Την αύξηση της ζήτησης για ρεύμα τα επόμενα χρόνια προβλέπει ο ΑΔΜΗΕ με βάση το νέο δεκαετές πρόγραμμα ανάπτυξης που τέθηκε σε διαβούλευση, κάτι που δημιουργεί εύλογους προβληματισμούς για πώς θα διασφαλιστεί η επάρκεια του συστήματος την ώρα που τα λιγνιτκά εργοστάσια κλείνουν.
Έτσι, με βάση τα δυο εναλλακτικά σενάρια που καταθέτει ο Διαχειριστής, εκτιμά ότι θα υπάρξει άνοδος της ζήτησης σε επίπεδα πέραν των 60 TWh ετησίως. Σημαντικό ρόλο σε αυτή την αύξηση παίζει και η πρόβλεψη για τις διευρυμένες ανάγκες λόγω ηλεκτροκίνησης καθώς σύμφωνα με το σενάριο του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα εκτιμάται περί τις 120 GWh για το έτος 2025 και περί τις 1000 GWh για το έτος 2032 θα απαιτηθούν για φορτίσεις οχημάτων.
Επιπλέον, συμπεριλαμβάνεται και η ζήτηση των προς διασύνδεση νησιών, όπως η Κρήτηςη και οι Δυτικές Κυκλάδες (Δ´ Φάση της διασύνδεσης των Κυκλάδων), ενώ από το 2028 και από το 2029 περιλαμβάνεται και η εκτιμώμενη ζήτηση των υπό διασύνδεση Δωδεκανήσων και των Νήσων του Βορείου Αιγαίου αντίστοιχα.
Η τρέχουσα κατάσταση
Υπενθυμίζεται ότι η συνολική καθαρή ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας στο Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας, κατά το πρώτο δεκάμηνο του 2021, είναι αυξημένη κατά 4.2% έναντι αυτής της αντίστοιχης περιόδου του 2020.
Βέβαια την περίοδο 2000 – 2008, όπου υπήρξε συνεχής αύξηση της συνολικής καθαρής ζήτησης ρεύματος, ακολούθησε μια περίοδος πτώσης. Όμως από το 2013 έως και σήμερα παρατηρείται μια σταθεροποίηση της συνολικής καθαρής ζήτησης περί τις 51 TWh.
Το 2019 η συνολική καθαρή ζήτηση της ηλεκτρικής ενέργειας στο ΕΣΜΗΕ ανήλθε σε 52,1 ΤWh, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 1,24% έναντι του 2018. Το 2020 χαρακτηρίστηκε από σημαντική μείωση της συνολικής καθαρής ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας, κατά 4.1% έναντι αυτής του 2019, ως συνεπακόλουθο της περιορισμένης οικονομικής δραστηριότητας λόγω της πανδημίας.
Οι λιγνίτες
Πάντως συνυπολογίζοντας όλα τα δεδομένα ο ΑΔΜΗΕ εστιάζει στην περίοδο 2022-2025, οπόταν και προγραμματίζεται η απόσυρση των περισσότερων λιγνιτικών μονάδων με παράλληλη αντικατάσταση από αντίστοιχες φυσικού αερίου. Εκφράζει, δε, τον προβληματισμό του καθώς, μάλιστα. η Ένωση των Ευρωπαίων Διαχειριστών (ENTSO-E), για το συγκεκριμένο διάστημα, έχει σημειώσει ότι ότι η χώρα μας δεν θα πρέπει να βασίζεται τόσο πολύ στις εισαγωγές. Και βέβαια πάντα υπάρχει και η ανησυχία για τις τιμές φυσικού αερίου, που αποτελεί το μεταβατικό καύσιμο.
Πάντως, με βάση πληροφορίες, έως το τέλος Ιανουαρίου αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί από τον ΑΔΜΗΕ η επικαιροποιημένη Mελέτη Επάρκειας του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας έως το 2030, που αποτελεί προϋπόθεση για την υιοθέτηση των μηχανισμών Στρατηγικής Εφεδρείας (που προβλέπει και αποζημιώσεις για την παράταση της λειτουργίας κάποιων λιγνιτικών μονάδων) και του Μόνιμου Μηχανισμού Αποζημίωσης Επάρκειας Ισχύος (CRM).
