Εξετάζοντας την τρέχουσα κατάσταση της αγοράς, η οποία χαρακτηρίζεται από πολιτικές και οικονομικές αναταραχές, αναδεικνύεται μια μοναδική και μακροπρόθεσμη ευκαιρία για επενδύσεις σε καθαρές μορφές ενέργειας. Αναλύοντας παράγοντες όπως ο υψηλός πληθωρισμός, η αύξηση των επιτοκίων, τα επίπεδα των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, το ενεργειακό κόστος, οι διαταραχές της αλυσίδας εφοδιασμού καθώς και μακροπρόθεσμους παράγοντες όπως η πολιτική βούληση για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, η μελέτη που δημοσιεύθηκε πρόσφατα από την Aquila Capital διαπιστώνει ότι τώρα είναι μια πολύ καλή στιγμή για επενδύσεις σε καθαρές μορφές ενέργειας.
Η μελέτη ξεκινά αναλύοντας τον τρόπο με τον οποίο ο πληθωρισμός και η συνεχής αύξηση των επιτοκίων οδήγησαν σε σημαντική αύξηση των συντελεστών προεξόφλησης τα δύο προηγούμενα χρόνια. Διαπιστώνει ότι τα προβλήματα που προκλήθηκαν στην αλυσίδα εφοδιασμού λόγω της πανδημίας και του πολέμου στην Ουκρανία συνέβαλαν σε σημαντική αύξηση των κεφαλαιουχικών δαπανών, ενώ οι τιμές των βασικών εμπορευμάτων του κλάδου της ενέργειαςμειώθηκαν σημαντικά, επηρεάζοντας αρνητικά τα έσοδα των έργων. Ωστόσο, αυτές οι αρνητικές επιπτώσεις έχουν περιοριστεί σημαντικά ήδη από το τα τέλη του 2023 και η τάση αυτή εκτιμάται από τους μελετητές ότι θα συνεχιστεί. Σημειώνεται, ωστόσο, ότι ο πληθωρισμός δεν αναμένεται να επιστρέψει στα επίπεδα του 0 με 2% όπου κυμαινόταντην περίοδο 2009 – 2020. Επιπλέον, η τάση για απο-παγκοσμιοποίηση και μετεγκατάσταση των παραγωγικών εγκαταστάσεων σε γειτονικές χώρες (nearshoring) ή χώρες φιλικά προσκείμενες (friendshoring), θα συνεχίσει να δημιουργεί πιέσεις στις τιμές.
Ένα άλλο αρκετά ενδιαφέρον στοιχείο που προκύπτει από τη μελέτη είναι η κατακόρυφη μείωση του κόστους παραγωγής των φωτοβολταϊκώνμονάδων, κατά 50% από το 2022, που αποτελεί εγγύηση για φθηνότερα έργα ΑΠΕ. Η μείωση αυτή οφείλεται στην επέκταση της εξόρυξης και επεξεργασίας των πρώτων υλών, στην αποκατάσταση των αλυσίδων εφοδιασμού στις χώρες παραγωγής και στον ανταγωνισμό μεταξύ των μεγάλων παραγωγών φωτοβολταϊκών μονάδων στη Κίνα. Ομοίως, μειώσεις τιμών καταγράφονται και στα συστήματα αποθήκευσης ενέργειας με μπαταρίες (BESS),γεγονός το οποίο δημιουργεί αισιοδοξία για την πορεία τόσο των υφιστάμενων όσο και των νέων έργων. Συνολικά, οι καθαρές μορφές ενέργειας έχουν χαμηλότερο κόστος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από τα ορυκτά καύσιμα, αποτελώντας την πιο οικονομικά βιώσιμη στρατηγική για την κάλυψη της αυξανόμενης ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας.
Παράλληλα, η ανάγκη επέκτασης της καθαρής ενέργειας καθίσταται επιτακτική εν μέσω της κλιματικής κρίσης. Εάν οι παγκόσμιες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CO2) δεν περιοριστούν άμεσα και εκτεταμένα, η θερμοκρασία αναμένεται να αυξηθεί κατά2,0°C μέχρι τη δεκαετία του 2030. Οι βραχυπρόθεσμοιστόχοι της Ε.Ε. για επέκταση των καθαρών μορφών ενέργειας αναδιαμορφώθηκαν πρόσφατα. Στόχοςείναι 40% του συνολικού ενεργειακού μείγματος να αποτελείται από ΑΠΕ μέχρι το 2030. Σε παγκόσμιο επίπεδο, απαιτείται τριπλασιασμός των ετήσιων επενδύσεων που στοχεύουν στη μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος για τα επόμενα χρόνια,προκειμένου να επιτευχθούν οι κλιματικοί στόχοι. Προαπαιτούμενο της μείωσης της μέσης περιόδουανάπτυξης των έργων είναι ο περιορισμός τωνρυθμιστικών εμποδίων που καθυστερούν τις διαδικασίες έγκρισης. Ένας άλλος παράγοντας στον οποίο εστιάζουν οι νομοθέτες είναι και η επέκταση των υποδομών δικτύου και η προσαρμογή του στις μελλοντικές συνθήκες.
Επιπλέον, η μελέτη σημειώνει και δύο πιο συγκεκριμένα επιχειρήματα υπέρ των καθαρών μορφών ενέργειας: τις μέχρι σήμερα συντηρητικές προβλέψεις για τις τιμές καθαρής ενέργειας και τις ευκαιρίες που αναδεικνύονται για τις καθαρές μορφές ενέργειας λόγω παραγόντων όπως η μεταβλητότητα και η διαφοροποίηση. Η υβριδοποίηση των συστημάτων ΑΠΕ με την προσθήκη εναλλακτικών τεχνολογιών (όπως αιολική/ηλιακή ή υδροηλεκτρική/ηλιακή ενέργεια) προσφέρει ευκαιρίες απόδοσης μέσω της χρήσης των διακυμάνσεων της παραγωγής που σχετίζονται με τις καιρικές συνθήκες, καθώς και θετικές οικονομίες κλίμακας μέσω της κοινήςχρήσης της σύνδεσης με το δίκτυο. Η αποθήκευση ενέργειας μέσω μπαταρίας αποτελεί μια ελκυστική προσθήκη τόσο για τα υφιστάμενα όσο και τα νέαέργα ΑΠΕ, που αναμένεται να ενισχύσει σημαντικά τις αποδόσεις τους.
Λαμβάνοντας υπόψη όλους αυτούς τους παράγοντες, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι το σημερινό περιβάλλον, παρά την πολυπλοκότητα και την αστάθειά του, αποτελεί το κατάλληλο περιβάλλονγια επενδύσεις στην καθαρή ενέργεια. Αν εκμεταλλευτούν αυτή την ευκαιρία, οι χώρες της Ε.Ε.θα μπορέσουν να μειώσουν το αποτύπωμα τους σε άνθρακα, ενισχύοντας παράλληλα την ενεργειακή τους ανεξαρτησία ενώ θα εδραιωθούν και ως ηγέτες στον τομέα της καθαρής ενέργειας. Τα τελευταία χρόνια, καθώς η παγκόσμια ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας αυξάνεται διαρκώς και η ενεργειακή ασφάλεια έχει καταστεί κορυφαία προτεραιότητα για τις κυβερνήσεις των κρατών της Ε.Ε., η μετάβαση στην καθαρή ενέργεια υπόσχεται ενεργειακή κυριαρχία και ανθεκτικότητα, η οποία είναι απαραίτητη για τη μακροπρόθεσμη οικονομική ευημερία, τη σταθερότητα και την κοινωνική συνοχή των κρατών της Ε.Ε.
