Η Μεσανατολικοποίηση της πολιτικής στην Τουρκία είναι πραγματικότητα εδώ και καιρό, διά χειρός Ερντογάν. Εάν πραγματωθεί και η Μεσανατολικοποίηση της οικονομίας, πράγμα που επιχειρείται αυτή τη στιγμή, βραχυπρόθεσμα θάχει μεγάλο όφελος ο Ερντογάν, αλλά μεσοπρόθεσμα θ’ ανοίξει διάπλατα η πόρτα της καταστροφής για την Τουρκία.
Η πολιτική Μεσανατολικοποίηση στην Τουρκία έχει ως προφίλ διάφορες φωτογραφίες πρώτον της επιβολής της θρησκευτικότητας στην πολιτική και δεύτερον της σχεδόν θεσμοθέτησης της σχέσης ηγέτη με υπηκόους. Η ίδια Μεσανολικοποίηση ισχύει φυσικά και στο χώρο της εξωτερικής πολιτικής. Αυτό δεν σημαίνει απλώς εγκατάλειψη των όποιων παραμέτρων που αφορούν τις σχέσεις με τη Δύση. Σημαίνει επίσης, αλλαγή σκακιέρας. Στη νέα σκακιέρα ισχύει ο κυριότερος και κλασικός νόμος των διεθνών σχέσεων στη Μέση Ανατολή: Ο ρυθμός υαλοκαθαριστήρα στην αλλαγή των ισορροπιών και των συμμαχιών.
Το περιεχόμενο όμως της Μεσανατολικοποίησης της οικονομίας έχει άλλο, εντελώς οικονομικό περιεχόμενο. Ιδού μία σχετική ερώτηση: Υπάρχει Μεσανατολικό και στην προκειμένη περίπτωση αραβικό κεφάλαιο στην περιοχή που αντιπροσωπεύει και ένα επίπεδο τεχνογνωσίας και ταυτίζεται με τον έναν ή τον άλλο τομέα βιομηχανικής παραγωγής; Προφανώς ανέκδοτο είναι η ερώτηση και δεν χρειάζεται να απαντηθεί.
Εάν είναι έτσι, τότε τι είδους προοπτική είναι αυτή η οποία τίθεται με την ξαφνική στροφή της Τουρκίας προς τα Εμιράτα; Τη στιγμή μάλιστα που εδώ και χρόνια σύμμαχος και φίλος της Τουρκίας ήταν το Κατάρ και εχθρός τα Εμιράτα και η Σ. Αραβία; Το πώς και γιατί έγινε αυτή η στροφή είναι άλλου παπά ευαγγέλιο που στη φάση αυτή δεν μας αφορά. Πάντως είναι βέβαιον ότι ο παπάς είναι υπερατλαντικός. Και το γεγονός ότι είναι υπερατλαντικός είναι το δεύτερο επεισόδιο σε ένα σήριαλ που είδαμε πριν από λίγο καιρό να εκτυλίσσεται, όταν ξέσπασε η κρίση με τους πρεσβευτές δέκα κρατών στην Τουρκία. Λίγο έλειψε να τους διώξει ο Ερντογάν, πράγμα που θα είχε ως επακόλουθο την απέλαση των Τούρκων πρεσβευτών από τις δέκα χώρες και το απόλυτο αδιέξοδο για τον Ερντογάν. Ξαφνικά όμως οι δέκα πρεσβευτές εξέδωσαν ανακοίνωση, η οποία σήμαινε ότι οι ξένοι (δηλαδή οι Αμερικανοί, αφού αυτοί έσερναν το χορό με τους πρεσβευτές) έσωσαν τον Ερντογάν. Μία διαφορετική ανάγνωση είναι η εξής: Δεν επέτρεψαν οι Αμερικανοί να χαθεί στο μαύρο σκοτάδι ο Ερντογάν.
Η προοπτική λοιπόν στη νέα φάση σχέσεων με τα Εμιράτα είναι πολύ συγκεκριμένη. Αφού δεν είναι επενδυτές όπως οι Γερμανοί ή οι Κινέζοι, οι εμίρηδες όταν λένε επενδύσεις εννοούν αγορά και μόνο. Κι εδώ ερχόμαστε σε γνώριμο έδαφος. Αγορά για τους εμίρηδες σημαίνει ξεπούλημα για τους Τούρκους (Σας θυμίζει κάτι;). Στην προκειμένη περίπτωση θα αγοράσουν ή ακίνητα ή εταιρείες, αμφότερα σε τιμές ευκαιρίες. Πεθαμενατζήδες τους λένε στην Τουρκία αυτούς που αγοράζουν με σκοτωμένες τιμές! Οι Καταριανοί ήδη αγοράζουν εδώ και χρόνια στην Τουρκία. Αφού ανοίγει η πόρτα με τα 10 δις δολάρια των Εμιράτων, λογικά θα ακολουθήσει αντίστοιχη συμφωνία της Άγκυρας και με τους Σαουδάραβες. Το αποτέλεσμα θα είναι να δεχθεί η Τουρκία ρευστό χρήμα που τόσο έχει ανάγκη. Το ουσιαστικό πολιτικό αποτέλεσμα θα είναι να βολευτεί βραχυπρόθεσμα ο Ερντογάν, δηλαδή να κερδίσει τις επόμενες εκλογές, όποτε θα γίνουν αυτές.
Μεσοπρόθεσμα όμως, θα έχουν χαθεί για την Τουρκία, με σκοτωμένες τιμές, διάφορες εταιρείες κι όταν θα γίνει ο απολογισμός σε μερικά χρόνια, η Τουρκία θα μπει σε μια άνευ προηγουμένου οικονομική κρίση, επειδή ξαφνικά θα αποφασίσει να φύγει το ζεστό χρήμα από τη χώρα. Όπως ακριβώς έγινε με την κρίση του 2001. Μέχρι τότε, τα πετροδόλαρα των αράβων θα είναι η νέα Δαμόκλειος σπάθη πάνω από την κεφαλή του Ερντογάν.
Άρης Αμπατζής
(Κωνσταντινούπολη)
