Αλλάζουν οι συνήθειες των καταναλωτών όσον αφορά τον τρόπο πληρωμής. Ακόμα και για αγορές κάτω των δύο ευρώ, οι πολίτες χρησιμοποιούν χρεωστικές κάρτες.
«Ο αριθμός των καταναλωτών που πληρώνει τον καφέ του με χρεωστική κάρτα είναι πλέον μεγαλύτερος από εκείνους που πληρώνουν με μετρητά», αναφέρει ιδιοκτήτης καφέ στο κέντρο της Αθήνας. Κάτι που συμβαίνει πλέον σχεδόν παντού από τα μεγάλα σουπέρ μάρκετ μέχρι τα περίπτερα που έχουν τοποθετήσει ΑΤΜ.
Γεγονός που επιβεβαιώνουν και τα πλέον πρόσφατα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας: Ο συνολικός αριθμός των ενεργών καρτών πληρωμών σε κυκλοφορία στο τέλος του 2021 ανήλθε σε 19,7 εκατ., αυξημένος κατά 6% σε σχέση με το 2020. Στις επιμέρους κατηγορίες καρτών, ο αριθμός των χρεωστικών καρτών αυξήθηκε κατά 7% και ανήλθε σε 16,8 εκατ. κάρτες.
Αξιοσημείωτη αύξηση καταγράφηκε για πέμπτη συνεχή χρονιά στην έκδοση προπληρωμένων καρτών, οι οποίες ανήλθαν σε 1,9 εκατ., αυξημένες κατά 13%. Ο αριθμός των πιστωτικών καρτών επίσης παρουσίασε αύξηση κατά 2% και ανήλθε σε 2,9 εκατ. κάρτες. Οι εικονικές κάρτες αυξήθηκαν κατά 7% στις 107 χιλ. κάρτες. Η διενέργεια αυξημένου αριθμού συναλλαγών μέσω διαδικτύου φαίνεται να αποτελεί τον κύριο λόγο στην συνεχιζόμενη αύξηση της έκδοσης προπληρωμένων και εικονικών καρτών πληρωμών.
Ο συνολικός αριθμός συναλλαγών με κάρτες πληρωμών ανήλθε σε 1,6 δισ, από 1,1 δις το 2020, παρουσιάζοντας σημαντική αύξηση κατά 44% σε σχέση με το 2020. Ο αριθμός των συναλλαγών με χρεωστικές κάρτες ανήλθε σε 1,5 δις. από 1 δισ το προηγούμενο έτος, αυξημένος κατά 48%. Οι χρεωστικές κάρτες συνέχισαν να αποτελούν το κύριο υποκατάστατο των μετρητών, με ποσοστιαία συμμετοχή 92% στο συνολικό αριθμό συναλλαγών με όλα τα είδη καρτών πληρωμών.
Ο αριθμός των συναλλαγών με πιστωτικές κάρτες ανήλθε σε 135 εκατ., από 121 εκατ. το 2020, αυξημένος κατά 11%. Οι πιστωτικές κάρτες συμμετείχαν κατά 8% στο συνολικό αριθμό συναλλαγών. Η αξία των συναλλαγών με κάρτες πληρωμών κυμάνθηκε στα 83 δισεκ. ευρώ, αυξημένη κατά 25% συγκριτικά με το προηγούμενο έτος
Οι χρεωστικές κάρτες συμμετείχαν κατά 93% στη συνολική αξία των συναλλαγών με όλα τα είδη καρτών πληρωμών, ενώ οι πιστωτικές κάρτες συμμετείχαν κατά 7%. Ο μέσος αριθμός συναλλαγών ανά κάρτα αυξήθηκε κατά 35% σε 84 συναλλαγές, από 62 συναλλαγές το προηγούμενο έτος. Η μέση αξία συναλλαγών ανά κάρτα αυξήθηκε κατά 18% σε 4.186 ευρώ, από 3.550 ευρώ το προηγούμενο έτος
Η αύξηση της μέσης αξίας συναλλαγών ανά κάρτα οφείλεται κυρίως στον αριθμό και στην αξία των συναλλαγών με χρεωστικές κάρτες, δεδομένου του μεγαλύτερου όγκου τους.
