Σε ανερχόμενη παγκόσμια τάση αναδεικνύεται ο οικολογικός τουρισμός, ευρύτερα γνωστός ως οικοτουρισμός, με την αξία της αγοράς να εκτιμάται ότι θα αγγίξει τα 334 δισ. δολάρια παγκοσμίως έως το 2027, από τα 181 δισ. δολάρια που ήταν την προ πανδημική χρονιά του 2019.
Ακολουθώντας την στροφή άλλων κλάδων της οικονομίας στη βιώσιμη ανάπτυξη και στην προστασία του περιβάλλοντος και των φυσικών πηγών του, η τουριστική δραστηριότητα έχει εδώ και κάποιο καιρό, προσεγγίσει πιο φιλικές προς το περιβάλλον δραστηριότητες, οι οποίες γίνονται μεν στη φύση, χωρίς όμως να οχλούν τα ενδιαιτήματα των ζωικών και φυτικών ειδών.
Βλέψεις προς αυτή την κατεύθυνση μάλιστα φαίνεται να έχει και η χώρα μας με την προώθηση ειδικών και εναλλακτικών μορφών τουρισμού να αυξάνει και με συγκεκριμένες περιοχές να διαμορφώνουν ειδικά τουριστικά πακέτα που απευθύνονται στην παγκόσμια δεξαμενή οικο-τουριστών.
Το παράδειγμα της Ξάνθης
Ένα τέτοιο παράδειγμα αποτελούν τα ειδικά οικοτουριστικά πακέτα για την περιοχή της Ξάνθης, τα οποία παρουσιάστηκαν πρόσφατα στο πλαίσιο του Διακρατικού Συνεδρίου «Οικοτουρισµός και Τουριστική Ανάπτυξη των περιοχών της Μαύρης Θάλασσας». Το συνέδριο πραγματοποιήθηκε στην Ξάνθη στο πλαίσιο της δράσης «Developing Ecotourism net in Black Sea Region»(«Ανάπτυξη δικτύου οικοτουρισμού στη λεκάνη της Μαύρης Θάλασσας»).
«Η περιοχή μας αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα οικοτουριστικής δραστηριότητας. Τα πλεονεκτήματα της είναι τόσα πολλά που θα μπορούσαμε να πούμε ότι η Ξάνθη έχει τη δυνατότητα να αποτελέσει ένα ολιστικό παράδειγμα οικοτουριστικής Ανάπτυξης» ανέφερε σχετικά κατά την εκδήλωση ο Δήμαρχος της περιοχής κ. Εμμανουήλ Τσέπελης.
Σύμφωνα με τα όσα ανέφερε ο κ. Τσελέπης στην περιοχή της Ξάνθης, δημιουργήθηκαν τέσσερις διαδρομές (2 ποδηλατικές και 2 πεζοπορικές στην περιοχή της Χαϊντούς και της Σταυρούπολης) οι οποίες απευθύνονται στο ευρύ κοινό και δεν παρουσιάζουν ιδιαίτερο βαθμό δυσκολίας αφού στο μεγαλύτερο μέρος τους ακολουθούν βατά υφιστάμενα μονοπάτια, ιδανικά ακόμη και για οικογένειες με παιδιά.
Η επιλογή έγινε με συγκεκριμένα κριτήρια όπως η ελκυστικότητα, η ασφάλεια, η βατότητα, η εύκολη πρόσβαση και η εξυπηρέτηση του κοινού που απευθύνονται (ποδηλάτες, πεζοπόροι).
Κατά το πρώτο στάδιο του έργου πραγματοποιήθηκε η χαρτογράφηση των υφιστάμενων διαδρομών με την βοήθεια GPS υψηλής ακρίβειας και καταγράφηκαν τα περιβαλλοντικά και πολιτιστικά στοιχεία του τόπου με επιτόπια έρευνα, ώστε να βρεθούν και παλαιότερα μονοπάτια που έχουν εγκαταληφθεί.
