ΕΛΠΕ: Σημαντικό πλήγμα στα μεγέθη επέφερε η πανδημία

Του Απόστολου Σκουμπούρη

Σημαντική ήταν η επίπτωση της πανδημίας στα μεγέθη του ομίλου των Ελληνικών Πετρελαίων στη χρήση του 2020, καθώς καταγράφηκε πτώση πωλήσεων κατά 35% και υποχώρηση στα EBITDA κατά 42% έναντι της χρήσης του 2019. Τα αποτελέσματα προκαλούν έντονο προβληματισμό δεδομένου του μεγέθους της εταιρείας.

Πιο αναλυτικά, ο κύκλος εργασιών των ΕΛΠΕ το 2020 κατήλθε στα 5,58 δισ. ευρώ έναντι 8,85 δισ. ευρώ το 2019, μια πτώση που μεταφράζεται σε ποσοστό 35%, ενώ τα EBITDA διαμορφώθηκαν στα 333 εκατ. ευρώ έναντι 572 εκατ. ευρώ στη χρήση του 2019. Σε ότι αφορά το 4^ο τρίμηνο του 2020, τα συγκρίσιμα EBITDA διαμορφώθηκαν στα 77 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 35% έναντι του αντίστοιχου διαστήματος του 2019 που ήταν στα 118 εκατ. ευρώ.

Έτσι, σε επίπεδο καθαρού τελικού αποτελέσματος ο όμιλος παρουσίασε ζημιές 397 εκατ. ευρώ έναντι κερδών 164 εκατ. ευρώ το 2019, ενώ τα συγκρίσιμα καθαρά κέρδη κατήλθαν στα 5 εκατ. ευρώ, έναντι 185 εκατ. ευρώ το 2019. Το ευρύτερο δυσμενές περιβάλλον, η συρρίκνωση της αγοράς και τα ιστορικά χαμηλά περιθώρια διύλισης, έπληξαν τα μεγέθη των ΕΛΠΕ, με τον όμιλο να προσπαθεί να προσαρμοστεί στη νέα πραγματικότητα.

Πάντως, καταγράφηκε ενίσχυση των εξαγωγών σε ποσοστό 11%, ενώ ολοκληρώθηκε με ασφάλεια το μεγαλύτερο διαχρονικά πρόγραμμα συντήρησης μονάδων, στο διυλιστήριο Ασπροπύργου. Παράλληλα, έγιναν και επενδύσεις και αναβαθμίσεις μονάδων με σημαντικό περιβαλλοντικό όφελος. Πιο αναλυτικά, έγιναν επενδύσεις 295 εκατ. ευρώ για επιτάχυνση του επιχειρησιακού σχεδιασμού, ενώ υλοποιείται το εμβληματικό έργο ΑΠΕ στην Κοζάνη.

Σύμφωνα με τη διοίκηση, το 2020 καταγράφηκε πρωτοφανής πτώση ζήτησης και διεθνών περιθωρίων, κάτι που σε συνδυασμό με τα διαδοχικά lockdown οδήγησαν σε απώλεια λειτουργικών κερδών άνω των 350 εκατ. ευρώ, ενώ η υποτίμηση των αποθεμάτων λόγω της πτώσης τιμών ξεπέρασε τα 500 εκατ. ευρώ.

Από την αρχή της κρίσης, ως βασικές επιχειρηματικές προτεραιότητες τέθηκαν η υγεία και ασφάλεια προσωπικού και συνεργατών, ο απρόσκοπτος εφοδιασμός της αγοράς και των πελατών μας, η διασφάλιση ρευστότητας και η εκμετάλλευση ευκαιριών που παρουσιάστηκαν στην αγορά.

