Στην Αγ. Πετρούπολη θα βρεθεί σήμερα ο υπουργός Περιβάλλοντος κι Ενέργειας Κώστας Σκρέκας με στόχο να προετοιμάσει την ενεργειακή ατζέντα της επίσημης επίσκεψης του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στο θέρετρο της Μαύρης Θάλασσας, το Σότσι στις 8 Δεκεμβρίου. Χωρίς να υπάρχει επίσημη ενημέρωση για την επίσκεψη του ΥΠΕΝ στην Αγία Πετρούπολη, εκτιμάται, ότι θα γίνει προσπάθεια για βελτίωση των όρων τιμολόγησης των ποσοτήτων φυσικού αερίου που λαμβάνει η Ελλάδα από τη Ρωσία στο φόντο και των διαπραγματεύσεων που, ήδη, τρέχουν μεταξύ Gazprom – ΔΕΠΑ Εμπορίας για τις ποσότητες του 2022. Ο λόγος άλλωστε που ο κ. Σκρέκας βρίσκεται στην νέα έδρα του ρωσικού κολοσσού Gazprom την Αγία Πετρούπολη και όχι τη Μόσχα είναι ότι θα έχει επαφές με τη Ρωσική εταιρία. Η Gazprom, επίσης, προμηθεύει όλη την ΕΕ με αέριο, καλύπτοντας το μεγαλύτερο μέρος των αναγκών της, έχοντας, βέβαια, ανοικτά μέτωπα με τη Δύση για τον αγωγό Nordstream 2. Έτσι, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας αναμένεται να συναντηθεί με τον γνώριμο στην Ελληνική πολιτική ηγεσία από τα πολλά ταξίδια του στην Ελλάδα κατά το παρελθόν (λόγω ενδιαφέροντος για τη ΔΕΠΑ και τον ΔΕΣΦΑ, το σχέδιο του αγωγού South Stream), τον επικεφαλής της Gazprom Αλεξέι Μίλερ. Επίσης υπάρχει πιθανότητα συνάντησης με τον Ρώσο υπουργό Ενέργειας Νίκολαι Σουλγκίνοφ.
Η επίσκεψη του Πρωθυπουργού
Υπενθυμίζεται ότι στην ατζέντα της επίσκεψης του Πρωθυπουργού με τον πρόεδρο Βλ. Πούτιν στις 8 Δεκεμβρίου το ζήτημα των τιμών φυσικού αερίου, αλλά και της θέσης της χώρας μας στο «πόκερ» που είναι σε εξέλιξη μεταξύ Ρωσίας και ΕΕ για τον αγωγό Nordstream2 είναι κεντρικά.
Βέβαια, στα θέματα του Nordsteam 2 η Ελλάδα παραπέμπει στις θεσμικές διαδικασίες της ΕΕ και της Γερμανίας, έχοντας και την πίεση των ΗΠΑ, ωστόσο δεν μπορεί να αποκλείσει κανείς ότι η Ρωσική πλευρά μπορεί να αξιοποιήσει τις διαπραγματεύσεις για τις τιμές του φυσικού αερίου που λαμβάνει η Ελλάδα ώστε να αποσπάσει μια ευνοϊκή διάθεση της Αθήνας στο γεωενεργειακό «παζάρι» που είναι σε πλήρη εξέλιξη. Αξίζει να σημειωθεί ότι το συμβόλαιο με της ΔΕΠΑ με την Gazprom Export ισχύει μέχρι το τέλος του 2026, ωστόσο οι τιμές, ο τρόπος τιμολόγησης και συνολικά η διαχείριση της ρήτρας take or pay, που έχει τεθεί, έχει μπει σε διαπραγμάτευση, όπως κάθε χρόνο. (Η ρήτρα αφορά τη δέσμευση για εισαγωγή συγκεκριμένων μίνιμουμ ποσοτήτων, που ανεξάρτητα από το αν παραληφθούν ή όχι θα πρέπει να πληρωθούν. Βέβαια τα τελευταία χρόνια λόγω αύξησης της κατανάλωσης δεν τίθεται τέτοιο ζήτημα, όπως υπήρχε τα χρόνια των μνημονίων).
