Θετικά αποτιμά η αγορά το νέο πακέτο μέτρων, ωστόσο φορείς της επισημαίνουν ότι απαιτείται μία συνολική, «γενναία» και μακροπρόθεσμη λύση στήριξης των πολιτών και των επιχειρήσεων.
Η ΕΣΕΕ για τα μέτρα
Ο Γιώργος Καρανίκας, πρόεδρος της Εθνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου κι Επιχειρηματικότητας (ΕΣΕΕ) αναφέρει ότι “η τετραπλή κυβερνητική παρέμβαση έρχεται να απορροφήσει μεγάλο μέρος των κραδασμών που προκάλεσαν στην κοινωνία και την επιχειρηματικότητα οι συνέπειες της ενεργειακής κρίσης. Το γεγονός ότι από τον Ιούλιο και για ένα χρόνο καθιερώνεται «έμμεσο πλαφόν» στη τιμή του ρεύματος αναστέλλοντας στην πράξη τη ρήτρα αναπροσαρμογής αποτελεί καταφατική και ουσιαστική απάντηση στο επίμονο αίτημα του εμπορικού κόσμου και της ΕΣΕΕ. Δεν ξεχνάμε πως εκτός από το ενεργειακό κόστος, οι πληθωριστικές πιέσεις αυξάνουν συνολικά το κόστος διαβίωσης των πολιτών και θα συνεχίσουν να δοκιμάζουν τις αντοχές ευάλωτων νοικοκυριών και τη βιωσιμότητα χιλιάδων εμπορικών επιχειρήσεων.
Ωστόσο, πέρα από κάθε αμφιβολία, το συνολικό πακέτο των μέτρων που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός – με την αναδρομική επιστροφή στους καταναλωτές μεγαλύτερου μέρους των πρόσθετων επιβαρύνσεων, την κάλυψη του 50% της επιβάρυνσης τον Μάιο και τον Ιούνιο για καταναλώσεις ακόμη και πάνω από 300 κιλοβατώρες, καθώς και την φορολόγηση του 90% των υπερκερδών των εταιριών ενέργειας – μπορεί να επαναφέρει την ηρεμία που έχει ανάγκη η αγορά. Επίσης, είναι σημαντικό το γεγονός ότι οι κυβερνητικές ανακοινώσεις δεν συνδέουν την εφαρμογή των παρεμβάσεων με τις όποιες αποφάσεις της Ε.Ε. Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να ενταθεί η πίεση από όλα τα κράτη – μέλη προς τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για μία συνολική, «γενναία» και μακροπρόθεσμη λύση στήριξης των πολιτών και των επιχειρήσεων της γηραιάς ηπείρου.”
Το ΕΒΕΑ
Σημαντική στήριξη στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, προκειμένου να αντιμετωπίσουν την ενεργειακή κρίση και το κύμα ακρίβειας, που πλήττει εδώ και μήνες όλη την Ευρώπη παρέχουν τα μέτρα που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός, σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΕΒΕΑ, Γιάννη Μπρατάκο, όπως αναφέρει σε ανακοίνωση σε ανακοίνωση του ΕΒΕΑ για και την εξειδίκευση του πακέτου μέτρων που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, για τη μείωση του κόστους ενέργειας.
“Ειδικότερα, με τις επιδοτήσεις και το νέο μηχανισμό τιμολόγησης του ρεύματος απορροφάται το 80% των αυξήσεων στην ηλεκτρική ενέργεια και μάλιστα με αναδρομική ισχύ, για περισσότερες από 1.000.000 μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Πρόκειται για μια παρέμβαση γενναία και δίκαιη”, αναφέρει ο πρόεδρος του ΕΒΕΑ και προσθέτει: “Είναι θετικό το ότι η κυβέρνηση σχεδίασε και προχωρά άμεσα στην εφαρμογή των συγκεκριμένων μέτρων, σε εθνικό επίπεδο. Είναι, ωστόσο λυπηρό το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει καταφέρει μέχρι σήμερα να συμφωνήσει σε κοινή πολιτική διαχείρισης ενός προβλήματος, που αφορά το σύνολο των πολιτών της.
