Ό,τι γίνει, θα γίνει σε χρόνο dt. Άγρια πτώση, με απότομη αλλαγή στην ψυχολογία των συμμετεχόντων, καθώς ο λόγος είναι σοβαρός και συγκεκριμένος: το πιο ανησυχητικό δεδομένο είναι η έλλειψη εμπιστοσύνης στον Πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών, τόσο στο εσωτερικό της χώρας όσο και στο παγκόσμιο στερέωμα. Ακόμη κι αν υλοποιηθούν τα προτεινόμενα μέτρα – κάτι που θεωρούμε απίθανο – η Ελλάδα έχει συνολική έκθεση μόλις 2,5 δισ. ευρώ στις ΗΠΑ. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει πως αν η ύφεση χτυπήσει για τα καλά την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, δεν θα περάσει και σε εμάς – έστω και μέσω απόνερων.
Το ζήτημα είναι ότι τέτοιου είδους αποσυντονισμένες κινήσεις από Πρόεδρο των ΗΠΑ δεν έχουμε ξαναδεί, και όλο αυτό μπορεί να χαρακτηριστεί είτε ως ηλίθιο είτε ως εσκεμμένο. Το ποιο από τα δύο ισχύει, θα φανεί στο μέλλον. Πολλές φορές, τέτοιες αποφάσεις, ειδικά όταν δεν έχουν μελετηθεί σωστά, μπορούν να επιφέρουν τόσο σοβαρό πλήγμα που δύσκολα αναστρέφεται. Το πιο σημαντικό είναι ότι η καταναλωτική εμπιστοσύνη θα εξαφανιστεί, μαζί με την εμπιστοσύνη στην Αμερική, η οποία είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τα παραπάνω.
Ο πληθωρισμός, από την άλλη, ενδέχεται να μειωθεί, κάτι που σύντομα θα διαπιστώσει και η FED – γεγονός που ίσως την αναγκάσει να μειώσει τα επιτόκια, όπως της “επιτάσσει” ο Τραμπ. Ο ίδιος θα δηλώσει δικαιωμένος, με τη διαφορά ότι η ζημιά που θα έχει προκαλέσει θα είναι πολλαπλάσια. Παράλληλα, η εμπιστοσύνη στους εταίρους του θα έχει κλονιστεί.
Ο χρόνος μέχρι τις ενδιάμεσες εκλογές είναι μακρύς, όμως πιστεύουμε ότι πολύ νωρίτερα θα δεχθεί πιέσεις, ακόμη και από φιλικές δυνάμεις, καθώς οι αγορές θα ασκήσουν σημαντικές πιέσεις προς αυτή την κατεύθυνση. Η Κίνα έκανε ήδη την πρώτη κίνηση, με δασμούς 34% στα αμερικανικά προϊόντα, και αναμένουμε να δούμε αν η Ευρώπη θα κινηθεί συντονισμένα ή θα κάνει το λάθος να διαπραγματευτεί με τον Τραμπ χωριστά, ανά χώρα. Η JP Morgan έχει ήδη κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου, εκτιμώντας πιθανότητες παγκόσμιας ύφεσης στο 60%, και σίγουρα θα ακολουθήσουν και άλλοι με αντίστοιχες εκθέσεις.
H ετυμηγορία του FTSE Russell
Στα καθ’ ημάς, αύριο Τρίτη αναμένουμε την απόφαση του Russell σχετικά με το ενδεχόμενο εισόδου στις ανεπτυγμένες αγορές. Η παρατεταμένη τοποθέτηση επενδυτών το τελευταίο διάστημα σχετίζεται ως ένα βαθμό με αυτή την προσδοκία, και η μεταβλητότητα είναι δεδομένη. Το μόνο σίγουρο, με βάση τα μέχρι τώρα δεδομένα, είναι πως, ό,τι είναι να γίνει, θα συμβεί πολύ γρήγορα, χωρίς ιδιαίτερα περιθώρια αντίδρασης από τους συμμετέχοντες.
