Δύο νέα συστήματα για την παρακολούθηση των οφειλών έρχονται με το νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών, το οποίο έχει τεθεί στο opengov.gr προς δημόσια διαβούλευση.
Σύμφωνα με τις διατάξεις, τα συστήματα θα συλλέγουν όλες τις πληροφορίες και τα περιουσιακά στοιχεία των πολιτών που χρωστούν σε δημόσιο και τράπεζες ούτως ώστε οι δανειστές τους να έχουν πλήρη εικόνα για το τι μπορούν να διεκδικήσουν και να εισπράξουν.
Με το νέο σύστημα θα γίνεται αξιολόγηση της έναντι του Δημοσίου φερεγγυότητας και πιστοληπτικής ικανότητας φυσικών και νομικών προσώπων και θα συσταθεί μια Ανεξάρτητη Αρχή Πιστοληπτικής Αξιολόγησης, δηλαδή στα πρότυπα του σημερινού Τειρεσία με στόχο να «εξυγιάνουν» το ιδιωτικό χρέος των πολιτών. Επιπλέον, ιδρύεται ένα Κεντρικό Μητρώο Πιστώσεων, που θα δημιουργηθεί στην Τράπεζα της Ελλάδος και θα καταγράφει σε λεπτομερή βάση το ιστορικό πληρωμών κάθε μεμονωμένου δανείου που χορηγείται.
Συγκεκριμένα:
Σκοπός είναι η αντιμετώπιση του προβλήματος της ασύμμετρης πληροφόρησης μεταξύ φορέων του δημόσιου τομέα και ιδιωτικών φορέων για την πιστοληπτική ικανότητα φυσικών και νομικών προσώπων μέσω της πιστοληπτικής βαθμολόγησής τους (credit scoring) σε σχέση με οφειλές τους προς το Δημόσιο. Ο απώτερος στόχος είναι η αποτροπή της αύξησης των μη εξυπηρετούμενων και ληξιπρόθεσμων οφειλών προς δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς και η πρόληψη της υπερχρέωσης των φυσικών και νομικών προσώπων.
Για τη μέτρηση της αποτελεσματικότητας του παρόντος χρησιμοποιούνται ως βασικοί δείκτες, σε βάθος τριετίας από την έναρξη λειτουργίας της Ανεξάρτητης Αρχής Πιστοληπτικής Αξιολόγησης, σύμφωνα με το άρθρο 107 παρ. 12, αφενός ο αριθμός των πιστοληπτικών βαθμολογήσεων ανά έτος και αφετέρου το ποσοστό των επ’ αυτών ενστάσεων ανά έτος. Ως ποσοτικοί στόχοι για τους παραπάνω δείκτες τίθενται η αύξηση κατά ποσοστό δέκα τοις εκατό (10%) ετησίως του αριθμού των πιστοληπτικών βαθμολογήσεων και η αντίστοιχη μείωση κατά ποσοστό ένα τοις εκατό (1%) ετησίως των ενστάσεων.
- Βασικές ρυθμίσεις πιστοληπτικής βαθμολόγησης
- Καθιερώνεται σύστημα πιστοληπτικής βαθμολόγησης για την αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας φυσικών και νομικών προσώπων βάσει δεδομένων οικονομικής συμπεριφοράς που αφορούν σε οφειλές προς τον δημόσιο τομέα.
- Αρμόδια για την παραγωγή και τη χορήγηση της πιστοληπτικής βαθμολόγησης είναι η Ανεξάρτητη Αρχή Πιστοληπτικής Αξιολόγησης που συστήνεται με το άρθρο 64.
- Για την άσκηση της ανωτέρω αρμοδιότητας οργανώνεται ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα για την επεξεργασία των δεδομένων οικονομικής συμπεριφοράς που συλλέγονται από τα αρχεία των φορέων του δημόσιου τομέα.
- Η πιστοληπτική βαθμολόγηση παράγεται και χορηγείται προς χρήση από το υποκείμενο των δεδομένων οικονομικής συμπεριφοράς και φορείς του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα.
Συστήνεται Ανεξάρτητη Αρχή χωρίς νομική προσωπικότητα με την επωνυμία «Ανεξάρτητη Αρχή Πιστοληπτικής Αξιολόγησης» (εφεξής η «Αρχή»).