Η δομή της τιμολόγησης
Το συμβόλαιο, που τρέχει για την προμήθεια φυσικού αερίου με την Gazprom βασίζεται στις τιμές πετρελαίου, δηλαδή, όπως λέγεται με όρους «ενεργειακής αργκό», είναι 100% oil indexed. Βέβαια τα προηγούμενα χρόνια, το 2020 και το 2021, με αίτημα της Ελλάδας συμφωνήθηκε έκτακτη τροποποίηση της διαδικασίας διαμόρφωσης τιμής. Αιτία ήταν το ότι ο πετρέλαιο ήταν ακριβό και το LNG είχε πολύ χαμηλές τιμές. Κι έτσι η ΔΕΠΑ ζήτησε να «πατήσει» η τιμή μιας αρκετά μεγάλης ποσότητας στις φθηνότερες τιμές LNG, όπως καταγράφονται στον Ολλανδικό δείκτη TTF. Το ίδιο βέβαια έπραξαν και άλλες εταιρείες στην Ευρώπη. Βέβαια φέτος η κατάσταση είναι αντίστροφή με το LNG να είναι ακριβό (με τιμές τώρα ανω των 90 ευρώ/MWh) και το πετρέλαιο φθηνότερο. Κι έτσι η Ελλάδα ζητεί να τιμολογηθεί η μεγαλύτερη ποσότητα ρωσικού φυσικού αερίου στη βάση των τιμών του πετρελαίου, ενώ αντίθετα οι Ρώσοι ζητούν να γίνει ότ,ι και πέρυσι, με ένα σημαντικό μέρος των πωλούμενων ποσοτήτων συνδεδεμένων με τις τιμές Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου στο Ολλανδικό TTF.
Είναι προφανές ότι η έκβαση της διαπραγμάτευσης είναι άκρως σημαντική για τα περιθώρια που θα έχει στη συνέχεια η ΔΕΠΑ Εμπορίας να μεταφέρει τις εκπτώσεις 15% στους καταναλωτές, όπως έχει δεσμευτεί η κυβέρνηση
Να σημειωθεί ότι με βάση πληροφορίες πέρυσι το «υβριδικό σύστημα» τιμολόγησης προέβλεπε ότι περίπου 40% των εισαγόμενων ποσοτήτων τιμολογούνταν με τιμές του TTF και σε ποσοστό 60% oil indexed. Ωστόσο,με βάση πληροφορίες, η στάση φέτος των Ρώσων είναι σκληρή και μένει να φανεί τι θα οριστικοποιηθεί ως απόφαση.
Η κατανάλωση
Σύμφωνα, πάντως, με τα σχετικά στοιχεία του ΔΕΣΦΑ για το διάστημα Ιανουάριος – Σεπτέμβριος 2021, η εγχώρια κατανάλωση φυσικού αερίου αυξήθηκε κατά 13,45% φτάνοντας τις 52,46 Τεραβατώρες (TWh) από 46,24 TWh σε σχέση με την ίδια περίοδο του περασμένου έτους.
Οι εισαγωγές φυσικού αερίου ανήλθαν σε 57,73 TWh, καταγράφοντας αύξηση σε σύγκριση με τις 53,54 TWh το α’ ενιάμηνο του 2020. Οι μεγαλύτερες ποσότητες εισήλθαν από το σημείο εισόδου Σιδηροκάστρου (26,09 TWh), το οποίο κάλυψε το 45,19 % των εισαγωγών, παρουσιάζοντας αύξηση της τάξης του 10,06 % σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο.
Σημαντικά συμβάλλει πλέον στην εισροή φυσικού αερίου στο ΕΣΦΑ το νέο σημείο εισόδου στη Νέα Μεσημβρία, το οποίο, σε συνέχεια της διασύνδεσης με τον TAP, κάλυψε το 17,01% των εισαγωγών εντός του πρώτου ενιάμηνου λειτουργίας του, με περισσότερες από 9,82 TWh, ενώ τέλος, περίπου 3,08 TWh (5,33%) εισήχθησαν στο ΕΣΦΑ από το σημείο διασύνδεσης στους Κήπους του Έβρου.
Ως προς τις κατηγορίες καταναλωτών φυσικού αερίου, οι ηλεκτροπαραγωγοί συνεχίζουν να καταγράφουν τη μεγαλύτερη κατανάλωση, καλύπτοντας το 67,40% της εγχώριας ζήτησης με 35,36 TWh σε σύνολο 52,46 TWh που καταναλώθηκαν, ποσότητα κατά 15,21 % υψηλότερη σε σχέση με την ίδια περίοδο του περασμένου έτους. Ενισχυμένη κατά 7,3 % σε σχέση με το α’ ενιάμηνο του 2020 είναι και η κατανάλωση που καταγράφηκε από τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις μέσω των δικτύων διανομής, με 9,08 TWh, που αντιστοιχούν σχεδόν στο 17,30 % της ζήτησης. Η κατανάλωση από εγχώριες βιομηχανίες και το CNG στο πρώτο εννιάμηνο του 2021 έφτασε τις 8,01 ΤWh, καταγράφοντας αύξηση της τάξης του 7,37% σε σχέση με το α’ ενιάμηνο του 2020 και καλύπτοντας ποσοστό 15,26 % επί της ζήτησης.