Σε αυτό το πλαίσιο, σχεδιάστηκαν και υλοποιήθηκαν από τον Φεβρουάριο 2020, πολιτικές για την προστασία των εργαζομένων, με διεξαγωγή άνω των 30.000 τεστ COVID-19 συνολικά μέσα στο 2020 και πιστοποίηση COVID Shield σε επίπεδο Excellence σε όλες τις χώρες που δραστηριοποιούμαστε. Η επιτυχής διαχείριση θεμάτων ασφάλειας, με άμεσο εντοπισμό και απομόνωση κρουσμάτων, επέτρεψε την ομαλή λειτουργία μονάδων, εγκαταστάσεων, πρατηρίων και γραφείων, χωρίς προβλήματα στον εφοδιασμό της αγοράς. Παράλληλα, τα Διυλιστήρια διατήρησαν υψηλά επίπεδα παραγωγής, επιτυγχάνοντας νέα αύξηση εξαγωγών κατά 11% για το 2020, σε μια περίοδο που πολλά διυλιστήρια στη Μεσόγειο και παγκοσμίως εξαναγκάστηκαν σε προσωρινή, ή και οριστική παύση δραστηριοτήτων.

Επιπλέον, βελτιώθηκε η χρηματοοικονομική ρευστότητα με επιπρόσθετη χρηματοδότηση για σκοπούς διαχείρισης κινδύνου και υλοποίησης επενδύσεων, καθώς και με επιτυχή αναχρηματοδότηση πιστωτικών γραμμών. Κατά τη διάρκεια των μεγάλων αναταράξεων στη διεθνή αγορά πετρελαίου, ο Όμιλος προχώρησε σε εμπορικές συναλλαγές προαγοράς και αποθήκευσης φορτίων (contango trades), εκμεταλλευόμενος τους αποθηκευτικούς χώρους των εγκαταστάσεών του και εξασφαλίζοντας όφελος $70 εκατ. στο Β’ εξάμηνο.

Οι επιδόσεις το 4^ο τρίμηνο

Σε ό,τι αφορά στα Δημοσιευμένα κατά ΔΠΧΑ Αποτελέσματα, αυτά επηρεάστηκαν από την ανάκαμψη των διεθνών τιμών αργού στο Δ’ Τρίμηνο 2020, με θετικό αντίκτυπο στην αποτίμηση αποθεμάτων ύψους €32 εκατ., αναστρέφοντας μικρό μέρος των ζημιών που καταγράφηκαν στο εννεάμηνο του 2020 λόγω της ιστορικής υποχώρησης των τιμών, με αποτέλεσμα τα Δημοσιευμένα Κέρδη EBITDA να διαμορφωθούν στα €68 εκατ., έναντι €110 εκατ. το Δ’ Τρίμηνο 2019.

Σημαντική ήταν η συνεισφορά του Ομίλου στην αντιμετώπιση της πανδημίας, με ουσιαστική ενίσχυση του Εθνικού Συστήματος Υγείας σε υποδομές και προηγμένο ιατρικό εξοπλισμό, συνολικού ύψους €8 εκατ..

Επιπρόσθετα, κατά τη διάρκεια του Β’ Εξαμήνου ολοκληρώθηκε με επιτυχία και ασφάλεια, το εκτενές πρόγραμμα (πενταετούς) συντήρησης και αναβάθμισης του διυλιστηρίου Ασπροπύργου, το μεγαλύτερο ιστορικά, με σημαντικές προκλήσεις λόγω διαχείρισης της πανδημίας.

Πέρα από την αυξημένη οικονομική απόδοση που αναμένεται μετά το πέρας ενός τέτοιου έργου, το διυλιστήριο θα ωφεληθεί και από τη βελτίωση των περιβαλλοντικών του επιδόσεων, με μείωση εκπομπών σωματιδίων (ΡΜs) κατά 50%, καθώς επενδύθηκαν άνω των €35 εκατ. σε περιβαλλοντικά έργα.

Συνολικά, υλοποιήθηκαν επενδύσεις ύψους €295 εκατ. περίπου, που καλύπτουν όλο το φάσμα των δραστηριοτήτων του Ομίλου, με έμφαση σε έργα ενεργειακής μετάβασης και ψηφιακού μετασχηματισμού. Εντός του 2020, ο Όμιλος προχώρησε στην εξαγορά και ξεκίνησε την κατασκευή του Φ/Β έργου 204MW στην περιοχή της Κοζάνης, ενός έργου οροσήμου αναφορικά με την υλοποίηση της στρατηγικής του Ομίλου ΕΛΠΕ στον τομέα των ΑΠΕ. Σημειώνεται ότι, το 20% των συνολικών επενδύσεων αφορούν έργα βιωσιμότητας και περιβαλλοντικής βελτίωσης, με το αντίστοιχο ποσοστό για το 2021 να ξεπερνάει το 35%, σηματοδοτώντας τη σταδιακή μετάβαση του Ομίλου σε καθαρότερες μορφές ενέργειας, παράλληλα με τη σημαντική βελτίωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των βασικών του δραστηριοτήτων.

