Γράφει η Σοφία Τσιπτσέ
Δικηγόρος, Διαπ. Διαμεσολαβήτρια ΥΔΔΑΔ,
Υπεύθυνη Προστασίας Δεδομένων / DPO exec.
Άρθρο 336 ΠΚ Βιασμός: Όποιος με σωματική βία ή απειλή σπουδαίου και άμεσου κινδύνου εξαναγκάζει άλλον σε συνουσία ή σε άλλη ασελγή πράξη ή ανοχή τιμωρείται.
Άρθρο 337 ΠΚ Προσβολή γενετήσιας αξιοπρέπειας: Όποιος με ασελγείς χειρονομίες ή προτάσεις που αφορούν ασελγείς πράξεις προσβάλλει βάναυσα την αξιοπρέπεια άλλου στο πεδίο της γενετήσιας ζωής του τιμωρείται.
Άρθρο 338 ΠΚ: Όποιος με κατάχρηση της παραφροσύνης του άλλου ενεργεί επ’ αυτού συνουσία ή άλλη ασεμνή πράξη, τιμωρείται.
Άρθρο 339 ΠΚ: Αποπλάνηση παιδιών ΤΙΜΩΡΕΙΤΑΙ, Άρθρο 342 ΠΚ: Κατάχρηση ανηλίκων σε ασέλγεια ΤΙΜΩΡΕΙΤΑΙ, Άρθρο 343 ΠΚ: Ασέλγεια με κατάχρηση εξουσίας ΤΙΜΩΡΕΙΤΑΙ κοκ.
Η διαδικασία συνοπτικά: Μήνυση του θύματος στην Εισαγγελία ή στην αστυνομία και έκτοτε ξεκινά η ποινική διαδικασία. Προκαταρκτικές εξετάσεις, προανακρίσεις και εφόσον δεν μπει η υπόθεση στο αρχείο, οδηγείται στο ακροατήριο. Εκεί το θύμα καλείται να παραστεί ως μάρτυρας, ή ως πολιτικώς ενάγων. Το θύμα πρέπει να αποδείξει με μάρτυρες και άλλα αποδεικτικά στοιχεία την κατηγορία. Ειδεμή μπορεί να βρεθεί κατηγορούμενος/-η για συκοφαντική δυσφήμιση, σε περίπτωση που ο κατηγορούμενος ασκήσει τα δικαιώματα που του προσφέρονται από το νόμο.
Αλήθεια, πόσο εύκολο είναι; Πόσο εύκολο είναι να αποδείξεις κάτι που συνήθως οι κατ’ εξακολούθηση και κατ’ επάγγελμα θύτες γνωρίζουν πολύ καλά να κάνουν χωρίς να «αφήνουν αποτυπώματα»; Πόσο εύκολο είναι να αποδείξει ένα θύμα που είναι «ανώνυμο» (έκφραση που αποδίδεται από την κοινωνία στους ανθρώπους της καθημερινότητας, για να τους ξεχωρίσει από τους «επώνυμους» αξιοσέβαστους διάσημους, ισχυρούς) όταν απέναντι του έχει έναν «επώνυμο» ισχυρό και γνωστό άνθρωπο; Πως μπορεί να το αποδείξει; Είναι άνισος ο αγώνας;
«Μίλησε!», «Σπάσε τη σιωπή!», είναι κάποιες από τις προστακτικές εκφράσεις που ακούγονται τελευταία, μετά το κίνημα που προέκυψε, κατόπιν των πρώτων καταγγελιών που άνοιξαν τους «ασκούς του Αιόλου» ή πιο παραστατικά που άνοιξαν το καπάκι του βόθρου.
Είναι σωστές και αναγκαίες οι προτροπές αυτές, καθότι είναι πολύ σημαντικό να έρχονται στην επιφάνεια και να καταγγέλλονται στις επίσημες αρχές οι πράξεις βίας, ώστε να καταδικάζονται από την Δικαιοσύνη. Πέρα όμως από το «μίλησε», πρέπει να υπάρχει ταυτόχρονα και μία άλλη προτροπή: «άκουσε!». Άκουσε κοινωνία! Άκουσε πολιτεία! Υπάρχουν εκεί έξω χιλιάδες απροστάτευτοι πολίτες, θύματα σεξουαλικής βίας, θύματα λεκτικής βίας, θύματα σωματικής βίας, θύματα της ίδιας κοινωνίας, έτσι όπως είναι δομημένη.
