Σε “πτήση” ‘άνω των 310 ευρώ ανά μεγαβατώρα κινείται σε φυσικό αέριο, ενώ και το πετρέλαιο τύπου μπρεντ “ίπταται” πάνω από τα 100 δολάρια το βαρέλι. Το σκηνικό συνπληρώνει βέβαια και η κατάστασγ στο ρεύμα, που στο φόντο της διακοπής λειτουργίας του Nord Stream, της μειωμένης παραγωγής πυρηνικής ενέργειας από τη Γαλλία, τη χαμηλή αιολική παραγωγή λόγω άπνοιας και το πλήγμα που έχουν δεχθεί οι υδροηλεκτρικές μονάδες από τη βαριά ξηρασία, σπάει το ένα ρεκόρ μετά το άλλο.
Στην αγορά χονδρικής του ρεύματος οι τιμές έφτασαν σε νέα ιστορικά, σπάζοντας σήμερα το φράγμα των 700 ευρώ ανά MWH, σε επτά ευρωπαϊκές χώρες, με πρώτες την Ιταλία και τη Γαλλία. Βέβαια στη Γαλλία οι τιμές “έγραψαν” χθες, σε συμβόλαια μελοντικής εκπλήρωσης, τιμές ακόμη και στα 900 ευρώ, ενώ για σήμερα στην Ιταλία η χονδρική τιμή έχει διαμορφωθεί στα 718 ευρώ ανά MWh. Πάνω από τα 700 ευρώ βρίσκεται η τιμή της μεγαβατώρας και σε Τσεχία, Σλοβακία, Σλοβενία, Ρουμανία, Κροατία και Βέλγιο, ενώ ακολουθούν η Γερμανία με 699 ευρώ η μεγαβατώρα, η Μεγάλη Βρετανία με 679 ευρώ και η Ολλανδία με 693 ευρώ.
Ειδικά, στη Γερμανία η καταγράφει άνοδο 39% την εβδομάδα που φεύγει σύμφωνα με το Bloomberg. Πρόκειται για 10 φορές πιο ανοδικά σε σύγκριση με την ίδια περίοδο πέρσι. Μάλιστα, προβλέπεται για το πρώτο τρίμηνο του 2023, η τιμή να φτάσει στα 1.000 ευρώ/MWh!
Ηχηρή εξαίρεση σε όλη την Ευρώπη παραμένουν οι χώρες της Ιβηρικής που έχουν αποσπάσει ειδικό καθεστώς τιμολόγησης από τις Βρυξέλλες – ένα καθεστώς που κρατά την τιμή της μεγαβατώρας σε Ισπανία και Πορτογαλία στα 175 ευρώ.
Στα 402,03 ευρώ/MWh διαμορφώθηκε η Τιμή Εκκαθάρισης Αγοράς (ΤΕΑ) της Αγοράς Επόμενης Ημέρας για σήμερα Παρασκευή 26/8/2022. Η τιμή αυξήθηκε κατά 2% σε σχέση με την προηγούμενη ημέρα. Στο ενεργειακό μείγμα ο λιγνίτης κατέχει 15,1%, το φυσικό αέριο 49,3% τα υδροηλεκτρικά 4,6% οι εισαγωγές 4,6% και οι ανανεώσιμες 20,1%.
Τα πυρηνικά
Πάντως σημαντικό ρόλο στις εξελίξεις ειδικά στην Κεντρική Ευρπώπη παίζει η μείωση της παραγωγής πυρηνικής ενέργειας από τη Γαλλία, που καθιστά τη χώρα από εξαγωγέα ενεργειας, εισαγωγέα. Χθες, μάλιστα, ο γαλλικός ενεργειακός κολοσσός EdF ανακοίνωσε ότι λιγότεροι πυρηνικοί αντιδραστήρες θα επιστρέψουν σε λειτουργία το 4ο τρίμηνο του έτους, επιτείνοντας το έλλειμμα στην παροχή ηλεκτρικής ενέργειας ειδικά για τους μήνες Οκτώβριο και Νοέμβριο.
Το φυσικό αέριο
Την ίδια ώρα η τιμή του φυσικού αερίου εκτινάσσεται πάνω και από τα 310 ευρώ ανά MWh και φτάνει σε επίπεδα δεκαπλάσια από τον μέσο όρο των τελευταίων ετών. Χθες τα ολλανδικά futures του επόμενου μήνα που δίνουν και την ευρωπαϊκή τιμή αναφοράς έφτασαν στα 321 ευρώ, εν μέσω εντεινόμενης ανησυχίας για τις επιπτώσεις που θα έχει η νέα, πλήρης διακοπή λειτουργίας του αγωγού Nord Stream την οποία έχει ανακοινώσει η ρωσική Gazprom για το διάστημα από τις 31 Αυγούστου έως τις 2 Σεπτεμβρίου.