Προτεραιότητα για την Ελλάδα παραμένει, σε κάθε περίπτωση, η προσαρμογή της ενεργειακής πολιτικής στις ανάγκες και τις προκλήσεις της εποχής. Η ενίσχυση της ενεργειακής αυτονομίας της χώρας, η μετάβαση σε καθαρότερες μορφές ενέργειας και η εξασφάλιση χαμηλότερων τιμών για τους καταναλωτές, είναι τα κρίσιμα ζητούμενα για το αμέσως επόμενο διάστημα.
Σε αυτή την κατεύθυνση, η κυβέρνηση θα πρέπει να συνεχίσει την πολιτική σταδιακής απεξάρτησης από εισαγόμενες και ακριβές μορφές ενέργειας, προωθώντας ταυτόχρονα επενδύσεις και μέτρα για την ταχύτερη μετάβαση σε πράσινες και φθηνότερες πηγές.
Η περίοδος που διανύουμε είναι κρίσιμη, η κοινωνία και οι επιχειρήσεις χρειάζονται κάθε δυνατή στήριξη. Είναι, όμως, ώρα να μπει ένας φραγμός στον λαϊκισμό και στην πλειοδοσία παροχών, που υπερβαίνουν τις δημοσιονομικές δυνατότητες της χώρας. Την ώρα που σε όλο τον κόσμο τα επιτόκια αυξάνονται, η Ελλάδα έχει πρόσθετους λόγους να επιδιώκει τη δημοσιονομική ισορροπία και την απόκτηση επενδυτικής βαθμίδας, ώστε να διασφαλίσει βιώσιμο κόστος δανεισμού για το δημόσιο, τις επιχειρήσεις και τους πολίτες.
Η συγκυρία αυτή δεν πρέπει να εκτρέψει την πορεία της χώρας προς την ανάκαμψη και τη σταθερότητα. Οφείλει να αντιμετωπιστεί με γενναίες και υπεύθυνες αποφάσεις και όχι με την επιστροφή σε τακτικές που πληρώσαμε ακριβά στο παρελθόν”.
Το ΕΒΕΠ
“Αναγκαίες και δραστικές είναι οι τέσσερις νέες εθνικές παρεμβάσεις” σύμφωνα με τον πρόεδρο του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιώς και του Περιφερειακού Επιμελητηριακού Συμβουλίου Αττικής, Βασίλη Κορκίδη.
Όπως δήλωσε ο κ. Κορκίδης: “Οι ανακοινώσεις του πρωθυπουργού με τις τέσσερις νέες παρεμβάσεις της κυβέρνησης σε εθνικό επίπεδο για την αντιμετώπιση των λογαριασμών ρεύματος, θα επιφέρουν την αναγκαία διόρθωση στο κόστος του ρεύματος για νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Το δραστικό πακέτο μέτρων, δεν μπορεί παρά να μας βρίσκει σύμφωνους, καθώς αφορά σε όλους, τους οικιακούς καταναλωτές, τις επιχειρήσεις και όχι μόνο την κύρια κατοικία. Το ενεργειακό κόστος ‘ταλανίζει’ την οικονομία της ΕΕ, απειλώντας να απορροφήσει την τελευταία δυνατότητα των επιχειρήσεων, αλλά και να ‘εξαερώσει’ την αγοραστική ικανότητα των νοικοκυριών.
Η παρέμβαση σε εθνικό επίπεδο, επιβεβαιώνει για μια ακόμη φορά ότι η κυβέρνηση έχει τα αντανακλαστικά να αξιοποιεί στοχευμένα την κατάλληλη στιγμή τα περιθώρια του δημοσιονομικού χώρου.
Ωστόσο η ‘απεξάρτηση’ από ενεργειακές πηγές που διαμορφώνουν το κόστος της ηλεκτροπαραγωγής στα ύψη, θα ήταν λιγότερο ‘επώδυνη’ αν είχαν παρθεί εγκαίρως κοινές αποφάσεις σε ευρωπαϊκό κεντρικό επίπεδο.
