Αν αναλογιστεί κανείς τι πραγματικά συμβαίνει γύρω μας, θα πρέπει να είναι εκ πρώτης όψεως ικανοποιημένος από την εικόνα της ελληνικής χρηματαγοράς, αλλά και της ελληνικής οικονομίας. Η ισχνή χθεσινή τεχνική αντίδραση, αν και δεν κατάφερε να κλείσει το σημαντικό πτωτικό χάσμα που άφησε το Χ.Α. στη συνεδρίαση της Τετάρτης, εντούτοις κράτησε ικανοποιητικά τα τεχνικά επίπεδα στήριξης βραχυπρόθεσμα.
Όμως, μια βαθύτερη ανάλυση των τεκταινομένων σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο, μόνο εφησυχασμό δεν πρέπει να εμπνέουν στους απανταχού επενδυτές, traders, πολίτες και κυρίως πολιτικούς.
Από γεωπολιτικής απόψεως το μόνο σίγουρο είναι ότι δεν βρισκόμαστε στο τέλος αλλά μάλλον στην αρχή μιας επερχόμενης μεγάλης αλλαγής, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τους εμπλεκόμενους λαούς. Η Ουκρανό-ρωσική κρίση μπορεί στο μέλλον να μας φαίνεται αψιμαχία, μπροστά σε άλλες εκκολαπτόμενες συγκρούσεις στην περιοχή του Ειρηνικού και όχι μόνο.
Οι οικονομικές παρενέργειες από την πανδημία στην παραγωγική και τροφοδοτική αλυσίδα ακόμα δεν μπορούν να ξεπεραστούν, σχεδόν δύο χρόνια μετά την εμφάνιση του Covid-19, και, από ότι φαίνεται, θα χρειαστεί αρκετός καιρός για να επανέλθουν τα πράγματα στα προηγούμενα επίπεδα.
Οι πληθωριστικές πιέσεις εξαιτίας όλων των ανωτέρω, αλλά και της άκρατης προσφοράς χρήματος που διοχετεύτηκε στο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα αλλά δεν οδηγήθηκε ως παροχή ρευστότητας σε παραγωγικές επενδύσεις, ώθησε τις τιμές Α’ Υλών και τροφίμων σε ιστορικά υψηλά επίπεδα, κυρίως λόγω έλλειψης προσφοράς.
Οι πρόδρομοι οικονομικοί δείκτες ήδη δείχνουν επιβράδυνση των μεγάλων οικονομιών και οι Διεθνείς οίκοι αλλά και οικονομικοί οργανισμοί μειώνουν της προσδοκίες για ανάπτυξη. Έτσι σήμερα το Ακαθάριστο Εθνικό προϊόν των ΗΠΑ παρουσίασε για 1η φορά μείωση κατά -1,4% από το 2ο τετράμηνο του 2020.
Η εκτίναξη του δείκτη δολαρίου και η ενίσχυση του USD έναντι όλων των άλλων νομισμάτων, έρχεται τώρα ως επακόλουθο της αναμενόμενης αύξησης των επιτοκίων από την FED, να επιταχύνει την επερχόμενη κρίση στις αναπτυσσόμενες αλλά και φτωχές χώρες που είναι εξαρτημένες από εξωτερικό χρέος εκφρασμένο σε $, Δημόσιο και Ιδιωτικό, οδηγώντας σε αδιέξοδο λαούς και οικονομίες.
Όσο για τις Διεθνείς αγορές, οι μεγάλοι Αμερικανικοί δείκτες παλεύουν να κρατήσουν κρίσιμα τεχνικά επίπεδα για να αποφύγουν τα χειρότερα, αν και χθες αντέδρασαν θεαματικά ανοδικά. Αντίστοιχα οι ευρωπαϊκοί δείκτες μεταξύ μιας πολεμικής σύγκρουσης και μιας ενεργειακής κρίσης, παλεύουν και αυτοί να κρατηθούν πέριξ των πρόσφατων σημαντικών στηρίξεων τους. Όσο για τις Κινεζικές χρηματαγορές, ακόμα να συνέλθουν από την πρόσφατη πτώση τους λόγω πανδημίας και κρίσης στην στεγαστική πίστη.
Μέσα στον κυκεώνα αυτό, η ελληνική οικονομία συνεχίζει να λαμβάνει εύσημα και αναβαθμίσεις από τους Διεθνείς οίκους αξιολόγησης, ευελπιστώντας για ένα νέο 2019 στον ελληνικό τουρισμό.
Όμως οι συνθήκες έχουν αλλάξει σημαντικά και η ανάπτυξη έχει ήδη ψαλιδιστεί. Η χώρα δανείζεται πλέον με υψηλότερα επιτόκια και το επιτόκιο της δεκαετίας έχει φθάσει στο +3%. Ο πληθωρισμός τρέχει με υψηλούς ρυθμούς και ακόμα δεν έχει κορυφώσει.
Το χειρότερο όμως είναι ότι κυβερνητικές αστοχίες, κυρίως στην διαχείριση της ενεργειακής κρίσης, έχουν οδηγήσει σε μια υφέρπουσα αγανάκτηση, ακόμα και σε θετικά ιδεολογικά προσκείμενους, που καθιστά τις επερχόμενες εκλογικές αναμετρήσεις εξαιρετικά αστάθμητες, με ορατό τον κίνδυνο να επαναληφθούν φαινόμενα ακυβερνησίας, σε μια εξαιρετικά κρίσιμη μάλιστα περίοδο.
Συμπερασματικά εφιστούμε την προσοχή για το εγγύς μέλλον, αν και ακόμα δεν έχουμε λάβει σήμα εξόδου, όμως η δημιουργία ρευστότητας ανάλογα με το προφίλ του επενδυτή, αυξάνει τα επίπεδα προστασίας του, υπό τις παρούσες συνθήκες.
Εξάλλου όταν βαδίζεις μέσα σε ένα οικονομικό ναρκοπέδιο τέτοιου μεγέθους, πρέπει να λαμβάνεις και τα κατάλληλα μέτρα προστασίας, γιατί επιβιώνοντας αυξάνεις γεωμετρικά τις πιθανότητες κέρδους σου, αφού τα μεγάλα κέρδη έρχονται από τις μεγάλες κρίσεις…
Λουκάς Παπαιωάννου, Economist / Corporate Advisor, Fast Finance ΑΕΠΕΥ
