Υπό διερεύνηση παραμένει, ακόμη, στη ναυτιλία ο τομέας της ενέργειας και η επιλογή του καυσίμου των πλοίων στο μέλλον, όπως υποστήριξε σήμερα ο Γεώργιος Ψαράφτης, Ανώτερος Σύμβουλος Μηχανικός, DNV in Maritime R&D and Advisory, κατά την πρώτη ημέρα των εργασιών του21ου Συνεδρίου του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Θαλάσσιων Λιμένων (ESPO), που πραγματοποιείται στο Makedonia Palace στη Θεσσαλονίκη.
Η διοργάνωση φιλοξενείται για πρώτη φορά από τον Οργανισμό Λιμένος Θεσσαλονίκης (ΟΛΘ Α.Ε.), αναδεικνύοντας τη στρατηγική σημασία της πόλης και του λιμένα της στη Νοτιοανατολική Ευρώπη.
Δεν γνωρίζουμε ακόμη, τόνισε ο κ. Ψαράφτης, ποια θα είναι η τελική επιλογή, με στόχο πάντοτε την απανθρακοποίηση στις θαλάσσιες μεταφορές και τη ναυτιλία, αλλά και στις υπάρχουσες υποδομές των λιμένων, εν προκειμένω της Ευρώπης. Διακρίνουμε, σύμφωνα με τις μελέτες μας, πως ο στόχος της απανθρακοποίησης με μείωση της χρήσης ορυκτών καυσίμων, σύμφωνα με τις δεσμεύσεις της ΕΕ για μηδενικές εκπομπές ρύπων, απαιτούν τη λήψη και ενεργοποίηση συνδυασμένων μέτρων.
Σύμφωνα με τον κ. Ψαράφτη, μπαίνουμε σε νέα εποχή αντικατάστασης των καυσίμων στα πλοία με εναλλακτικά καύσιμα, όπως LNG, αμμωνία, βιοκαύσιμο και άζωτο, ενώ η επιλογή του υδρογόνου αποτελεί, προς το παρόν τουλάχιστον, μια μακρινότερη λύση, ενώ σημείωσε πως όλες οι νέες επιλογές καυσίμων είναι εξαιρετικά δαπανηρές. Ο Ανώτερος Σύμβουλος Μηχανικός, DNV in Maritime R&D and Advisory, επισήμανε την ανάγκη για ρυθμίσεις που θα υπολογίζουν τα κόστη τόσο για τα πλοία όσο και για τη λειτουργία των λιμένων στην Ευρώπη.
Επίσης, ανέφερε πως σύμφωνα με τα πλέον πρόσφατα στοιχεία που έχουμε στη διάθεσή μας, δηλ. του περασμένου Απριλίου, έχουμε 20 νέα πλοία με LNG, 24 με μεθανόλη και δύο με υδρογόνο, ενώ υπογράμμισε πως παρατηρείται διπλασιασμός της χρήσης του LNG μέσα στην τελευταία τριετία. Γενικώς, πρόσθεσε ο κ. Ψαράφτης, ότι τα βιοκαύσιμα μπορούν να χρησιμοποιηθούν στις υποδομές χωρίς να απαιτούνται λύσεις μεγάλου κόστους, αλλά παρατηρείται περιορισμένη χρήση τους στη ναυτιλία. Καταλήγοντας, σημείωσε πως είναι αναγκαίες ρυθμίσεις οι οποίες θα λαμβάνουν υπόψη τις εμπορικές παραμέτρους και εν κατακλείδι τη συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων, ενώ χρειάζονται υποδομές που θα στηρίξουν όλες αυτές τις αλλαγές.
Η Dr. Luiza Anna Bialasiewicz, Καθηγήτρια Πολιτικής και Οικονομικής Γεωγραφίας, Τμήμα Οικονομικών, Ca’ Foscari University, Venice, μιλώντας στο συνέδριο της ESPO, αναφέρθηκε στις σύγχρονες προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει η Ευρώπη και τα λιμάνια της, χαρακτηρίζοντάς τες πρωτόγνωρες. Σημείωσε πως οι γεωπολιτικές προκλήσεις της εποχής μας διαμορφώνουν ένα νέο τοπίο με επιπτώσεις που είναι σε πολλά άμεσες, αλλά κι άλλες που αφορούν το εγγύς μέλλον.