Το Διοικητικό Συμβούλιο, λαμβάνοντας υπόψη τα αποτελέσματα, αλλά και τις προοπτικές του Ομίλου, πρότεινε προς τη Γενική Συνέλευση τη διανομή τελικού μερίσματος ύψους €0,10 ανά μετοχή.

Αν. Σιάμισιης: Μεγάλες οι προκλήσεις των καιρών

Σχολιάζοντας τα αποτελέσματα ο Διευθύνων Σύμβουλος της ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ, Ανδρέας Σιάμισιης, επεσήμανε: «Το γεγονός που χαρακτήρισε το 2020 ήταν χωρίς αμφιβολία η πανδημία COVID-19 και οι συνέπειες που προκάλεσε διεθνώς, με ιδιαίτερα αρνητικό αντίκτυπο στον κλάδο διύλισης. Σε ό,τι αφορά στον Όμιλο, σημαντικές ήταν οι προκλήσεις σε θέματα υγείας και ασφάλειας, αλλά και οι δυσμενείς επιπτώσεις στα λειτουργικά οικονομικά μας αποτελέσματα, άνω των €350 εκατ., λόγω μείωσης στη ζήτηση και της σημαντικής επιδείνωσης του περιβάλλοντος διύλισης, στα χειρότερα επίπεδα ιστορικά.

Σε αυτό το πρωτόγνωρο περιβάλλον, στοχεύσαμε στην προστασία του προσωπικού και των συνεργατών μας, κατορθώνοντας να περιορίσουμε την επίδραση της πανδημίας στη λειτουργία και να διασφαλίσουμε την επάρκεια προϊόντων για τις βασικές μας αγορές. Επιπλέον, διατηρήσαμε την παραγωγή σε υψηλά επίπεδα, την ώρα που πολλά διυλιστήρια περιόριζαν ή ακόμα και διέκοπταν τη δραστηριότητά τους, ενισχύοντας ταυτόχρονα την εξωστρέφειά μας με νέα αύξηση εξαγωγών.

Η επιτυχής και ασφαλής ολοκλήρωση του έργου συντήρησης και αναβάθμισης στο διυλιστήριο Ασπροπύργου ήταν μια ιδιαίτερη πρόκληση, λόγω του μεγέθους του έργου, αλλά και τις επιπλέον δυσκολίες λόγω διαχείρισης COVID-19 με την παρουσία άνω των 2.500 εργαζομένων καθημερινά. Ουσιαστική αναμένεται να είναι η βελτίωση τόσο της οικονομικής συνεισφοράς, όσο και των περιβαλλοντικών επιδόσεων του διυλιστηρίου, από το 2021.

Ως μια από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις στην Ελλάδα, θεωρήσαμε καθήκον μας να ενισχύσουμε με όλες μας τις δυνάμεις την εθνική προσπάθεια για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας, με ουσιαστική συνεισφορά στην πρώτη γραμμή του Εθνικού Συστήματος Υγείας αλλά και παροχή βοήθειας στις λοιπές χώρες όπου έχουμε εμπορική παρουσία.

Βλέποντας μπροστά, δεν αφήσαμε τις στρατηγικές μας προτεραιότητες να καθυστερήσουν. Σημαντική ήταν η πρόοδος αναφορικά με την υλοποίηση της στρατηγικής στο πλαίσιο της ενεργειακής μετάβασης, με κύριο επίτευγμα την ολοκλήρωση της εξαγοράς του Φ/Β έργου στην Κοζάνη, τη χρηματοδότησή του με ευνοϊκούς όρους και με τη συμμετοχή της EBRD, αλλά και την έναρξη των εργασιών κατασκευής εν μέσω μίας πολύ δύσκολης περιόδου για την περιοχή. Οι επενδύσεις σε έργα ενεργειακής μετάβασης και βιώσιμης ανάπτυξης θα αυξάνονται σταδιακά τα επόμενα χρόνια, υποστηρίζοντας την πραγματοποίηση των στόχων μας για βελτίωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος του Ομίλου κατά 50% μέσα στην τρέχουσα δεκαετία.

