Τη νέα γενιά πράσινων ενεργειακών υποδομών, συνεχίζει να αναπτύσσει σε θάλασσα και στεριά ο Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ), που συμπληρώνει φέτος 10 χρόνια από την ίδρυσή του.
Τα μεγάλα έργα που υλοποιεί ο ΑΔΜΗΕ, στο πλαίσιο του επενδυτικού του προγράμματος ύψους 5 δισ. ευρώ έως το 2030, διευρύνουν σημαντικά τον διαθέσιμο ηλεκτρικό χώρο και δημιουργούν τις προϋποθέσεις για διείσδυση έως και 29 GW ΑΠΕ στο εγχώριο ενεργειακό μείγμα, ξεπερνώντας τον «πράσινο πήχη» των 25 GW που προβλέπει το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα μέχρι το τέλος της δεκαετίας.
Εκτός από την ενεργειακή μετάβαση της χώρας, το πρόγραμμα ηλεκτρικών διασυνδέσεων του ΑΔΜΗΕ γίνεται καταλύτης και για τη δραστική βελτίωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των νησιών. Μέχρι το 2030 οι αέριοι ρύποι που σχετίζονται με την ηλεκτροπαραγωγή από ορυκτά καύσιμα στο Αιγαίο πρόκειται να μηδενιστούν, απαλλάσσοντας την ατμόσφαιρα από 2,8 εκατ. τόνους CO2 κάθε χρόνο και συμβάλλοντας σημαντικά στη μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής.
Η Κρήτη διασυνδέεται διπλά με την ηπειρωτική Ελλάδα
Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση και λειτουργία της «διασύνδεσης των ρεκόρ» Κρήτης-Πελοποννήσου, με το μεγαλύτερο καλώδιο εναλλασσόμενου ρεύματος στον κόσμο, η ενεργειακή απομόνωση του νησιού ανήκει πια στο παρελθόν.
Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται η κατασκευή της «μεγάλης» διασύνδεσης Κρήτης-Αττικής. Πρόκειται για το μεγαλύτερο έργο μεταφοράς ενέργειας που υλοποιείται αυτή τη στιγμή στη χώρα, ύψους 1 δισ. ευρώ, από τη θυγατρική του ΑΔΜΗΕ, Αριάδνη Interconnection. Με ορίζοντα το 2024, η δεύτερη αυτή διασύνδεση με τον ηπειρωτικό κορμό θα θέσει οριστικό τέλος στην εξάρτηση της Κρήτης από τα ορυκτά καύσιμα και θα αναβαθμίσει τη θέση της στον εγχώριο και περιφερειακό ενεργειακό χάρτη.
Η Αριάδνη Interconnection έχει ποντίσει ήδη τα πρώτα 170 χλμ. του ηλεκτρικού καλωδίου Υπερυψηλής Τάσης 500 kV καθώς και τα καλώδια οπτικών ινών, συνολικού μήκους 670 χλμ., που θα βελτιώσουν σημαντικά και την τηλεπικοινωνιακή συνδεσιμότητα του νησιού.
Σχετικά με το χερσαίο κομμάτι του έργου, η εγκατάσταση των υπόγειων καλωδίων στην πλευρά της Αττικής προχωρά με ταχύ ρυθμό, ενώ μέχρι το τέλος του 2022 αναμένεται να ποντιστεί το δεύτερο ηλεκτρικό καλώδιο, μήκους 330 χλμ., και να ξεκινήσουν οι εργασίες θεμελίωσης των Σταθμών Μετατροπής στα δύο άκρα της διασύνδεσης, τη Δαμάστα Ηρακλείου και τον Ασπρόπυργο Αττικής.
Με τη λειτουργία του το έργο πρακτικά θα μηδενίσει τις εκπομπές CO2 για την ενεργειακή κάλυψη των φορτίων της Κρήτης, ενώ θα επεκτείνει το πράσινο περιθώριο και για την ανάπτυξη ΑΠΕ.
Ενεργειακή ασφάλεια σε Αιγαίο και Ιόνιο
Μέχρι το 2030 όλα σχεδόν τα νησιά του Αιγαίου θα έχουν επίσης διασυνδεθεί με το ηπειρωτικό Σύστημα Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας. Στο βορειοδυτικό Αιγαίο, η ηλεκτρική διασύνδεση της Σκιάθου ολοκληρώθηκε το καλοκαίρι του 2022 και πλέον προσφέρει σταθερή και ποιοτική ηλεκτροδότηση για ολόκληρες τις βόρειες Σποράδες.
