Η κορύφωση της ενεργειακής κρίσης μπορεί να βρίσκεται πίσω μας, αλλά δεν ισχύει το ίδιο και για τις προκλήσεις της αποανθρακοποίησης και της ασφάλειας εφοδιασμού της Ευρώπης.
Ο εξηλεκτρισμός με καθαρή και ανανεώσιμη ηλεκτρική ενέργεια παραμένει η βασική απάντηση, αλλά απαιτούνται επειγόντως υψηλότερες επενδύσεις και αναβάθμιση των υποδομών για να καταστεί δυνατός ο τριπλασιασμός του ρυθμού του εξηλεκτρισμού έως το 2050. Με 6½ χρόνια να έχουν απομείνει μέχρι το 2030, η Ευρώπη πρέπει να προσελκύσει πρωτοφανείς επενδύσεις για την επέκταση των δικτύων, όπως φαίνεται ξεκάθαρα στο Βαρόμετρο Ενέργειας 2023 της Eurelectric.
Το 2022 σηματοδότησε μια σημαντική στροφή για τον ενεργειακό τομέα της ΕΕ σύμφωνα με την έκδοση του 2023 του Βαρομέτρου Ενέργειας. Το Βαρόμετρο, που παρουσιάστηκε σήμερα στις Βρυξέλλες, χαρτογραφεί τις βασικές εξελίξεις στον ενεργειακό τομέα, βασισμένο σε ενδελεχή έρευνα και πολλαπλές πηγές δεδομένων.
Μετά από μια περίοδο ιστορικών δυσκολιών, ο κλάδος παρουσίασε αρκετές θετικές τάσεις. Ύστερα από τις άνευ προηγουμένου αυξήσεις των τιμών και τις πολιτικές παρεμβάσεις το 2022, η κατανάλωση φυσικού αερίου μειώθηκε κατά 19% και εκατομμύρια καταναλωτές στράφηκαν στα ηλεκτρικά συστήματα θέρμανσης. Βελτιώθηκαν, επίσης, οι τιμές του ρεύματος. Οι τιμές χονδρικής της ηλεκτρικής ενέργειας σταθεροποιήθηκαν, παρουσιάζοντας μείωση από 227 ευρώ ανά μεγαβατώρα κατά μέσο όρο το 2022 σε 100 ευρώ ανά μεγαβατώρα φέτος, με τις τιμές λιανικής να ακολουθούν την τάση.
Ο εξηλεκτρισμός των μεταφορών προχώρησε, με τις πωλήσεις ηλεκτρικών αυτοκινήτων και ηλεκτρικών λεωφορείων να αγγίζουν το 21% και το 13,7% αντίστοιχα. Ωστόσο, η ανάπτυξη υποδομών φόρτισης υστερεί, όπως και οι επενδύσεις σε δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας.
Ο Γενικός Γραμματέας της Eurelectric, Kristian Ruby, δήλωσε: «Χρειαζόμαστε περισσότερες γραμμές, περισσότερη ψηφιακοποίηση και μεγαλύτερη ανθεκτικότητα στις κλιματικές επιπτώσεις για να είναι τα δίκτυά μας ικανά να υποστηρίξουν την κλιματική ουδετερότητα . Αυτό απαιτεί αλλαγή της προσέγγισης του ρυθμιστικού πλαισίου. Πρέπει να επιτραπεί στους φορείς λειτουργίας των δικτύων να κάνουν προληπτικές επενδύσεις, ώστε να μπορέσουμε να αρχίσουμε να προετοιμαζόμαστε για μεγαλύτερα επίπεδα εξηλεκτρισμού του ενεργειακού συστήματος».
Παραγωγή – μία μεικτή εικόνα
Η ανάπτυξη νέας ισχύος παραγωγής ηλεκτρισμού διέφερε σημαντικά ανά τεχνολογία. Ενώ τα φωτοβολταϊκά κατέγραψαν ρεκόρ με την ανάπτυξη 41 GW, οι αιολικές εγκαταστάσεις έμειναν πίσω τόσο στην ξηρά όσο και υπεράκτια λόγω ενός συνδυασμού προβλημάτων που αφορούσαν στην αλυσίδα εφοδιασμού, την αργή αδειοδότηση και τον κακό σχεδιασμό δημοπρασιών.
Η αυξανόμενη διείσδυση της στοχαστικής παραγωγής ηλεκτρισμού από αιολικά και φωτοβολταϊκά απαιτεί αύξηση των τεχνολογιών που παρέχουν ευελιξία και εγγυημένη ισχύ για να εξασφαλιστεί η σταθερότητα του συστήματος. Εκτός από τις συμβατικές εγκαταστάσεις, οι λύσεις αποθήκευσης θα πρέπει να αυξηθούν μαζικά. Αν και οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης αυξήθηκαν σε 4,5 GW το 2022, χρειάζονται περίπου 11 έως 14 GW ετησίως για την κάλυψη των μελλοντικών αναγκών του συστήματος.
O Kristian Ruby ανέφερε: «Η Ευρώπη χρειάζεται έναν μαζικό εξηλεκτρισμό για να ξεφύγει από τη λαβή του Πούτιν. Αλλά με την κοινωνία να βασίζεται περισσότερο στην ηλεκτρική ενέργεια, η ηλεκτρική ενέργεια πρέπει να είναι αξιόπιστη για όλους».