Ευκαιρίας δοθείσης, το ΕΒΕΠ επισημαίνει πως οφείλουμε να αλλάξουμε πολιτική απέναντι στις ΑΠΕ, εάν θέλουμε η μεταποίηση όλων των βαθμίδων, οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, να μην βάζουν ‘βαθιά το χέρι στην τσέπη’ για την αποπληρωμή του κόστους της ηλεκτρικής ενέργειας, το οποίο ανατροφοδοτεί τις ανατιμήσεις στην αγορά. Στη χώρα μας, με ηλιοφάνεια, με νησιωτικά συγκροτήματα, οι άνεμοι και οι κυματισμοί μπορούν να αξιοποιηθούν στη παραγωγή ρεύματος. Πρωτίστως όμως πρέπει να αλλάξει η ‘κουλτούρα’ απέναντι στις ΑΠΕ, αφού στην Ελλάδα μόνο το 35% της ηλεκτρικής ενέργειας που καταναλώθηκε το 2021 παρήχθη από ΑΠΕ και δεν μπορεί να θεωρηθεί ικανοποιητικό. Τώρα λοιπόν είναι η κατάλληλη χρονική στιγμή να θεσπιστούν κίνητρα και να δοθεί η δυνατότητα σε ενεργοβόρες επιχειρήσεις να επενδύσουν στις ΑΠΕ με όχημα το ‘Net-metering’ ή την ‘αυτοπαραγωγή και αυτοκατανάλωση’, προκειμένου να καλύψουν μέρος ή και το όλον της ενέργειας που καταναλώνουν, καθιστώντας την απόσβεση της επένδυσης διπλά επωφελή, καθώς η φθηνή ενέργεια θα επιδρούσε στο τελικό κόστος παραγωγής, άρα και πώλησης προϊόντων, ενώ επίσης θα δημιουργούσε μία νέα επιχειρηματική δυναμική στον τομέα, ανοίγοντας παράλληλα νέες θέσεις εργασίας.
To νέο εθνικό πρόγραμμα αντιμετώπισης του ενεργειακού κόστους θα τεθεί σε εφαρμογή από την 1η Ιουνίου, συνεχίζοντας τις επιδοτήσεις για τους λογαριασμούς ρεύματος των πολιτών. Η πολιτεία επιστρέφει στον ατομικό τραπεζικό λογαριασμό κάθε παροχής πρώτης κατοικίας, το 60% όλων των πρόσθετων επιβαρύνσεων, αναδρομικά από τον Δεκέμβριο έως και τον Μάιο, με όριο τα 600 ευρώ, και θα αφορά όλους με ετήσιο εισόδημα έως και 45.000 ευρώ. Ταυτόχρονα, για τον Μάιο και τον Ιούνιο θα καλύπτεται κατά 50% η όποια αύξηση στην κατανάλωση και πέραν των 300 KWh. Με βάση το τελικό πόρισμα της ανεξάρτητης Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας, τα πρόσθετα συγκυριακά έσοδα των εταιρειών ενέργειας θα φορολογηθούν με ένα ειδικό τέλος ύψους 90%. Η ελληνική κυβέρνηση, ανεξάρτητα με τις αποφάσεις της ΕΕ, δρομολογεί από τον Ιούλιο ένα σύστημα που αποσυνδέει τις διεθνείς αυξήσεις του φυσικού αερίου από τους λογαριασμούς ρεύματος, με ορίζοντα έως και ένα χρόνο. Η διπλή κρατική παρέμβαση, τόσο στη χονδρική, όσο και στη λιανική αγορά ενέργειας, θέτει ένα έμμεσο πλαφόν, χωρίς να δημιουργεί προβλήματα ανταγωνισμού και ουσιαστικά καταργεί τη ρήτρα αναπροσαρμογής. Το κόστος των τεσσάρων παρεμβάσεων εκτιμάται περίπου στα 5 δισ. ευρώ, που θα χρηματοδοτηθεί από τον κρατικό Προϋπολογισμό, αλλά και από την φορολόγηση των υπερκερδών των εταιρειών” καταλήγει ο κ. Κορκίδης.
Το Επαγγελματικό Επιμελητήριο της Αθήνας
Ο πρόεδρος του ΕΕΑ, Γ. Χατζηθεοδοσίου χαιρέτισε τα μέτρα αλλά τόνισε ότι απαιτούνται περαιτέρω διευκρινίσεις και κυρίως άμεση εφαρμογή.
