Δύο είναι τα μέτωπα από τα οποία περιμένει να προκύψει χάραξη κοινής ευρωπαϊκής γραμμής η κυβέρνηση γι’ αυτό και μεταθέτει την απόφαση για τη λήψη νέων μέτρων στήριξης για τον Μάιο.
Το πρώτο μέτωπο αφορά στην προσπάθεια συγκράτησης των τιμών, είτε σε φυσικό αέριο, είτε σε ηλεκτρική ενέργεια. Πολλές προσδοκίες δεν υπάρχουν, καθώς η Ευρώπη δεν εμφανίζεται έτοιμη για ευθεία παρέμβαση στη λειτουργία χρηματιστηριακών αγορών. Αν παρ’ όλα αυτά έχουμε θετική έκβαση σε αυτό το μέτωπο, αυτομάτως θα μιλάμε για μείωση του προβλήματος, καθώς θα υποχωρήσει η χρέωση στο ηλεκτρικό ρεύμα και στο φυσικό αέριο και κατά συνέπεια θα μειωθεί και η πίεση για αυξήσεις σε άλλα αγαθά και υπηρεσίες.
Από την άλλη, το δεύτερο μέτωπο έχει να κάνει με την στήριξη των εθνικών προϋπολογισμών ώστε τα μέτρα ανακούφισης των Ευρωπαίων πολιτών να μην οδηγήσουν σε εκτροχιασμό των εθνικών κρατικών προϋπολογισμών και περαιτέρω αύξηση του δημοσίου χρέους.
Γι’ αυτό το θέμα, στο τραπέζι μπαίνει η αξιοποίηση των αδιάθετων κεφαλαίων του Next Generation EU (γνωστό σε εμάς ως Ταμείο Ανάκαμψης). Τα αδιάθετα ανέρχονται στα 230 δισ. ευρώ και είναι χρήματα που θα δίνονταν στις χώρες υπό μορφή δανείων. Από όλες τις χώρες, μόνο η Ελλάδα έχει δεσμεύσει αυτά τα κεφάλαια. Οι υπόλοιπες χώρες δεν το έκαναν καθώς ειδικά οι μεγάλες οικονομίες της Ευρώπης μπορούσαν να δανειστούν με χαμηλότερο επιτόκιο από τις αγορές.
Τώρα όμως, το σκηνικό έχει αλλάξει. Οι αποδόσεις των ομολόγων έχουν αρχίσει να ανεβαίνουν ενώ το φορτίο της στήριξης των νοικοκυριών είναι βαρύ σε όλες τις χώρες μέλη. Δύο είναι τα ενδεχόμενα χρήσης αυτών των κεφαλαίων αν αυτό τελικώς αποφασιστεί:
1. Το πρώτο ενδεχόμενο είναι η «πίττα» να ξαναμοιραστεί και τα χρήματα να δοθούν στις χώρες μέλη όχι υπό μορφή δανείων, αλλά ως επιδοτήσεις. Για την Ελλάδα αυτό σημαίνει ότι θα λάμβανε ένα ποσό της τάξεως των 3-4 δισ. ευρώ (βάσει της συμμετοχής της στο ΑΕΠ της Ευρώπης) για να στηρίξει νοικοκυριά και επιχειρήσεις χωρίς να επιβαρύνει το έλλειμμά της. Αυτό είναι και το πιο αισιόδοξο σενάριο.
2. Το δεύτερο ενδεχόμενο είναι τα χρήματα να ξαναμοιραστούν υπό μορφή δανείων. Σε αυτή την περίπτωση, η Ελλάδα θα είχε πρόσβαση σε μια φθηνότερη πηγή χρηματοδότησης από τις αγορές καθώς στην παρούσα φάση η απόδοση του ελληνικού 10ετούς έχει φτάσει στο 2,9% οπότε μια έξοδος θα κόστιζε τουλάχιστον 3-3,2% σε αντίθεση με τα δάνεια του NGEU που μπορούν να έχουν τελικό κόστος ακόμη και χαμηλότερο της μονάδας.
Το τι ακριβώς θα γίνει θα αποφασιστεί τον Μάιο γι’ αυτό και μέχρι τότε, οι μόνες ειδήσεις που θα ακούσουμε από το οικονομικό επιτελείο θα είναι η παράταση των υφιστάμενων μέτρων στήριξης.
