Μεγάλες επενδύσεις στις ΑΠΕ προβλέπει μεταξύ άλλων το πρόγραμμα Repower EU, που ειδικά στον δεύτερό του άξονα επιχειρεί να στηρίξει περαιτέρω τη διαδικασία της πράσινης μετάβασης στην ΕΕ.
Έτσι, ο στόχος για τη διείσδυση των ΑΠΕ στο ενεργειακό μίγμα έως το τέλος της δεκαετίας αναθεωρείται ανοδικά στο 45% (από 40%). Για να γίνει αυτό θα πρέπει να υπάρξει υπερδιπλασιασμός της εγκατεστημένης ισχύος από ΑΠΕ σε 1.236 GW έως το τέλος της δεκαετίας, έναντι 511 GW που είναι σήμερα. Κάτι που σε απλά Ελληνικά σημαίνει ότι η Ελλάδα για να καταφέρει να πετύχει τους απορρφήσεις και να διεκδικήσει πόρους θα πρέπει να τρέξει σε σχέση τόσο με την ανακατεύθυνση του σχεδίου που έχει για το Ταμείο Ανάκαμψης όσο και για να προετοιμάσει το έδαφος για γρήγορη ωρίμανση των “παραδοτέων”.
Άλλωστε η μετάβαση που προωθεί η Κομισιόν είναι ένα μεγάλο επενδυτικό πρόγραμμα 86 δισ. ευρώ, που περιλαμβάνει μια ευρεία γκάμα δράσεων όπως, η ολοκληρωμένη «Ηλιακή Στρατηγική» για τον διπλασιασμό της ισχύος από φωτοβολταϊκά πάρκα έως το 2025 και την εγκατάσταση 600 GW έως το 2050.
Επίσης, έμφαση δίνεται στην «Πρωτοβουλία για τα Φωτοβολταϊκά στις Στέγες», που προβλέπει υποχρέωση για εγκατάσταση πάνελ σε νέες κατασκευές.
Παράλληλα η Κομισιόν εστιάζει σε δράσεις επιτάχυνσης και απλοποίησης των αδειοδοτικών διαδικασιών για έργα ΑΠΕ. Όπως αναφέρει σχετικά, η εισαγωγή βραχύτερων και πιο ξεκάθαρων προθεσμιών στις αποφάσεις των αρμοδίων φορέων πρόκειται να επιταχύνει την ανάπτυξη των ΑΠΕ.
Στο πλαίσιο αυτό, η Κομισιόν εισηγείται την αναθεώρηση της κεντρικής κοινοτικής οδηγίας για τις ΑΠΕ 2018/2001, επιδιώκοντας την άρση των διοικητικών εμποδίων και των προβλημάτων στους όρους σύνδεσης των έργων ΑΠΕ.
Όπως αναφέρει η Επιτροπή σχετικά, η εισαγωγή βραχύτερων και πιο ξεκάθαρων προθεσμιών στις αποφάσεις των αρμόδιων φορέων πρόκειται να επιταχύνει την ανάπτυξη των ΑΠΕ.Παράλληλα, εισάγεται μια διάκριση ανάμεσα σε περιοχές πλέον κατάλληλες για την ανάπτυξη των ΑΠΕ, όπου τα χρονοδιαγράμματα μπορούν να συντομευθούν, και τις υπόλοιπες περιοχές. Επίσης τονίζεται ότι σε δυο χρόνια οι κυβερνήσεις θα πρέπει να εντοπίσουν κατάλληλες περιοχές σε θάλασσα και ξηρά για την ανάπτυξη των πάρκων αυτών. Οι κυβερνήσεις θα έχουν περιθώριο δύο ετών για τον προσδιορισμό των κατάλληλων περιοχών.
Παράλληλα, προβλεπεται:
- Η θέσπιση στόχου για παραγωγή 10 εκατομμυρίων τόνων πράσινου υδρογόνου στην Ε.Ε. έως το 2030 και εισαγωγή άλλων 10 εκατ. τόνων κατά την ίδια περίοδο.