Ανέφερε, μάλιστα, πως πρέπει να δοθεί ιδιαίτερο βάρος στη γεωγραφία, αφού άλλες είναι οι επιπτώσεις για τις χώρες του Βορρά κι άλλες για αυτές του Νότου, ενώ επισήμανε την ανάγκη που διαμορφώνουν οι σημερινές συνθήκες για ενίσχυση της άμυνας και της ασφάλειας. Οι απειλές σήμερα είναι διαφορετικές από αυτές άλλων εποχών και πρέπει να έχουμε την ικανότητα να τις αντιλαμβανόμαστε, σημείωσε η κ. Bialasiewicz. Μάλιστα ανέφερε ως παράδειγμα τη χρήση του αλιευτικού και εμπορικού στόλου της Κίνας, που παίρνει και τη μορφή ενός διαφορετικού «όπλου» σε έναν διευρυμένο εμπορικό πόλεμο και που αφορά και τα λιμάνια της Ευρώπης.
Η ίδια, με εκτενείς αναφορές στον πόλεμο που συνεχίζεται στην Ουκρανία, αλλά και στις απειλές που διαμορφώνονται μέσω των δασμών από τις ΗΠΑ, υπογράμμισε την ανάγκη να επενδύσει η Ευρώπη στην ασφάλεια. Συνδυάζοντας το θέμα με τα λιμάνια, σημείωσε πως αυτά αποτελούν τις πραγματικές πύλες που είναι και πολιτικά ασφαλείς. Καταλήγοντας, ανέφερε πως η προτεραιότητα για την Ευρώπη οφείλει να είναι η κοινή πολιτική απέναντι στις απειλές που δέχεται.
Η Φωτεινή Ιωαννίδου, Διευθύντρια της Διεύθυνσης Πλωτών Μεταφορών της Γενικής Διεύθυνσης Κινητικότητας και Μεταφορών (ΓΔ MOVE), συντόνισε τη συζήτηση για τον ρόλο των λιμένων στο γεωπολιτικό περιβάλλον. Στο πάνελ, ο Ηρακλής Χαραλαμπίδης, Ομότιμος καθηγητής Ναυτιλιακών Οικονομικών και Logistics στο Πανεπιστήμιο Erasmus του Ρότερνταμ, επισήμανε πως στο ρευστό γεωπολιτικό τοπίο, που δημιουργεί συνθήκες αβεβαιότητας και ανησυχίας, πρέπει να γνωρίζουμε πώς βραχυπρόθεσμα μπορούμε και πρέπει να παρέμβουμε, εκτιμώντας πως μακροπρόθεσμα θα επέλθει εκ νέου η ισορροπία.
Ανάμεσα στα άλλα ο κ. Χαραλαμπίδης τόνισε ότι το ενδιαφέρον μας πρέπει να εστιάζει στο πώς θα διαχειριστούμε τα λιμάνια μας, κι αυτό θα πρέπει να γίνει με τα κατάλληλα εργαλεία για αποδοτικό μάρκετινγκ και ορθή τιμολόγηση. Υπογράμμισε, επιπλέον, πως δεν απαιτείται να είμαστε επιθετικοί, αλλά μέσα από κοινές δράσεις και πρωτοβουλίες, να αντιμετωπίζουμε τις προκλήσεις, σημειώνοντας ότι η ανθεκτικότητα των λιμανιών είναι περιορισμένη και χρειάζονται ευρύτερες πολιτικές.