Τι λέει ο Πρωθυπουργός;
«Δεν θα είχαμε φτηνότερο ρεύμα εάν λειτουργούσαν πλήρως τα λιγνιτικά εργοστάσια, τόνισε, πάντως, ο Κυριάκος Μητσοτάκης απαντώντας στις ερωτήσεις χτες του Νίκου Χατζηνικολάου στον Αντ1 σε σχέση με τα εάν ήταν επιτυχής η επιλογή της γρήγορης απολιγνιτοποίησης.
Συγκεκριμένα ο Πρωθυπουργός τόνισε ότι «ο λιγνίτης δεν είναι φτηνός. Ο λιγνίτης είναι πολύ ακριβός. Ο λιγνίτης έχει πάψει εδώ και πολύ καιρό να είναι οικονομικός» απαντώντας στην κριτική ότι εάν τον είχαμε ως βασικό στο ενεργειακό μίγμα, θα ήταν πιο φτηνό το ρεύμα, όπως π.χ. συμβαίνει στην Πολωνία
«Όχι, δεν θα είχαμε. Δεν θα είχαμε γιατί εξακολουθεί ένα μεγάλο κομμάτι της ενέργειας να προέρχεται από την ηλεκτροπαραγωγή και αυτή συμπαρασύρει. Το φυσικό αέριο συμπαρασύρει τις τιμές» τόνισε εστιάζοντας και στις επιβαρύνσεις από τους ρύπους.
«Όμως, κοιτάξτε το πλεονέκτημα της χώρας όταν σήμερα όλοι κουβεντιάζουμε για το πώς θα κλείσουν τα εργοστάσια λιγνίτη και άνθρακα η Ελλάδα το έχει κάνει εδώ και δύο χρόνια. Και μπήκε πρώτη στις ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις για το Ταμείο της Δίκαιης Μετάβασης» τόνισε ο κ. Μητσοτάκης.
«Άρα πιστεύω ότι στον τομέα αυτόν, σε αυτή την πολιτική, ήμασταν μπροστά από την εποχή μας. Με την καλή έννοια, όχι με την κακή, διότι μπορέσαμε να εκμεταλλευτούμε την παγκόσμια τάση. Είδαμε ίσως νωρίτερα αυτό το οποίο άλλες χώρες βλέπουν σήμερα.
Αν είχαμε σήμερα περισσότερη ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές θα ήμασταν σε καλύτερη κατάσταση από εκεί που βρισκόμαστε σήμερα. Όμως επειδή ξέρετε η τιμολόγηση της ηλεκτρικής ενέργειας είναι μια εξαιρετικά περίπλοκη υπόθεση και καθορίζεται πάντα από αυτό το οποίο οι ειδικοί αποκαλούν οριακή τιμή του συστήματος. Από τη στιγμή που ακόμα χρειαζόμαστε φυσικό αέριο -και θα το χρειαζόμαστε για πολλά χρόνια ακόμα- αν το φυσικό αέριο είναι πολύ υψηλό θα συμπαρασύρει όλες τις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας.
Το ανάποδο, θα σας έλεγα: το γεγονός ότι ήμασταν πρωταγωνιστές στην απανθρακοποίηση μας έδωσε τη δυνατότητα να εξασφαλίσουμε, ειδικά για τη Δυτική Μακεδονία και τη Μεγαλόπολη, σημαντικότατους πόρους τους οποίους θα επενδύσουμε για να δημιουργήσουμε νέες καλύτερες δουλειές για τους πολίτες που κατοικούν σε αυτές τις περιοχές» σημείωσε ο Πρωθυπουργός εκφράζοντας την αισιοδοξία του για το μέλλον των λιγνιτικών περιοχών.
«Είχα βρεθεί στην Κοζάνη, πέρασα μέσα από μια πολύ ενδιαφέρουσα 5ωρη διαδικασία διαβούλευσης συνομιλώντας με τους φορείς, εξηγώντας το σχέδιό μας. Και υπάρχει πιστεύω, μετά το αρχικό σοκ, μία συγκρατημένη αισιοδοξία ότι τα πράγματα σε αυτές τις περιοχές τελικά θα είναι πολύ καλύτερα από αυτά τα οποία ήταν όσο ήμασταν εξαρτημένοι από το λιγνίτη.»