Συναλλαγές κάτω το 2 ευρώ με πλαστικό χρήμα
Σύμφωνα με στοιχεία της cardlink, πάνω από το 90% των συναλλαγών είναι ανέπαφες, ενώ παρατηρείται αυξητική τάση για πληρωμές με τη χρήση των έξυπνων κινητών. Οι Έλληνες χρησιμοποιούν τις κάρτες τους ακόμη και για μικρής αξίας συναλλαγές. Είναι χαρακτηριστικό ότι στο δίκτυο της Cardlink, το 39% (από 37% το 2020) των συνολικών συναλλαγών αφορούσε πληρωμές κάτω των 10 ευρώ, το 22% (από 20%) πληρωμές έως 5 ευρώ και το 7% (από 6%) ήταν συναλλαγές αξίας κάτω των 2 ευρώ.
Άλλες μέθοδοι πληρωμών
Οι καταναλωτές όμως αρχίζουν να χρησιμοποιούν και άλλες μορφές ψηφιακών πληρωμών, όπως το IRIS Payments που προωθεί η ΔΙΑΣ με τις άμεσες μεταφορές χρημάτων μεταξύ καταναλωτών να παρουσιάζουν εξαιρετικά μεγάλη αύξηση
Ειδικότερα σύμφωνα με τα στοιχεία που έχει παρουσιάσει η διευθύνουσα σύμβουλος της ΔΙΑΣ η χρήση της υπηρεσίας IRIS P2P (Person to Person) πενταπλασιάστηκε (+550%) το πρώτο τρίμηνο του 2022 σε σύγκριση το ίδιο διάστημα δύο χρόνια νωρίτερα. Όπως εξήγησε η κ. Καμπουρίδου, μια παρέα μπορεί πλέον να μοιράζεται τον λογαριασμό (π.χ. στο εστιατόριο) μεταφέροντας χρήματα ο ένας στον άλλο μέσα από την επιλογή IRIS που διαθέτουν στο mobile app τους οι συνεργαζόμενες τράπεζες (Alpha Bank, Εθνική Τράπεζα, Eurobank, Τράπεζα Πειραιώς).
Προέκταση αυτής της υπηρεσίας είναι και το IRIS P2B (Person to Business), δηλαδή άμεσες πληρωμές σε επαγγελματίες/μικρές επιχειρήσεις, υπηρεσία στην οποία οι εγγεγραμμένοι επαγγελματικοί τραπεζικοί λογαριασμοί αγγίζουν σήμερα τους 69.000. Τα οφέλη της υπηρεσίας είναι, για τις επιχειρήσεις ή τους επαγγελματίες, ότι εισπράττουν εντός δευτερολέπτων οφειλές από πελάτες τους. Για τους πελάτες, ότι εκτελούν τις πληρωμές τους γνωρίζοντας μόνο τον αριθμό του κινητού ή τον ΑΦΜ της επιχείρησης, χωρίς να γνωρίζουν το ΙΒΑΝ. Το μόνο που χρειάζεται είναι και τα δύο μέρη να έχουν ενεργοποιήσει την υπηρεσία IRIS στο mobile banking. Προς περαιτέρω διευκόλυνση του πελάτη, η επιχείρηση μπορεί να παρέχει τον αριθμό κινητού ή ΑΦΜ σε μορφή κωδικού QR προς σάρωση από το mobile banking app του πελάτη.
Πληρωμή οφειλών με QR code
Η πληρωμή με κωδικό RF/QR είναι μια επιπλέον δυνατότητα που έχουν στη διάθεσή τους οι πολίτες, είτε για πληρωμή τελών κυκλοφορίας, ή του e-paravolou προς το Δημόσιο, είτε για εξόφληση λογαριασμών Ενέργειας, Τηλεπικοινωνιών κ.α. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της ΔΙΑΣ, 8 στους 10 οργανισμούς/επιχειρήσεις που συνεργάζονται με τη ΔΙΑΣ έχουν υιοθετήσει το νέο πρότυπο πληρωμών, το οποίο, σύμφωνα με την κ. Καμπουρίδου, «έως τον Νοέμβριο του 2023 θα αποτελεί τη νέα κανονικότητα (new normal)».