Με τις βόρειες Κυκλάδες να έχουν ήδη ενταχθεί στην «οικογένεια» των διασυνδεδεμένων νησιών, σειρά παίρνουν τώρα οι νοτιοδυτικές Κυκλάδες με τη Σαντορίνη, τη Φολέγανδρο, τη Μήλο και τη Σέριφο. Με το έργο αυτό, ο ΑΔΜΗΕ, θα ολοκληρώσει έναν κύκλο επενδύσεων που ξεπερνά τα 800 εκατ. ευρώ, διασυνδέοντας συνολικά στην Υψηλή Τάση πάνω από 20 Κυκλαδονήσια.
Το 2024, με την πλήρη διασύνδεση του νησιωτικού συμπλέγματος των Κυκλάδων, θα σβήσουν και τα τελευταία φουγάρα από τους ρυπογόνους και ακριβούς τοπικούς σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής και οι εκπομπές CO2 θα μειωθούν έως και κατά 200.000 τόνους κάθε χρόνο. Το πρώτο σκέλος του έργου, η διασύνδεση Σαντορίνης-Νάξου βρίσκεται πλέον σε κατασκευή και θα μπει «στην πρίζα» το 2023. Το αμέσως επόμενο διάστημα τη σκυτάλη θα πάρουν και τα τρία υπόλοιπα νησιά, θέτοντας συνολικά σε τροχιά υλοποίησης μία ακόμη πράσινη επένδυση του Διαχειριστή η οποία θα ολοκληρωθεί το 2024, με συγχρηματοδότηση 165 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης. Μέχρι το 2029, τα Δωδεκάνησα και τα νησιά του βορειανατολικού Αιγαίου, θα διασυνδεθούν επίσης στην Υψηλή Τάση, στο πλαίσιο μίας νέας σειράς εμβληματικών έργων του Διαχειριστή, ύψους 2,5 δισ. ευρώ.
Μέσα στα επόμενα 5 χρόνια ο ΑΔΜΗΕ πρόκειται να εκσυγχρονίσει τις υπάρχουσες υποδομές μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας και στα νησιά του Ιονίου μέσα από έργα που αγγίζουν τα 100 εκατ. ευρώ, ξεκινώντας από την αναβάθμιση της καλωδιακής σύνδεσης Κυλλήνης-Ζακύνθου η οποία αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2023.
Σε πρώτο πλάνο και οι διεθνείς διασυνδέσεις
Το 2022, εν μέσω μίας κρίσιμης γεωπολιτικής συγκυρίας, ο ΑΔΜΗΕ δρομολογεί νέα έργα διεθνών διασυνδέσεων με γειτονικά κράτη στην ηπειρωτική Ευρώπη αλλά και τους νέους ενεργειακούς «γείτονες» της Ελλάδας στη βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή. Η κατασκευή της νέας διασύνδεσης με τη Βουλγαρία βρίσκεται σε εξέλιξη, οι μελέτες για τη δεύτερη διασύνδεση με την Ιταλία προχωρούν εντατικά, ενώ εξετάζονται νέες διασυνδέσεις με την Αλβανία, την Τουρκία και τη Βόρεια Μακεδονία.
Επιπλέον, ο Διαχειριστής έχει πετύχει ήδη σημαντικές συμφωνίες και έχει θέσει τις βάσεις για την ενεργό συμμετοχή του σε στρατηγικά ενεργειακά έργα που «κυοφορούνται» στην Ανατολική Μεσόγειο. Πρόκειται για τις διεθνείς ηλεκτρικές διασυνδέσεις Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ και Ελλάδας-Αιγύπτου, έργα με μεγάλη γεωπολιτική σημασία, τα οποία θα ενισχύσουν την ασφάλεια ενεργειακού εφοδιασμού σε ευρωπαϊκό επίπεδο μέσα από τις ανταλλαγές πράσινης ενέργειας, αναβαθμίζοντας τη θέση της χώρας μας στον διεθνή ενεργειακό χάρτη.
Ο ΑΔΜΗΕ έχει ήδη διασφαλίσει τη στρατηγική συμμετοχή του στην ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ, καθώς έγιναν αποδεκτοί οι όροι της αρχικής πρότασης που κατέθεσε ο Διαχειριστής για αρχική επενδυτική συμμετοχή του με ποσοστό 25% στο μετοχικό κεφάλαιο του Euroasia Interconnector, φορέα υλοποίησης του έργου. Είναι ένα ώριμο έργο, με εξασφαλισμένη ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, το οποίο θα τοποθετήσει την Ελλάδα στο επίκεντρο των ανταλλαγών ενέργειας ανάμεσα στην Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή. Οι σχετικές διαδικασίες έχουν ήδη ξεκινήσει και η οριστικοποίηση της συμφωνίας αναμένεται το επόμενο διάστημα.
