τα έσοδα από τον ΠΔΕ ανέρχονταν στα €4,43 δισ., αυξημένα κατά €0,61 δισ. (16,0%) σε σύγκριση με τον στόχο του 12-μηνου 2024. Οι δαπάνες του ΠΔΕ αυξήθηκαν στα €9,91 δισ., σημειώνοντας μικρή άνοδο κατά €0,06 δισ. (0,6%) έναντι του στόχου του 12-μηνου 2024. Το ισοζύγιο του ΠΔΕ ήταν αρνητικό, καταγράφοντας έλλειμμα €5,49 δισ., βελτιωμένο κατά €0,55 δισ. (-9,1%) σε σχέση με τον στόχο του 12-μηνου 2024.
• Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (TAA): Τα έσοδα από το ΤΑΑ ανήλθαν σε €1,16 δισ. στο ίδιο επίπεδο με τον στόχο του 12-μηνου 2024. Οι δαπάνες του ΤΑΑ ήταν στα €3,40 δισ., αυξημένα κατά €0,10 δισ. (4,7%) σε σχέση με τον στόχο 12-μηνου 2024. Το ισοζύγιο του ΤΑΑ ήταν ελλειμματικό στα €2,24 δισ. σε χειρότερη θέση κατά €0,10 δισ. (4,7%) έναντι του στόχου του 12μήνου 2024.

Ληξιπρόθεσμες Υποχρεώσεις Γενικής Κυβέρνησης

Επιπλέον, σύμφωνα με τα στοιχεία της Γενικής Κυβέρνησης (ΓΚ) για το 11μηνο 2024, οι συνολικές ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις συμπεριλαμβανομένων των ληξιπρόθεσμων επιστροφών φόρων που είναι δυνατόν να πιστωθούν στους δικαιούχους, ανέρχονται σε €3,03 δισ., αυξημένες κατά €0,51 δισ. (20,1%) σε σχέση με το τέλος του 2023 (Σχήμα 2). Με την εξαίρεση των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων προς τα νοσοκομεία, όλες οι υπόλοιπες κατηγορίες καταγράφουν αύξηση σε σχέση με το τέλος του 2023.

Σε ό,τι αφορά στις οφειλές των νοσοκομείων το 12-μηνο 2024 ανέρχονταν σε €1,22 δισ. και αποτελούσαν το 40,3% του συνόλου των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων. Οι εν λόγω υποχρεώσεις παρουσίασαν μείωση 7,6% σε σχέση με το τέλος 2024. Υπενθυμίζουμε ότι στις οφειλές προς τα νοσοκομεία εμφανίζονται τα μικτά ποσά και υφίσταται υποχρέωση από τους προμηθευτές για rebate & clawback που δεν έχει συμψηφιστεί ακόμη.

Οι καθαρές ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις των νοσοκομείων είναι σημαντικά χαμηλότερες. Εξαιρώντας τις οφειλές των νοσοκομείων, οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις της ΓΛ αυξήθηκαν κατά περίπου €0,61 δισ. σε σχέση με το τέλος του 2023.