Άμεσες πληρωμές
Επιπλέον, μετά τη σύνδεση στο σύστημα TIPS τον περασμένο Δεκέμβριο, η Ελλάδα ανήκει στην ομάδα των 27 χωρών του ευρωπαϊκού χώρου SEPA που μπορούν να στείλουν και να δεχθούν άμεσες πληρωμές εντός 10 δευτερολέπτων. Το τελευταίο έτος, σημειώθηκε αύξηση 100% στις άμεσες πληρωμές (intant payments) στη χώρα μας, τόνισε η κ. Καμπουρίδου.
Κερδίζουν μερίδιο τα e-shops – Οι διεθνείς τάσεις
Εντυπωσιακή αύξηση 235% κατέγραψε και η χρήση της υπηρεσίας IRIS για ηλεκτρονικές αγορές (IRIS eCommerce) το πρώτο τρίμηνο του 2022 σε σύγκριση με το ίδιο διάστημα δύο χρόνια νωρίτερα. Με το πάτημα του κουμπιού IRIS, οι καταναλωτές μπορούν να πληρώσουν στα e-shops απευθείας από τον τραπεζικό τους λογαριασμό, χωρίς τη χρήση κάρτας. Τη δυνατότητα αυτή προσφέρουν σήμερα στους πελάτες τους οι συνεργαζόμενες τράπεζες (Alpha Bank, Εθνική Τράπεζα, Eurobank, Τράπεζα Πειραιώς, και Viva wallet).
Αυτό που παρατηρήσαμε την τελευταία διετία, λόγω της πανδημίας, είναι ότι αυξήθηκε σημαντικά ο αριθμός των καταναλωτών που ψωνίζει ηλεκτρονικά. Οι περισσότεροι, μάλιστα, χρησιμοποιούν το κινητό τους τηλέφωνο αντί για τον φορητό ή τον σταθερό τους υπολογιστή. Σύμφωνα με τις τάσεις που διαμορφώνονται διεθνώς, το 56% των καταναλωτών προτιμά τις ανέπαφες συναλλαγές, ενώ το 61% αποφεύγει να έχει μαζί του φυσικό πορτοφόλι. Η τάση σήμερα είναι να κάνουμε τις πληρωμές μας από το ψηφιακό πορτοφόλι που έχουμε στο κινητό μας, εξασφαλίζοντας ευκολία, αμεσότητα και ασφάλεια
Πράγματι, η πανδημία λειτούργησε ως καταλύτης για τις πληρωμές διεθνώς, επιταχύνοντας τη στροφή των πολιτών στα ψηφιακά μέσα πληρωμής εις βάρος των συναλλαγών με μετρητά, σημείωσε η κ. Καμπουρίδου. Πλέον, λιγότεροι από τους μισούς καταναλωτές (46%) χρησιμοποιούν μετρητά σε εβδομαδιαία βάση, ενώ το 67% δηλώνει ότι χρησιμοποιεί περισσότερο το κινητό για πληρωμές σήμερα σε σύγκριση με δύο έτη νωρίτερα. Υπό αυτές τις συνθήκες, οι διατραπεζικές συναλλαγές που διενεργούνται μέσω των συστημάτων της ΔΙΑΣ ενισχύθηκαν κατά 17% το 2021 έναντι του 2020, ανέφερε η κ. Καμπουρίδου. Σημείωσε επίσης ότι από τα 330 εκατ. συναλλαγές που διακανόνισε η ΔΙΑΣ πέρυσι, το διατραπεζικό ΑΤΜ ήταν μόνο 6,4εκ συναλλαγές (δηλαδή <2% του συνόλου).