“Οι παρεμβάσεις που ανακοίνωσε η κυβέρνηση για την αντιμετώπιση των ανατιμήσεων στις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος είναι σίγουρα θετικές. Αυξάνουν τον αριθμό των καταναλωτών που θα ωφεληθούν, στηρίζονται περισσότερο τα νοικοκυριά και είναι εμφανής η πρόθεση να σταματήσει η υπέρογκη επιβάρυνση από τη ρήτρα αναπροσαρμογής.
Αυτή η εξέλιξη δικαιώνει τις θέσεις του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών που είχε ζητήσει, από την αρχή της ενεργειακής κρίσης, να δοθεί πολιτική λύση στο πρόβλημα. Μέχρι και πριν από λίγο καιρό κυβερνητικά στελέχη υποστήριζαν ότι δεν υπάρχει ο δημοσιονομικός χώρος για άλλες παρεμβάσεις. Τελικά φάνηκε ότι υπήρχε, απλώς δεν είχε ληφθεί ανάλογη απόφαση. Τώρα, υπό την πίεση των εξελίξεων και των μεγάλων αυξήσεων που ανατρέπουν τους προϋπολογισμούς νοικοκυριών και επιχειρήσεων και ασκούν ασφυκτικές πιέσεις, η κυβέρνηση κατάλαβε ότι δεν μπορεί να μένει μόνο με τις επιδοτήσεις χαμηλών καταναλώσεων.
Το βασικό ερώτημα που προκύπτει λοιπόν είναι γιατί έπρεπε να φτάσουμε σε αυτό το σημείο και να μην έχουν ληφθεί αυτά τα μέτρα αρκετά νωρίτερα.
Επίσης θεωρούμε ότι δεν έχουν δοθεί επαρκείς εξειδικεύσεις και διευκρινίσεις γύρω από το νέο πλέγμα στήριξης, κυρίως σε ότι έχει να κάνει με τις παρεμβάσεις της κυβέρνησης για την αναστολή –όπως τη χαρακτηρίζει- της ρήτρας αναπροσαρμογής. Γιατί, για παράδειγμα, θα πρέπει να περιμένουμε τον Ιούλιο για να τεθεί σε εφαρμογή η συγκεκριμένη παρέμβαση; Και εφόσον είναι κάτι που όντως θα λειτουργήσει προς όφελος των καταναλωτών, γιατί δεν συζητάμε τη μονιμοποίηση του μέτρου;
Καλούμε την κυβέρνηση να ασκήσει μεγαλύτερη πίεση στην ΕΕ ώστε να γίνει κατανοητό στους εταίρους ότι δεν μπορεί να συνεχιστεί αυτή η τακτική κωλυσιεργίας που οδηγεί στα όρια τους τις μικρότερες οικονομίες της Ευρώπης, όπως είναι η ελληνική.
Σχετικά με τη φορολόγηση των υπερκερδών των εταιριών ενέργειας, εκτιμώ ότι θα απαιτηθεί σημαντικό χρονικό διάστημα για το πόρισμα της ΡΑΕ. Μέχρι τότε όμως είναι αναγκαίο να υπάρχουν εντατικοί έλεγχοι από την πλευρά της Πολιτείας για να αποτραπούν οι όποιες πιθανές προθέσεις κερδοσκοπίας.
Τέλος, υπενθυμίζουμε ότι το πρόβλημα των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων δεν είναι μόνο οι ενεργειακές ανατιμήσεις αλλά συνολικά το αυξημένο κόστος διαβίωσης. Είναι κάτι που φαίνεται και στον πληθωρισμό που ετοιμάζεται να «τρέξει» με διψήφιο ποσοστό. Οπότε είναι επιτακτική η ανάγκη να υπάρξουν στοχευμένα μέτρα και προς αυτή την κατεύθυνση για αυτό και επαναφέρω την πρόταση του ΕΕΑ για μείωση του ΦΠΑ από το 13% στο 6%, σε βασικά αγαθά.
Η κοινωνία ήδη υποφέρει από το κύμα ακρίβειας και μαζί της –ως ζωντανό κομμάτι της- στενάζουν και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Θεωρούμε επιτακτική την ανάγκη εκπόνησης ενός ολιστικού σχεδίου αντιμετώπισης της νέας κρίσης, ώστε να μην τρέχουμε να διορθώσουμε κατόπιν εορτής τα κακώς κείμενα” τόνισε ο πρόεδρος του ΕΕΑ.