Τεχνικά, και ανεξαρτήτως της διόρθωσης, η εξέλιξη αυτή ήταν σε μεγάλο βαθμό αναμενόμενη. Το επίπεδο που δοκιμάστηκε την Παρασκευή είναι ιδιαίτερα σημαντικό και, ακόμα κι αν χαθεί, θα πρέπει να δώσουμε χρόνο για ασφαλέστερα συμπεράσματα στο τέλος της εβδομάδας. Ήδη από την Παρασκευή φάνηκε κάποια αντίδραση, αν και χωρίς ισχυρή ένδειξη, πέρα από το ότι σε ορισμένους τίτλους ενεργοποιήθηκαν στηρίξεις.
Ο Γενικός Δείκτης και ο τραπεζικός δοκίμασαν τα κρίσιμα επίπεδα των 1.580 και 1.430 μονάδων αντίστοιχα. Δεν θα μας εκπλήξει ένα ισχυρό bounce από αυτά τα επίπεδα, καθώς πλησιάζει και η απόφαση της Τρίτης. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι αλλάζει η τάση. Πάντως, κεφάλαια που δεν πρόλαβαν την αγορά, έχουν τώρα την ευκαιρία να τοποθετηθούν, εκμεταλλευόμενα τις πωλήσεις πανικού.
Ευκαιρίες
Όπως έχουμε ξαναπεί, πάντα υπάρχουν ευκαιρίες. Η αγορά δεν “φεύγει” – ακόμη κι αν προσωρινά κινηθεί αρνητικά, πάντα θα δίνει ευκαιρίες για αγορές. Το θέμα είναι πώς τις εκμεταλλεύεται κανείς, και αν ενεργεί βάσει στρατηγικής ή μόνο βάσει ψυχολογίας. Αλώβητοι έμειναν ο ΟΤΕ και η Coca-Cola HBC την προηγούμενη εβδομάδα. Θετική εικόνα έδειξε και η ΔΕΗ, με σημαντική αντίδραση από τα χαμηλά των 12,80 στα 13,40 ευρώ, διατηρώντας το επίπεδο των 13,10 ευρώ.
Από εδώ και πέρα, με λογική και σύνεση, κάποιος μπορεί να τοποθετηθεί επιλεκτικά – ειδικά σε τίτλους που ήταν δυσεύρετοι. Τις επόμενες ημέρες αναμένεται να ξεχωρίσουν οι εταιρείες που έχουν μπροστά τους αποκοπή μερίσματος. Ο τζίρος εκτινάχθηκε σε επίπεδα ρεκόρ, και η ΕΧΑΕ ενδέχεται να έχει την “τιμητική” της. Ο τραπεζικός κλάδος θα συνεχίσει να τραβάει τα φώτα, λόγω εμπορευσιμότητας και μεταβλητότητας.
Τεχνικά δεδομένα
Χρειάστηκε μόλις μία εβδομάδα με το μεγαλύτερο βάρος την Παρασκευή για να χαθούν κέρδη δύο μηνών και μαζί να χαλάσει και η ψυχολογία της αγοράς. Στο μυαλό μας είχαμε ότι μπορεί να υπάρξει μία διόρθωση προς τις 1.550 -1.580 μονάδες, όχι όμως με αυτή την ταχύτητα.
Στο εβδομαδιαίο γράφημα φαίνεται η σημασία της στήριξης των 1.580 μονάδων, κάτι που θα δούμε στο κλείσιμο της εβδομάδας μιας και η fast market μπορεί ενδιάμεσα να κάνει οτιδήποτε. Το θέμα είναι ότι οι ταύροι διορθώνουν απότομα γρήγορα και κρατάνε μικρό χρονικό διάστημα. Η σημερινή συνεδρίαση, θα μας δείξει αν το Σαββατοκύριακο έδωσε τον χρόνο στους συμμετέχοντες να σκεφτούν με πιο καθαρό μυαλό.
*Ο Ηλίας Ζαχαράκης, είναι διευθύνων σύμβουλος της Fast Finance ΑΕΠΕΥ