Το πετρέλαιο
Νέα άνοδο στην περιοχή των 100 δολ. το βαρέλι καταγράφει εσχάτως και η τιμή του πετρελαίου συμπληρώνοντας το μπαράζ ανατιμήσεων στη διεθνή ενεργειακή αγορά. Την ίδια ώρα οι αναλυτές της UBS προβλέπουν ότι το πετρέλαιο θα ανακάμψει στα 125 δολάρια τους επόμενους μήνες, καθώς τα θεμελιώδη μεγέθη υποδεικνύουν υψηλότερες τιμές, η πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα υποχωρεί και τα αποθέματα βρίσκονται σε χαμηλά πολλών ετών.
Η τράπεζα σημειώνει επίσης την επερχόμενη αναστάτωση στις αγορές πετρελαίου όταν τεθεί σε ισχύ η ευρωπαϊκή απαγόρευση των ρωσικών θαλάσσιων εισαγωγών πετρελαίου τον Δεκέμβριο. «Η Ευρωπαϊκή Ένωση σκοπεύει να μειώσει την εξάρτησή της από τις ρωσικές εισαγωγές αργού πετρελαίου μέχρι τις 5 Δεκεμβρίου και τα προϊόντα διύλισης έως τις 5 Φεβρουαρίου. Αυτό πιθανότατα θα προκαλέσει προβλήματα καθώς οι εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου στην ΕΕ ανήλθαν σε 2,8 εκατομμύρια bpd τον Ιούλιο», αναφέρεται στο σημείωμα.
Παράλληλα οι αναλυτές της UBS Group AG σημειώνουν ότι η ευρωζώνη έχει ήδη εισέλθει σε μια «ήπια» ύφεση που προκλήθηκε από την άνοδο των τιμών της ενέργειας και θα διαρκέσει μέχρι το τέλος του έτους. Όπως τονίζεται, η οικονομία των 19 χωρών μελών θα συρρικνωθεί κατά 0,1% το τρίτο τρίμηνο και 0,2% το τέταρτο, προβλέπουν οι αναλυτές της UBS σε έκθεση προς πελάτες της τράπεζας.
Σε τροχιά ύφεσης
«Υπό το φως των νέων σημαντικών αυξήσεων στις τιμές της ενέργειας, που συνεπάγονται περαιτέρω πίεση στην κατανάλωση των νοικοκυριών και στις πάγιες επενδύσεις, αναμένουμε ότι η ευρωζώνη θα εισέλθει σε τεχνική ύφεση», αναφέρουν οι οικονομολόγοι της UBS με επικεφαλής τον Ράινχαρντ Κλόζε. Στην έκθεση τονίζεται μάλιστα ότι αν καταστεί απαραίτητη η επιβολή δελτίου στο αέριο, «η οικονομική ζημιά θα ήταν πιθανότατα πολύ χειρότερη».
Την ίδια ώρα οι αναλυτές της Morgan Stanley εμφανίζονται επίσης πιο απαισιόδοξοι, προβλέποντας μια βαθύτερη συρρίκνωση της ευρωζώνης από ό,τι προηγουμένως, αρχής γενομένης από το τέταρτο τρίμηνο. «Βλέπουμε έναν πιο μακροχρόνιο αντίκτυπο αυτής της ενεργειακής κρίσης το επόμενο έτος, καθώς αναμένουμε ότι οι υψηλότερες τιμές και η αβεβαιότητα σχετικά με τον ενεργειακό εφοδιασμό θα παραμείνουν και τον χειμώνα 2023-24», ανέφεραν οι αναλυτές με επικεφαλής τον Γενς Άιζενσμιντ. «Όμως δεν είναι όλα ζοφερά, και εξακολουθούμε να πιστεύουμε ότι μια ανάκαμψη θα ακολουθήσει την αδύναμη φάση, λόγω της αύξησης των ιδιωτικών και δημόσιων επενδύσεων».
Σε “μέγγενη” ο προϋπολογισμός
Πάντως το όλο σκηνικό με τη συνεχή άνοδο των τιμών αερίου και ρεύματος δημιουργεί έντονη αβεβαιότητα. Όπως, μάλιστα, ανέφερε, πρόσφατα, ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας μιλώντας στο Πρώτο Πρόγραμμα της Ελληνικης Ραδιοφωνίας βασικό στοιχείο ανησυχίας, είναι το πώς κινείται καθημερινά το φυσικό αέριο. “Όσο ψηλότερα κινείται, τόσο μεγαλύτερη θα είναι η ανάγκη στήριξης στους λογαριασμούς του πολίτη. Αυτό σημαίνει ότι περιορίζονται οι δυνατότητες της πολιτικής ηγεσίας του Υπ. Οικονομικών να βοηθήσει την κοινωνία κάπου αλλού. Όταν, συνεπώς, το φυσικό αέριο εξαρτάται από εξωγενείς παράγοντες, κάθε πρωί κοιτάμε πώς εξελίσσεται η τιμή, του φυσικού αερίου, του πετρελαίου και άλλων συστατικών για να δούμε πού πηγαίνουμε και πού πρέπει να είναι η στήριξη των πολιτών” ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Σταϊκούρας.