- Ένα σχέδιο δράσης για το βιομεθάνιο, με χρηματοδοτικά κίνητρα ώστε να αυξηθεί η παραγωγή του στα 35 δισ. κυβικά μέτρα (bcm) έως το τέλος της δεκαετίας
- Διαφοροποίηση πηγών προμήθειας φυσικού αερίου. Μάλιστα, η Κομισιόν στοχεύει φέτος στην αντικατάσταση 60 bcm ρωσικού αερίου (πέρυσι εισήγαγε 155 bcm). Αυτό εκτιμάται ότι θα επιτευχθεί μέσω αγορών LNG από άλλους προμηθευτές, όπως είναι οι ΗΠΑ, το Ισραήλ, η Αίγυπτος και οι χώρες του Κόλπου.
Κομβικό κομμάτι του σχεδιασμού είναι η δημιουργία της Ενεργειακής Πλατφόρμας της Ε.Ε. (EU Energy Platform), με στόχο τη «συγκέντρωση» της ζήτησης για φυσικό αέριο, τη βελτιστοποίηση της χρήσης των υποδομών, τον συντονισμό των διαπραγματεύσεων με τους προμηθευτές και εντέλει την προσέλκυση αξιόπιστων προμηθειών σε ελκυστικές τιμές. Ως επόμενο βήμα η Κομισιόν θα εξετάσει τη δημιουργία κοινού μηχανισμού αγοράς φυσικού αερίου, που θα διαπραγματεύεται και θα κλείνει συμβόλαια αγοράς φυσικού αερίου.
Μέρισμά έως και 8 δισεκ.
Μένει βέβαια να διευκρινιστεί το προσεχές διάστημα πόσα χρήματα μπορεί να αντλήσει η Ελλάδα από το “πακέτο” των 225 δισ ευρώ. Υπάρχει βέβαια μια σχετική αισιοδοξία ότι καθώς έχουμε έτοιμους τους σχετικούς μηχανισμούς και συμφέρει το επιτόκιο την Ελλάδα, ότι θα μπορούν να αντληθούν δυνητικά πόροι, δανείων έως και 7 δισεκ. ευρώ αλλά και επιδοτήσεων έως 1 – 1,5 δισεκ. ευρώ. Παράλληλα η Κομισιόν δίνει πράσινο φως και σε αξιιοποίοηση και του ΕΣΠΑ αλλά και πόρων από την ΚΑΠ”.
Σε σχέση με το ΕΣΠΑ, με βάση τα κείμενα των οδηγιών της Κομισιόν, από τα 26,869 δισ ευρώ για το σύνολο των κρατών- μελών, η Ελλάδα μπορεί να ανακατευθύνει 1,533 δισ ευρώ για ενεργειακές δράσεις. Επίσης άλλα 348 εκατ ευρώ μπορεί να ανληθούν πόροι και το “πακέτο’ για την Κοινή Αγροτική Πολιτική της περιόδου 2023- 2027.
Τα ποσά
Με βάση πάντως τις εκτιμήσεις των Βρυξελλών οι δράσεις που αποφασίστηκαν θα οδηγήσουν σε ετήσια εξοικονόμηση 80 δισ ευρώ από εισαγωγές φυσικού αερίου, 12 δισ ευρώ από εισαγωγές πετρελαίου και 1,7 δισ ευρώ από εισαγωγές κάρβουνου.
Το ευρωπαϊκό σχέδιο, επίσης, προβλέπει επίσης επενδύσεις 1,5-2 δις ευρώ για την απεξάρτηση από το ρωσικό πετρέλαιο σε χώρες με υψηλή εξάρτηση, 29 δις ευρώ για την ενίσχυση των ηλεκτρικών δικτύων και των διασυνδέσεων, 37 δισ. ευρώ για την αύξηση της παραγωγής βιομεθανίου, 56 δισ. ευρώ για την εξοικονόμηση ενέργειας και τις αντλίες θερμότητας, 41 δισ. ευρώ για τον περιορισμό της χρήσης ορυκτών καυσίμων από τη βιομηχανία και 113 δισ. ευρώ για την πράσινη ενέργεια εκ των οποίων τα 86 δισ. ευρώ θα αφορούν τις ΑΠΕ και 27 δις ευρώ βασικές υποδομές υδρογόνου. Τούτων δοθέντων και με σημαντικά έργα Ελληνικού ενδιαφέροντος σε όλους τους πυλώνες αυτούς (από το White Dragon στο Υδρογόνο, μέχρι τις διεθνείς διασυνδέσεις και την πορεία επενδύσεων ΑΠΕ) η Ελλάδα αναμένει σημαντικές ενισχύσεις.