Όλα αυτά τα θύματα που σήμερα προτρέπουμε να μιλήσουν, λίγο καιρό πριν δια της αδράνειας μας προτρέπαμε να σιωπούν! Και όταν μάλιστα μιλούσαν, απλά δεν τους ακούγαμε κοινωνία! Γιατί κοινωνία έπρεπε να έρθει ένα «κίνημα αλήθειας» για να ξεκινήσεις να ακούς και να βλέπεις, αυτά που τόσο καιρό έκανες πως δεν έβλεπες και έκανες πως δεν άκουγες! Γιατί κοινωνία γίνεσαι συνένοχη με τους θύτες, όταν σκεπάζεις καταστάσεις! Γιατί κοινωνία στη ζωή υπάρχει τόσο μπόλικη αδικία… όμως υπάρχει και θεία δίκη! Γιατί κοινωνία αυτή η θεία δίκη κάποτε έρχεται και εκεί είμαστε όλοι τόσο ίσοι. Επώνυμοι, ανώνυμοι, πλούσιοι, φτωχοί, ίσοι απέναντι στην ετυμηγορία της.
Πολλές φορές η σιωπή, μετατρέπει τον θύτη σου σε μία σκιά. Σε ακολουθεί παντού, όπου κι αν πας. Τη συνηθίζεις, γίνεσαι οικείος μαζί της. Άλλοτε η σκιά μικραίνει, άλλοτε όμως μεγαλώνει… και αδύναμος πια, έρχεσαι αντιμέτωπος μαζί της. Ένας τρόπος υπάρχει για να την αντιμετωπίσεις: το φως! Μίλησε λοιπόν… αλλά για να έρθει το φως, πρέπει κάποιος να είναι εκεί και να σε ακούσει. Η κοινωνία, η Δικαιοσύνη.
Οι καταγγελίες οφείλουν να γίνονται και να γίνονται στο χώρο που αρμόζει. Φυσικά και πρέπει δημοσιογραφικά να καλυφθούν τα γεγονότα, πάντα όμως με σεβασμό στα δικαιώματα των κατηγορουμένων, σεβασμό στο περιβόητο τεκμήριο της αθωότητας, που πολλές φορές δυστυχώς καταστρατηγείται, ούτως ώστε η Δικαιοσύνη να μπορεί ρίξει το πολυπόθητο φως για να φύγουν οι καταχθονιασμένες σκιές. Είναι άλλο ζήτημα το κοινωνικό «περί δικαίου» αίσθημα που προκαλείται αναπόφευκτα όταν έρχεται στην επιφάνεια μία είδηση και άλλο ζήτημα το «λαϊκό δικαστήριο».
Και δυστυχώς το τελευταίο διάστημα αυτή η δυσδιάκριτη διαχωριστική γραμμή των δύο ζητημάτων, έχει πολλές φορές καταστρατηγηθεί εις βάρος πολλές φορές και των ίδιων των θυμάτων. Γιατί κάποια στιγμή, όλο αυτό το κίνημα θα σωπάσει. Όμως τα θύματα θα είναι ακόμα εδώ, προσπαθώντας να βρουν τη δύναμη να αντιδράσουν, τη φωνή τους να ακουστούν. Είναι σαν να άνοιξε το καπάκι από ένα μπουκάλι και να ακούγονται υπόκωφα κάποιες φωνές. Κάποια στιγμή ίσως το καπάκι να ξανακλείσει και να εγκλωβιστούν οι φωνές και πάλι.
Η σιωπή δημιουργεί καταστροφικό αδιέξοδο και αναπαραγωγή άδικων φαινομένων βίας, παρενόχλησης κλπ. Με τη σιωπή του ένα θύμα δίνει τη σκυτάλη του στο επόμενο θύμα. Όμως και ο άσκοπος ήχος δημιουργεί οχλαγωγία και σκεπάζει τις φωνές που πρέπει να ακουστούν.
Άραγε… Αυτός ο κόσμος δεν θα αλλάξει ποτέ;
Αυτός ο κόσμος ίσως και να αλλάξει κάποτε…
Ο ρομαντικός εξάλλου άνθρωπος, είναι ο ρεαλιστής μιας άλλης πραγματικότητας…