Αποστολή της Αρχής είναι η παραγωγή πιστοληπτικών βαθμολογήσεων μέσω του Συστήματος, η τήρηση σχετικής βάσης δεδομένων και η ανταλλαγή πιστοληπτικών βαθμολογήσεων και πληροφοριών με φορείς πιστοληπτικής αξιολόγησης, προς τον σκοπό μείωσης των επιπέδων των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων και των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς δημόσιους φορείς και ιδιώτες πιστωτές, καθώς και για την πρόληψη του φαινομένου της υπερχρέωσης των ιδιωτών.
Αρμοδιότητες της Αρχής
1. Η Αρχή έχει, ιδίως, τις ακόλουθες αρμοδιότητες:
- -την ολοκληρωμένη διαχείριση του Συστήματος και την τήρηση της σχετικής βάσης δεδομένων οικονομικής συμπεριφοράς,
- -τη συλλογή, αποθήκευση και επεξεργασία δεδομένων οικονομικής συμπεριφοράς υποκειμένων δεδομένων οικονομικής συμπεριφοράς που προέρχονται από φορείς του δημόσιου τομέα,
- -την εξαγωγή πιστοληπτικής βαθμολόγησης των υποκειμένων δεδομένων οικονομικής συμπεριφοράς,
- -την ανταλλαγή πιστοληπτικής βαθμολόγησης υποκειμένων δεδομένων οικονομικής συμπεριφοράς με φορείς πιστοληπτικής αξιολόγησης κατά την παρ. 2 του άρθρου 58, ή την παροχή πιστοληπτικής βαθμολόγησης σε φορείς του ιδιωτικού τομέα σύμφωνα με το άρθρο 56,
- -την εκπόνηση οικονομικών αναλύσεων και στατιστικών μελετών με βάση τα δεδομένα οικονομικής συμπεριφοράς που τηρούνται από την Αρχή,
- -στη στατιστική επεξεργασία ιστορικών δεδομένων με στόχο την ακριβέστερη δυνατή πρόβλεψη της πιθανότητας αθέτησης υποχρεώσεων του κάθε φυσικού ή νομικού προσώπου, τόσο προς το Δημόσιο και φορείς κοινωνικής ασφάλισης όσο και προς ιδιώτες πιστωτές,
- -τη συμμετοχή και εκπροσώπηση της χώρας στους διεθνείς οργανισμούς και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς και τη συνεργασία σε διμερές επίπεδο με αντίστοιχους φορείς άλλων κρατών για την ανταλλαγή δεδομένων οικονομικής συμπεριφοράς, την εκπόνηση, ανάληψη και υλοποίηση προγραμμάτων και έργων, την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών και τη λήψη τεχνικής βοήθειας για θέματα που άπτονται της αποστολής της Αρχής,
- -τον σχεδιασμό και την υλοποίηση ενημερωτικών σεμιναρίων και προγραμμάτων ευαισθητοποίησης για θέματα που άπτονται της αποστολής της Αρχής.
Σκοπός είναι η σύσταση και λειτουργία Κεντρικού Μητρώου Πιστώσεων, με στόχο την ενίσχυση της χρηματοδότησης από το ελληνικό χρηματοπιστωτικό σύστημα της πραγματικής οικονομίας και τη διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, μέσω της βελτίωσης της παρεχόμενης πληροφόρησης, της ορθολογικότερης αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας των δυνητικών δανειοληπτών και της εν γένει συνδρομής στη λήψη τεκμηριωμένων αποφάσεων χρηματοδότησης.
Το Μητρώο επιτρέπει την αυτοματοποιημένη συλλογή και περαιτέρω επεξεργασία δεδομένων οικονομικής συμπεριφοράς από τους επιμέρους πιστωτές και την εξαγωγή της Πιστωτικής Έκθεσης για φυσικά και νομικά πρόσωπα. Λειτουργεί ως βάση δεδομένων των πιστωτικών και εν γένει χρηματοδοτικών ιδρυμάτων και ως κόμβος για τη διόδευση των δεδομένων αυτών. Διαλειτουργεί και ανταλλάσσει πληροφορίες, που δεν επιτρέπουν τον προσδιορισμό της ταυτότητας των υποκειμένων δεδομένων οικονομικής συμπεριφοράς, με βάσεις δεδομένων του δημόσιου τομέα ή φορέων του ιδιωτικού τομέα ή φορέων πιστοληπτικής αξιολόγησης, καθώς και με κάθε άλλο ηλεκτρονικό σύστημα δημόσιου ή άλλου φορέα ή με αρμόδιες υπηρεσίες για την παροχή πληροφοριών στο πλαίσιο εκπόνησης οικονομικών αναλύσεων ή στατιστικών μελετών με βάση τα δεδομένα που τηρεί.
