Το 2015, αναλαμβάνοντας την εξουσία ο ΣΥΡΙΖΑ διαμαρτυρήθηκε για το γεγονός ότι παρέλαβε τη χώρα με άδεια ταμεία, ενώ παραδίδοντας το 2019 την εξουσία στάθηκε ιδιαίτερα στο γεγονός ότι άφησε 37 δις. ευρώ στον κρατικό λογαριασμό. Τέσσερα χρόνια αργότερα, η θητεία της σημερινής κυβέρνησης ολοκληρώνεται με δύο γεμάτους «κουμπαράδες»: και τον ταμειακό (που μετράει πραγματικό χρήμα) και τον δημοσιονομικό (που μετράει περιθώρια εφαρμογής ευνοϊκής δημοσιονομικής πολιτικής μετά την κάλπη).
Σήμερα, ανακοινώνεται η πορεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού στο τετράμηνο και σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις η «παραγωγή» δημοσιονομικού χώρου θα συνεχιστεί καθώς η υπέρβαση στο σκέλος των φορολογικών εσόδων θα ξεπεράσει το 1,5 δις. ευρώ. Από την άλλη, η διατήρηση των δαπανών κάτω από τους στόχους –έχει συμβάλλει σε αυτό και η συνεχιζόμενη υποχώρηση των τιμών του φυσικού αερίου και του πετρελαίου- έχει ως αποτέλεσμα να κλείνει το πρώτο τετράμηνο και ο προϋπολογισμός να εμφανίζει πολύ μεγάλη υπεραπόδοση. Συμπέρασμα; Το πιθανότερο είναι ότι το επόμενο οικονομικό επιτελείο θα βρεθεί με ένα δημοσιονομικό «μαξιλάρι» στα χέρια του το οποίο θα μπορεί να αξιοποιηθεί για τη βοήθεια των πιο ευάλωτων. Προσοχή όμως: όταν μιλάμε για «μαξιλάρι» αναφερόμαστε σε ένα ποσό της τάξεως των 800-900 εκατ. ευρώ, κάτι που σημαίνει ότι δεν υπάρχει περιθώριο να κοπούν ειδικοί φόροι κατανάλωσης στα καύσιμα ή να μειωθεί ο ΦΠΑ στα τρόφιμα.
O δεύτερος κουμπαράς έχει να κάνει με τα ταμειακά διαθέσιμα της χώρας τα οποία παραμένουν στα επίπεδα των 37-38 δις. ευρώ, δηλαδή στα ίδια επίπεδα με την αρχή της 4ετίας. Το ταμείο παρέμεινε άθικτο γιατί οι χρηματοδοτικές ανάγκες καλύφθηκαν με τις εξόδους της χώρας στις αγορές. Το χρέος αυξήθηκε σε ονομαστικούς όρους αλλά με πιο αργό ρυθμό σε σχέση με το ΑΕΠ και γι’ αυτό έχουμε βελτίωση της αναλογίας χρέος προς ΑΕΠ.
Τι μένει; Να ανακτηθεί η επενδυτική βαθμίδα και να αρχίσουν οι πρόωρες αποπληρωμές χρέους ή η μείωση της έκθεσης στα έντοκα γραμμάτια του ελληνικού δημοσίου ώστε να περιοριστεί ακόμη πιο γρήγορη η αναλογία του χρέους προς το ΑΕΠ. Στόχος: να πέσει η αναλογία στο 132% μέχρι το 2026, ενδεχομένως χαμηλότερα και από τα επίπεδα της Ιταλίας. Να γιατί οι αγορές τιμολογούν όπως τιμολογούν τα 10ετή ομόλογα των δύο χωρών…
