Ένα πρωτοποριακό εργαλείο συμμετοχικής δημοκρατίας αξιοποίησε η Εταιρεία Πληροφορικής του Δήμου Αθηναίων (ΔΑΕΜ), προκειμένου να συλλέξει και να αποτυπώσει τη γνώμη των πολιτών πάνω στο θέμα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Πρόκειται για τη μέθοδο crowdsourcing στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος “Co-Deciding Europe” (CODE Europe), που υλοποιήθηκε το 2022 σε συνεργασία με τον Μη Κερδοσκοπικό Οργανισμό Science For You (SciFY). Τα αποτελέσματα του έργου ανακοινώθηκαν στη Συνέντευξη Τύπου, που πραγματοποιήθηκε στις 15 Νοεμβρίου 2023 στο Innovathens της Τεχνόπολης Δήμου Αθηναίων.
Στο πλαίσιο του CODE Europe, για πρώτη φορά κλήθηκαν παράλληλα να τοποθετηθούν στο θέμα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και να προτείνουν λύσεις πολίτες από 10 ευρωπαϊκές πόλεις διαφορετικών κρατών: Αθήνα, Άμστερνταμ, Βερολίνο, Βουδαπέστη, Βρυξέλλες, Λισαβόνα, Μπουργκάς, Ποντγκόριτσα, Ρίγα, Ταλίν. Οι ανησυχίες και οι προτάσεις των πολιτών καταγράφηκαν, αξιολογήθηκαν και προωθήθηκαν στους αντίστοιχους δήμους και ευρωπαϊκούς φορείς, έτσι ώστε να διαμορφωθούν οι ανάλογες πολιτικές αντιμετώπισης. Η τελική έκθεση παρουσίασε τις κορυφαίες προτάσεις πολιτικής για τη βελτίωση της ποιότητας του αέρα σε επίπεδο ΕΕ και κάλεσε τα θεσμικά όργανα και τους εκπροσώπους της ΕΕ να λάβουν υπόψη τις παρακάτω ενδεικτικές συστάσεις:
Μεταφορές: ενίσχυση Μέσων Μαζικής Μεταφοράς (τακτικότερα δρομολόγια, 24ωρη λειτουργία, επέκταση δικτύου), χρήση ηλεκτρικών λεωφορείων, επιδότηση ηλεκτρικών αυτοκινήτων, ενίσχυση συλλογικής χρήσης ΙΧ (carsharing), τέλη κυκλοφοριακής συμφόρησης
Οικιακή θέρμανση: απαγόρευση του τύπου θέρμανσης με καύση ξύλου και άνθρακα, υποστήριξη αντλιών θερμότητας, συστήματα τηλεθέρμανσης, μονώσεις κτηρίων, ενίσχυση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (π.χ. φωτοβολταϊκά)
Γεωργία: περιορισμός μεγέθους και στέγασης εκτρεφόμενων ζώων, μείωση αριθμού εκτρεφόμενων ζώων, φορολογία παραγωγής και κατανάλωσης κρέατος
Βιομηχανία: αυστηρός έλεγχος συμμόρφωσης και συχνές επιθεωρήσεις, φορολογία στους μεγάλους ρυπαίνοντες, θέσπιση κανόνων για δημιουργία βιομηχανιών με μηδενικές εκπομπές
Αστική Διαχείριση: δημιουργία περισσότερων πεζοδρόμων και ποδηλατοδρόμων, αύξηση χώρων πρασίνου σε περιοχές χαμηλού εισοδήματος, όριο ταχύτητας στο κέντρο 30 χλμ/ώρα
Εκπαίδευση: εργαστήρια και εκπαιδευτικά προγράμματα για την ευαισθητοποίηση σχετικά με την ατμοσφαιρική ρύπανση και την προστασία του περιβάλλοντος
Παράλληλα, η έκθεση επιδιώκει να αξιολογήσει τις διάφορες πτυχές της διαδικασίας crowdsourcing, συμπεριλαμβανομένων των λειτουργιών της πλατφόρμας, των αποτελεσμάτων, της εμπειρίας συμμετοχής και της δυνατότητας μακροπρόθεσμης χρήσης. Αξιολογεί επίσης την καινοτομία του έργου και τις δυνατότητές του για περαιτέρω ανάπτυξη. Η έκθεση περιλαμβάνει πολύτιμες συστάσεις που σχετίζονται με το crowdsourcing και την κοινωνική ακρόαση.
Όπως αναφέρεται,” το “Co-Deciding Europe” (CODE Europe) είναι ένα πρωτοποριακό έργο που στοχεύει στην ενδυνάμωση της φωνής των πολιτών και στην αξιοποίηση της συλλογικής σοφίας του πλήθους με στόχο να μειωθεί το χάσμα με τους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων. Το έργο εστιάζει στην προώθηση της συνεργασίας και της ενεργούς συμμετοχής των πολιτών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Έχει αναπτύξει ένα καθολικά εφαρμόσιμο Πλαίσιο Αξιολόγησης Ηλεκτρονικής Συμμετοχής, το οποίο επιτρέπει την αντικειμενική σύγκριση του αντίκτυπου των πρωτοβουλιών ηλεκτρονικής συμμετοχής σε χρόνο και γεωγραφικό χώρο.
Αυτό το πλαίσιο διασφαλίζει τη συστηματική ανταλλαγή γνώσεων, την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών και την ανάπτυξη ικανοτήτων. Οι εταίροι, με συντονιστή του έργου τον οργανισμό Centre for Social Sciences (CSS), διεξάγουν συγκριτική ανάλυση περιπτώσεων χρησιμοποιώντας αυτό το πλαίσιο για να δημιουργήσουν μια τελική «λίστα ελέγχου» παραγόντων επιτυχίας για πρωτοβουλίες ηλεκτρονικής συμμετοχής. Το Πλαίσιο Αξιολόγησης εφαρμόστηκε πιλοτικά στο έργο για την επικύρωση και τη βελτίωση της μεθοδολογίας. Το έργο CODE Europe ενισχύει την ηλεκτρονική συμμετοχή των Ευρωπαίων πολιτών στις αποφάσεις και συμβάλλει στην αναδιαμόρφωση του τρόπου χάραξης πολιτικής με στόχο ένα καλύτερο μέλλον για τους ευρωπαίους πολίτες.