Η Katarzyna Gruszecka – Spychala, Αντιπρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου για τα οικονομικά και τη διαχείριση περιουσιακών στοιχείων του Λιμένα της Γκντίνια, ζήτησε να υπάρχουν αυστηροί κανόνες για όλη την Ευρώπη κι όχι μόνο για λιμάνια όπως της χώρας της, αφού η αυστηρότητα περιορίζεται σε χώρες της Βαλτικής, με έναν πόλεμο που συνεχίζεται στην Ουκρανία. Οι στρατηγικές προκλήσεις για εμάς, είπε η ίδια, είναι να είμαστε συνεπείς στις υποχρεώσεις μας, και γι΄ αυτό εργαζόμαστε εντατικά.
Ο Tino Klemm, Οικονομικός Διευθυντής, Μέλος του Εκτελεστικού Συμβουλίου, Λιμενική Αρχή Αμβούργου, αναφερόμενος στις ιδιαιτερότητες του λιμένα που εκπροσωπεί, τόνισε πως επενδύονται σημαντικά ποσά από τον οικείο δήμο, καθώς είναι αντιληπτό πως το λιμάνι αποτελεί εξ’ ορισμού πόλο ανάπτυξης. Για τα θέματα που απασχολούν το λιμάνι του Αμβούργου, ο κ. Klemm σημείωσε πως αυτά αφορούν συνολικές πολιτικές σχετικά με την ηλεκτρική ενέργεια, την πράσινη ανάπτυξη και την εφοδιαστική αλυσίδα, ενώ σημείωσε πως η συνεργασίες είναι ζητούμενο συνολικά και θα πρέπει να είναι κοινές σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ώστε να προκρίνονται οι πιο συμφέρουσες και οικονομικές λύσεις. Ανέφερε ως παράδειγμα τη δημιουργία αγωγών, λέγοντας πως θα ήταν ορθότερο να δημιουργείται ένας, κι όχι δύο, πετυχαίνοντας και τις αντίστοιχες οικονομίες κλίμακος.
Ο Jacques Vandermeiren, Διευθύνων Σύμβουλος του Λιμένα Αμβέρσας-Μπριζ, εξήρε την σημασία των συνεργασιών που έχουν πετύχει στην περιοχή, αποφέροντας καλύτερα αποτελέσματα για όλους. Σημείωσε επίσης τις συνεργασίες που έχει αναπτύξει ο λιμένας τους με τη Βραζιλία, το Μπενίν και την Ναμίμπια. Ο κ. Vandermeiren υπογράμμισε σχετικά με την απανθρακοποίηση πως θα ήταν σωστό να ακολουθήσουν τα λιμάνια ό,τι ισχύει και για τη βιομηχανία, με στόχο την πράσινη ανάπτυξη.
Ως γενικότερη αποδοχή όλων στην εν λόγω θεματική ενότητα ήταν να υπάρξει επιτάχυνση και απλοποίηση των διαδικασιών τέτοια, που θα βοηθήσει τα λιμάνια της Ευρώπης να αναπτυχθούν περισσότερο, αλλά κυρίως να γίνουν ανθεκτικότερα.
Ο Glenn Mageman, Αναπληρωτής καθηγητής Οικονομικών, ECARES, Solvay Brussels Schools of Economics & Management, μιλώντας στην ενότητα με θέμα την ανθεκτικότητα της Ευρώπης στο νέο γεωπολιτικό πλαίσιο, υπογράμμισε πως μέσα σε ένα τέτοιο ρευστό τοπίο, με μεγάλη αβεβαιότητα, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι «εάν δεν ξέρουμε που βρισκόμαστε, δεν θα ξέρουμε προς τα πού να πορευτούμε». Ο ίδιος σημείωσε την ανάγκη για πρόσβαση σε έγκαιρα, έγκυρα και ποιοτικά δεδομένα, ενώ υπογράμμισε πως είναι δύσκολη η εφαρμογή κοινών πολιτικών στην ΕΕ και ως εκ τούτου, «ίσως χρειαστούμε πολλαπλά εργαλεία» ώστε να υπάρχει καλύτερος συντονισμός στις πολιτικές της ΕΕ. Την Παρασκευή το Συνέδριο ολοκληρώνει τις εργασίες του.