Αφήνουμε πίσω μας τη δυσκολότερη ίσως χρονιά για όλους και πιστεύουμε ότι οι συνθήκες θα ξεκινήσουν να ομαλοποιούνται στα επόμενα τρίμηνα, χωρίς όμως να παραβλέπουμε τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε στην πορεία αυτή. Στο πλαίσιο αυτό, θα προταθεί προς τη Γενική Συνέλευση η καταβολή ενός μικρότερου μερίσματος που, αφενός εξαρτάται άμεσα από τα οικονομικά αποτελέσματα του έτους αλλά, κυρίως αντικατοπτρίζει την εκτίμηση για τη θετική πορεία του Ομίλου στο εγγύς μέλλον, παρά τις αυξημένες προκλήσεις.

Τα παραπάνω δε θα μπορούσαν να έχουν πραγματοποιηθεί χωρίς και τις προσπάθειες όλων των εργαζομένων του Ομίλου, που έδειξαν προσαρμοστικότητα και ανταποκρίθηκαν με επιτυχία σε αυτές τις ιδιαίτερες συνθήκες λειτουργίας και θα ήθελα να τους ευχαριστήσω για την ουσιαστική συνεισφορά τους».

Υλοποίηση Στρατηγικής – Κύριες εξελίξεις

Κατά τη διάρκεια του Δ’ Τριμήνου ξεκίνησαν οι εργασίες κατασκευής στο Φ/Β έργο της Κοζάνης, σύμφωνα με τον προγραμματισμό και παρά τις μικρές καθυστερήσεις λόγω COVID-19. Επιπλέον, συστάθηκε και εφαρμόστηκε πλαίσιο διαχείρισης περιβαλλοντικών και κοινωνικών ζητημάτων, ώστε να μεγιστοποιηθεί η ωφέλεια για την τοπική κοινωνία και το περιβάλλον.

Αναφορικά με τη διαδικασία πώλησης από το ΤΑΙΠΕΔ των εταιρειών ΔΕΠΑ Υποδομών και Εμπορίας (65% ΤΑΙΠΕΔ – 35% ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ), στις οποίες ο Όμιλος συμμετέχει ως από κοινού πωλητής στη ΔΕΠΑ Υποδομών και υποψήφιος αγοραστής μέσω κοινού σχήματος με την EDISON στη ΔΕΠΑ Εμπορίας, σε εξέλιξη βρίσκονται οι διαδικασίες due diligence (συλλογή και ανάλυση στοιχείων και πληροφοριών από τις εταιρείες που συμμετέχουν στη διαγωνιστική διαδικασία).

Η κατάθεση των δεσμευτικών προσφορών έχει προγραμματιστεί για τον Μάρτιο του 2021, αν και αναμένεται να υπάρξουν καθυστερήσεις στη διαδικασία λόγω COVID-19.

Κατά τη διάρκεια του Δ’ Τριμήνου ολοκληρώθηκε το πρόγραμμα αναβάθμισης του εργοστασίου CCGT της ELPEDISON στη Θεσσαλονίκη ύψους €20 εκατ. ευρώ, αυξάνοντας τη δυναμικότητα σε 420MW, με επιπλέον σημαντική βελτίωση στην απόδοση και την ευελιξία του. 

