«Το ξύλινο παραδοσιακό σκάφος θα πρέπει να παραμείνει ζωντανό είτε ως αλιευτικό, είτε ως τουριστικό είτε ως εμπορικό, καθώς υπάρχει και διεθνές ενδιαφέρον για τη συγκεκριμένη κατηγορία σκαφών και από άλλες χώρες που θεωρούν την Ελλάδα ως πηγή αυτής της τέχνης».
Αυτό τόνισε σήμερα ο υπουργός Ναυτιλίας Χρήστος Στυλιανίδης, σε ομιλία του, κατά την παρουσίαση του Προγράμματος Σπουδών Εκπαιδευτικής Δομής Ξυλοναυπηγικής, στη Βιβλιοθήκη του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη.
Ο υπουργός τόνισε ότι το υπουργείο Ναυτιλίας εστιάσει σε δύο σημαντικές ενέργειες, που αφορούν, πρώτα στην καταγραφή των παραδοσιακών ναυπηγικών γραμμών και της παραδοσιακής ιστιοφορίας και στη δημιουργία Σχολής Καραβομαραγκών.
Τόνισε ότι προς αυτή την κατεύθυνση υπάρχει πρόταση στο ΕΣΠΑ 2021-2027 και σε συνεργασία με το υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού, να αναληφθεί πρωτοβουλία για τη δημιουργία Σχολής Καραβαρομαραγκών, ενώ έχουν ληφθεί ήδη οι εγκρίσεις των σχετικών επιτροπών και αναμένεται η απόφαση του Κυριάκου Πιερρακάκη για την έναρξη της λειτουργία της, για τους αποφοίτους του γυμνασίου.
Τόνισε ότι η Ελλάδα από την αρχαιότητα υπήρξε πρωτοπόρα στη ναυπηγική τέχνη και σήμερα η παραδοσιακή τέχνη των καραβομαραγκών δυστυχώς βρίσκεται σε ύφεση.
«Τα καρνάγια έχουν μειωθεί, οι τεχνίτες καραβομαραγκοί λιγοστεύουν και οι ταρσανάδες από την άλλη εξακολουθούν να αποτελούν οικογενειακές επιχειρήσεις, καθώς η τέχνη αυτή μεταφέρεται προφορικά από τον πατέρα στο γιο και από τον παππού στον εγγονό και πρέπει να αναγνωρίσουμε ακριβώς αυτή την ιδιαίτερη πολιτιστική αξία αυτών των παραδοσιακών σκαφών και της ξυλοναυπηγικής» πρόσθεσε.
Είπε επίσης ότι στο υπουργείο Ναυτιλίας έχουμε ήδη συμπεριλάβει στις αρμοδιότητες της Διεύθυνσης Ναυπηγοεπισκευαστικών Δραστηριοτήτων, εκτός της παραδοσιακής προσέγγισης, και την αρμοδιότητα της μελέτης και του εν γένει χειρισμού τεχνικών θεμάτων που αφορούν την καταγραφή και διάσωση των παραδοσιακών σκαφών.
Ο κ. Στυλιανίδης είπε ότι το ένα μέρος του ζητήματος είναι η διάσωση των υπαρχόντων παραδοσιακών σκαφών και το άλλο η διάσωση της ναυπηγικής τέχνης για να περισωθούν τα καρνάγια και οι ταρσανάδες.
Ανέφερε ότι μέχρι σήμερα έχουν χαρακτηριστεί παραδοσιακά περισσότερα από 450 πλοία αναψυχής και λειτουργούν με τουρίστες, αποδεικνύοντας ότι δεν είναι θέμα μουσειακό, αλλά ένα προϊόν που δουλεύει μέσα στην αγορά.
Τόνισε εξάλλου, ότι τα προηγούμενα χρόνια, λόγω επιδότησης της απόσυρσης της αλιευτικής άδειας από την Ευρωπαϊκή Ένωση, καταστράφηκαν περισσότερα από 10.000 παραδοσιακά αλιευτικά σκάφη που θα μπορούσαν μετατραπούν σε τουριστικά σκάφη αναψυχής με μικρό κόστος.
Ο υπουργός τόνισε ότι στο νόμο για τον αιγιαλό και την παραλία λύθηκε το χρονίζον πρόβλημα της αδειοδότησης των καρνάγιων, ενώ προωθούνται και άλλες ρυθμίσεις για τη διάσωση των παραδοσιακών σκαφών στο πλαίσιο μια νέας επιδότησης από την ΕΕ μέσα από το νέο ΕΣΠΑ.
Από την πλευρά της, η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, ανέφερε ότι δεν χρειάζεται κάποιος να επιχειρηματολογήσει για την πολιτισμική αξία της παραδοσιακής αυτής τέχνης, επισημαίνοντας ότι η ναυτιλία και η ναυπηγική ασκούνται στις ελληνικές θάλασσες από τη βαθύτατη προϊστορία.
Η υπουργός αναφέρθηκε και αυτή με τη σειρά της στην καταστροφή χιλιάδων παραδοσιακών σκαφών, επισημαίνοντας ότι κανείς δεν σκέφτηκε την τεράστια καταστροφή στην ναυτική μας πολιτιστική κληρονομιά.
Σήμερα, πρόσθεσε, ότι πολλοί έχουν αντιληφθεί ότι τα σκάφη αυτά οφείλουμε να τα σώσουμε.
Πρόσθεσε ότι οι Έλληνες ξυλοναυπηγοί είναι φορείς τεχνογνωσίας και πρακτικών, πολλές από τις οποίες είναι κρίκοι μιας πανάρχαιας αλυσίδας.
Συμπλήρωσε ότι η συγκεκριμένη τέχνη απαιτεί ιδιαίτερες γνώσεις και μακρά μαθητεία, επισημαίνοντας ότι πρωταρχικός ρόλος της Πολιτείας είναι η εκμάθηση της τέχνης από τους νέους, ενώ πρέπει να υπάρξει επίσης οικονομική και κοινωνική καταξίωση του κλάδου.
Είπε ότι το υπουργείο Πολιτισμού σε συνεργασία με τα συναρμόδια υπουργεία θα διερευνήσουν τις δυνατότητες για να ενισχυθεί ο κλάδος με οικονομικά και ηθικά κίνητρα.
Επεσήμανε επίσης ότι πρέπει να υπάρχουν μόνιμες δομές μαθητείας ή διδασκαλίας της τέχνης με προοπτική σωστής επαγγελματικής αποκατάστασης.
Θα πρέπει, ανέφερε, να δημιουργηθούν δομές που θα αξιολογούν την ποιότητα των κατασκευών από τεχνική και αισθητική άποψη και θα πρέπει να υπάρξει διεύρυνση της αγοράς καθώς τέτοιου είδους σκάφη είναι πολύτιμα και μπορούν να εξυπηρετούν τουριστικές, πολιτιστικές παράκτιες διαδρομές, αφού είναι γνωστό ότι η χρήση τους σε πολλές περιπτώσεις, τυγχάνει μεγάλης αποδοχής.
Η κ. Μενδώνη είπε τέλος ότι το 2021 το υπουργείο Πολιτισμού, με εισήγηση της αρμόδιας διεύθυνσης, ξεκίνησε την επιχορήγηση προγράμματος στο πανεπιστήμιο Αιγαίου για την έκδοση εγχειριδίων για την ξυλοναυπηγική τέχνη.