Στη συνέχεια όλα τα δεδομένα εισήχθησαν σε χαρτογραφικό λογισμικό και επεξεργάστηκαν σε περιβάλλον GIS. Σκοπός της προαναφερθείσας χαρτογράφησης ήταν να οπτικοποιηθούν τα αποτελέσματα σε μορφή χαρτών και να λειτουργήσουν μελλοντικά ως οδηγοί για την υλοποίηση του έργου. Έπειτα πραγματοποιήθηκε ο σχεδιασμός των διαδρομών σε ψηφιακή μορφή, η υπόδειξη σημείων τοποθέτησης σήμανσης καθώς και μία περιγραφική και φωτογραφική τεκμηρίωση των δεδομένων.
Η χάραξη των μονοπατιών ήταν μια από τις δραστηριότητες που σχεδιάζονται στην περιοχή στο πλαίσιο του έργου «Developing Ecotourism net in Black Sea Region» («Ανάπτυξη δικτύου οικοτουρισμού στη λεκάνη της Μαύρης Θάλασσας»), με ακρωνύμιο ECOTOUR-NET, το οποίο και εντάσσεται στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα «ENI CBC Joint Operational Programme BLACK SEA BASIN 2014-2020»
Η δράση ECOTOUR-NET
Αξίζει να σημειωθεί ότι στόχος του ECOTOUR-NET είναι να συμβάλει στην ανάπτυξη και διαφοροποίηση των δραστηριοτήτων οικοτουρισμού και στη βελτίωση της ευημερίας των ανθρώπων στη λεκάνη της Μαύρης Θάλασσας μέσα από την δημιουργία κατάλληλων υποδομών για την ανάπτυξη του πεζοπορικού και ποδηλατικού τουρισμού.
Αντίστοιχες ενέργειες πραγματοποιούνται και στις πέντε περιφέρειες που συμμετέχουν στο πρόγραμμα με στόχο την ανάδειξη τους και την τόνωση της τοπικής οικονομίας στο πλαίσιο του οικοτουρισμού.
Σημειωτέον ότι στο έργο συμμετέχουν ως εταίροι :
1. Διοικητική Περιφέρεια Sile (Τουρκία)
2. Περιφερειακό Ταμείο για την υποστήριξη της καινοτομίας, Περιφέρεια Zaporizhzhia (Ουκρανία)
3. Δήμος Ξάνθης (Ελλάδα)
4. Περιβαλλοντικός Οργανισμός Καυκάσου (Γεωργία)
5. Δήμος Byala (Βουλγαρία)
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο οικοτουρισμός είναι μια μοναδική μορφή του εναλλακτικού τουρισμού η οποία έγινε δημοφιλής τα τελευταία χρόνια αναγνωρίζοντας την στενή πλέον σχέση της «καλή» οικολογίας και της «καλής» οικονομίας.
Πολλαπλά τα οφέλη του οικοτουρισμού
Τα είδη της εν λόγω μορφής τουρισμού ποικίλλουν αφού ως οικοτουρισμός χαρακτηρίζονται τόσο ο φυσιολατρικός τουρισμός και ο αγροτουρισμός όσο και ο επιστημονικός τουρισμός, ο περιηγητικός/ πεζοπορικός τουρισμός και ο τουρισμός υπαίθριων δραστηριοτήτων (τουρισμός περιπέτειας). Οι τελευταίοι δε, παρότι δεν συμβάλλουν απαραίτητα στην προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, περιλαμβάνουν όλες τις δραστηριότητες που διοργανώνονται στο φυσικό περιβάλλον και εν μέρει έχουν το στοιχείο της περιπέτειας.
Πέρα από τα είδη του βέβαια πολλαπλά είναι και τα οφέλη που απορρέουν από την ανάπτυξη της τουριστικής δραστηριότητας τέτοιου είδους.
Μεταξύ αυτών θα μπορούσαμε να αναφέρουμε την χρηματοδότηση η οποία δείχνει να αυξάνει για τις προστατευόμενες περιοχές και τις τοπικές κοινότητες, την δημιουργία θέσεων εργασίας για τους ντόπιους, την περιβαλλοντική εκπαίδευσης στην οποία μυούνται οι επισκέπτες των περιοχών, την δωδεκάμηνη διάρκειά του, αφού καταργείται η έννοια της εποχικότητας που χαρακτηρίζει άλλες μορφές του κλάδου, όπως το ήλιος και θάλασσα που κυριαρχεί στη χώρα μας και τέλος η υψηλή μέση δαπάνη των οικο-τουριστών.