Ανάκαμψη τιμών αργού, δυσμενές περιβάλλον διύλισης, ισχυροποίηση ευρώ

Οι διεθνείς τιμές αργού, έπειτα από τα πολυετή χαμηλά του Β’ Τριμήνου λόγω της εξαιρετικά χαμηλής ζήτησης και της οικονομικής ύφεσης που προκλήθηκε από την επιβολή μέτρων lockdown, σημείωσαν ανάκαμψη κατά τη διάρκεια του Δ’ Τριμήνου, αντανακλώντας κυρίως το αποτέλεσμα της συμφωνίας των κύριων χωρών παραγωγών πετρελαίου παγκοσμίως για σημαντική μείωση της παραγωγής και των εξαγωγών αργού.

Έτσι, οι τιμές του Brent διαμορφώθηκαν στα $44/bbl κατά μέσο όρο, παραμένοντας όμως σε αρκετά χαμηλότερα επίπεδα σε σχέση με το Δ’ Τρίμηνο 2019 ($63/bbl). Αντίστοιχη εικόνα παρουσίασαν οι τιμές και στο σύνολο του έτους, με ανοδική πορεία από τα χαμηλά του Απριλίου 2020 και τις τιμές του Brent να κυμαίνονται κατά μέσο όρο στα $42/bbl, σε σχέση με $64/bbl το 2019.

Το ευρώ σημείωσε ανάκαμψη καθ’ όλο το Β΄ Εξάμηνο του 2020, με την ισοτιμία του σε σχέση με το δολάριο στο Δ’ Τρίμηνο να κυμαίνεται στα υψηλότερα επίπεδα από τις αρχές του 2018 στα 1,19, ενώ για το σύνολο του 2020 το ευρώ κυμάνθηκε στα 1,14 δολάρια (1,12 το 2019). Η εξασθένηση του δολαρίου επηρεάζει αρνητικά τις ευρωπαϊκές εταιρείες διύλισης.

Το διεθνές περιβάλλον διύλισης χαρακτηρίστηκε από σημαντική επιδείνωση στο Β’ Τρίμηνο, λόγω της μεγάλης και απότομης πτώσης στη ζήτηση, με μικρή ανάκαμψη στο Β’ εξάμηνο, αλλά σε επίπεδα που παραμένουν σημαντικά χαμηλότερα από τα περσινά. Το Δ’ Τρίμηνο, τα περιθώρια των βασικών προϊόντων παρέμειναν σε ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα, ενώ μικρή βελτίωση παρουσίασε το διαφορικό Brent-Urals. Κατά συνέπεια, τα ενδεικτικά περιθώρια διύλισης σημείωσαν μικρή ανάκαμψη σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο, παραμένοντας όμως σε ιστορικά χαμηλά, με τα περιθώρια για διυλιστήρια τύπου FCC στα $1,0/bbl, ενώ τα περιθώρια Hydrocracking κυμάνθηκαν στα $-0,1/bbl.

Σημαντική μείωση ζήτησης στην εγχώρια αγορά καυσίμων

Η συνολική ζήτηση στην εσωτερική αγορά καυσίμων για το 2020 παρουσίασε μείωση κατά 8%, στους 6,3 εκατ. τόνους, καθώς η κατανάλωση επίγειων καυσίμων κίνησης μειώθηκε κατά μέσο 13% το 2020, ως αποτέλεσμα των περιορισμών στις μετακινήσεις λόγω της πανδημίας COVID-19, ενώ το πετρέλαιο θέρμανσης σημείωσε αύξηση 15% λόγω καιρικών συνθηκών, καθώς και της επιβολής του lockdown. Σημαντική μείωση της ζήτησης κατέγραψε η αδασμολόγητη αγορά, με τα αεροπορικά καύσιμα να εμφανίζουν πτώση σε ποσοστό 67% λόγω των περιοριστικών μέτρων και τη μεγάλη μείωση της τουριστικής κίνησης και τα ναυτιλιακά καύσιμα στο -33%, λόγω της περιορισμένης δραστηριότητας στους κλάδους ακτοπλοΐας και κρουαζιέρας. 

Χρηματοοικονομικό κόστος σε ιστορικά χαμηλά

Ο Όμιλος βελτίωσε τη ρευστότητά του, παρά το ιδιαίτερα δυσμενές περιβάλλον, αντλώντας επιπλέον χρηματοδότηση τόσο από τις διεθνείς κεφαλαιαγορές, αλλά και από το τραπεζικό σύστημα, με ιδιαίτερα ευνοϊκούς όρους κατά τη διάρκεια του έτους. Εντός του Δ’ Τριμήνου, ολοκληρώθηκε η αναχρηματοδότηση πιστωτικών γραμμών ύψους €900 εκατ. που έληγαν το Δ’ Τρίμηνο του 2020 και το Α’ Εξάμηνο του 2021, βελτιώνοντας το προφίλ ωρίμανσης των δανειακών υποχρεώσεων του Ομίλου.

Τα παραπάνω οδήγησαν σε περαιτέρω σημαντική μείωση του χρηματοοικονομικού κόστους, που διαμορφώθηκε για το έτος στα €104 εκατ., παρουσιάζοντας μείωση της τάξης του 10% σε σχέση με πέρσι και σχεδόν 50% την τελευταία τετραετία. Ο Καθαρός Δανεισμός στο 2020 διαμορφώθηκε στα €1,7 δισ., με το Συντελεστή Μόχλευσης στο 47%.

Διύλιση, Εφοδιασμός και Εμπορία

Το Δ’ Τρίμηνο 2020, τα Συγκρίσιμα Κέρδη EBITDA του κλάδου Διύλισης, Εφοδιασμού και Πωλήσεων ανήλθαν στα €43 εκατ. (-43%). Η παραγωγή ανήλθε στους 3 εκατ. τόνους (-5%) και οι πωλήσεις σε 3,2 εκατ. τόνους (-8%), ενώ για το σύνολο του έτους στους 13,8 και 14,4 εκατ. τόνους αντίστοιχα. Το συνολικό τελικό περιθώριο διύλισης ΕΛΠΕ ανήλθε στα 6,6 δολ. ανά βαρέλι στο Δ’ Τρίμηνο 2020, διατηρώντας σημαντική υπεραπόδοση έναντι των ενδεικτικών περιθωρίων.

Πετροχημικά

Τα Συγκρίσιμα EBITDA ανήλθαν στα €10 εκατ. (-49%) στο Δ’ Τρίμηνο 2020, καθώς η μειωμένη παραγωγή προπυλενίου, λόγω της συντήρησης της μονάδας splitter στον Ασπρόπυργο, επηρέασε αρνητικά την κερδοφορία.

Εμπορία

Στην Εγχώρια Εμπορία η εφαρμογή του δεύτερου lockdown στην Ελλάδα, σε συνδυασμό με τη συνεχιζόμενη υποχώρηση στην αγορά αδασμολόγητων καυσίμων, οδήγησε σε χαμηλότερους όγκους, ωστόσο οι λειτουργικές επιδόσεις και η διαχείριση του κόστους διατήρησαν την κερδοφορία του τέταρτου τριμήνου στα ίδια επίπεδα με πέρσι, με το Συγκρίσιμο EBITDA Δ’ Τριμήνου στα €10 εκατ. και συνολικά το 2020 στα €38 εκατ. (-49%).

Στη Διεθνή Εμπορία, η ασθενέστερη ζήτηση σε όλες τις χώρες, αντισταθμίστηκε από τη βελτιωμένη λειτουργία που περιόρισε τη μείωση της κερδοφορίας, με αποτέλεσμα το Συγκρίσιμο EBITDA Δ’ Τριμήνου να ανέλθει στα €16 εκατ. (-3%), οδηγώντας το αντίστοιχο αποτέλεσμα για το 2020 στα €59 εκατ. (-8%).

Συμμετοχές

Η συνεισφορά της ΔΕΠΑ και των θυγατρικών της εταιρειών στα ενοποιημένα Καθαρά Κέρδη του Ομίλου για το 2020, ανήλθε στα €21 εκατ.. 

Το EBITDA της Elpedison διαμορφώθηκε στα €44 εκατ. για το 2020, καταγράφοντας σημαντική αύξηση σε σχέση με πέρυσι λόγω αυξημένης παραγωγής, καθώς και μειωμένου κόστους τροφοδοσίας.

Τα βασικά μεγέθη των ΕΛΠΕ το 4^ο τρίμηνο του 2020 και στο σύνολο της χρήσης