Aνοιχτή στο ενδεχόμενο να επεκτείνει σταδιακά τις υπηρεσίες της σε όλη την Ελλάδα, ξεκινώντας από τουριστικές περιοχές με αυξημένη επισκεψιμότητα, όπου καταγράφεται υψηλή ζήτηση για μετακινήσεις και περιορισμένη διαθεσιμότητα υπηρεσιών μεταφοράς, είναι η Uber, όπως επισημαίνει η γενική διευθύντρια της εταιρείας στη χώρα μας, Σαρίτα Βαρούχ, σε συνέντευξή της στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, με την ευκαιρία του 10ου Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών.
«Στόχος είναι να ενισχυθούν οι επιλογές για κατοίκους και επισκέπτες, καλύπτοντας υφιστάμενα κενά στην προσφορά» συμπληρώνει και προσθέτει πως η γεωγραφική κάλυψη όλης της χώρας είναι κάτι που επιτεύχθηκε ήδη στην Πορτογαλία, όπου τα οχήματα με το σήμα της Uber έχουν φτάσει σε κάθε γωνία της πορτογαλικής υπαίθρου, χάρη στο θεσμικό και ρυθμιστικό πλαίσιο που εισήγαγε η πορτογαλική κυβέρνηση.
Στην Ελλάδα, όπου η Uber συμπληρώνει φέτος αδιάλειπτη δεκαετή παρουσία, το ρυθμιστικό πλαίσιο εξακολουθεί να παρουσιάζει «αρρυθμίες» — σε μια περίοδο που, όπως σημειώνει η κα Βαρούχ, «είναι κρίσιμο να υπάρχουν περισσότερες επιλογές κινητικότητας». Η ενίσχυση της πολυτροπικότητας στις μετακινήσεις, λέει, δεν αφορά μόνο την αποσυμφόρηση του κυκλοφοριακού κομφούζιου στις πόλεις, αλλά αποτελεί επίσης βασική προϋπόθεση για μια πιο βιώσιμη και προσβάσιμη αστική καθημερινότητα. Ενδεικτικά, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της TomTom, η Αθήνα κατατάσσεται στις πιο «μποτιλιαρισμένες» πρωτεύουσες της Ευρώπης (6η στην κατάταξη), με τους οδηγούς να χάνουν κατά μέσο όρο 142 ώρες ετησίως στην κίνηση.
Όπως λέει, η Ελλάδα, δυστυχώς, ενώ έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο σε πολλούς τομείς τα τελευταία χρόνια, στο ρυθμιστικό πεδίο έχει μείνει πίσω. Η Κομισιόν, μάλιστα, το 2023 εξέδωσε σαφείς κατευθύνσεις για τη ρύθμιση των πλατφορμών κινητικότητας, στις οποίες εντοπίζονται αδυναμίες που αντικατοπτρίζουν πολλές από τις προκλήσεις που υπάρχουν σήμερα στο ελληνικό πλαίσιο. «Αυτό που επιθυμούμε ως Uber είναι να συμμετέχουμε σε έναν ουσιαστικό διάλογο από την αρχή, ώστε να διαμορφώσουμε ένα λειτουργικό και δίκαιο πλαίσιο που επιτρέπει περισσότερες και καλύτερες επιλογές μετακίνησης για όλους» εξηγεί.
Σε ερώτημα σχετικά με το πώς η περαιτέρω εξάπλωση της Uber θα μπορούσε να επηρεάσει τον παραδοσιακό κλάδο των ταξί, η απάντηση είναι ξεκάθαρη: «Στην πραγματικότητα, τα ταξί είναι κομμάτι του μέλλοντος που χτίζουμε στην Ελλάδα. Ήδη συνεργαζόμαστε με σχεδόν τα μισά ταξί της Αθήνας, ένα ποσοστό που αυξήθηκε κατά 35% μόνο τον τελευταίο χρόνο. Οι οδηγοί βλέπουν αξία στη συνεργασία μαζί μας και η συνεργασία αυτή ενισχύεται συνεχώς».
Το ελληνικό ρυθμιστικό πλαίσιο δημιουργεί επίσης προσκόμματα στην προσπάθεια της Uber να αξιοποιήσει τις τεχνολογίες αιχμής, όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη (ΤΝ) στις υπηρεσίες εκμίσθωσης ΙΧ με οδηγό, σύμφωνα πάντα με την κα Βαρούχ. «Ο νόμος στην Ελλάδα, που θεσμοθετήθηκε το 2018, λέει αυτή τη στιγμή ότι προκειμένου να λειτουργήσει μια τέτοια υπηρεσία με ΤΝ θα πρέπει το όχημα να κάνει μέχρι μία διαδρομή ανά τρεις ώρες και στο μεσοδιάστημα να επιστρέφει στην έδρα της επιχείρησης. Άρα, αυτό τι σημαίνει πρακτικά; (…) Ότι ο οδηγός θα πρέπει να επιστρέψει στην έδρα της επιχείρησης και να περιμένει 2,5 ώρες εκεί, προκειμένου να ξεκινήσει την επόμενη διαδρομή και ότι εσείς θα πρέπει να πληρώσετε περισσότερα. Σκεφτείτε λοιπόν να υπάρχουν όλα αυτά τα αυτοκίνητα, τα οποία πηγαινοέρχονται χωρίς κανέναν σκοπό άδεια, για να περιμένουν σε ένα σημείο, όπου θα δημιουργηθεί ένα τεράστιο πάρκινγκ. Είναι συμφόρηση, ρύπανση και δεν έχει καμία απολύτως λογική» υποστηρίζει.
Έτερο ζήτημα που προκύπτει από το ρυθμιστικό πλαίσιο είναι η τιμολόγηση των υπηρεσιών των ταξί. «Τα ταξί είναι η μόνη υπηρεσία στην Ελλάδα, που όταν πας να καλέσεις ένα αυτοκίνητο ή όταν σταματήσεις ένα στον δρόμο, δεν γνωρίζεις πόσο θα πληρώσεις -θα το μάθεις στο τέλος. Είναι σαν να μπαίνετε σε έναν φούρνο και να μη γνωρίζετε την τιμή κανενός προϊόντος, οπότε να μην έχετε ιδέα πόσο θα πληρώσετε. Αν αντίθετα υπήρχε ξεκάθαρη τιμολόγηση, αυτό θα ωφελούσε τελικά και τους οδηγούς. Γιατί όταν ο επιβάτης, ο τουρίστας, γνωρίζει εκ των προτέρων πόσο κοστίζει κάτι, δεν αποκλείεται ν’ αποφασίσει να το χρησιμοποιήσει περισσότερο, ενώ σε αντίθετη περίπτωση μπορεί να εικάζει πως είναι πολύ ακριβό για να το αντέξει το πορτοφόλι του» επισημαίνει η γενική διευθύντρια της Uber Ελλάδας. Στο ερώτημα αν η εταιρεία συναντά ευήκοα ώτα στα αιτήματά της για ρυθμιστικές αλλαγές απαντά: «Έχουμε κάνει αρκετές συναντήσεις, είμαστε πάντα διαθέσιμοι στο να συζητάμε. Το αν κάποιες θετικές ρυθμίσεις είναι κοντά ή μακριά, δεν είναι στα χέρια μας. Κι αν δεν δεις κάτι εκτυπωμένο στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, δεν μπορείς να ξέρεις τι θα ισχύσει όλα παραμένουν ρευστά. Επιπλέον, πάνω που πιστεύεις ότι έχεις βρει ένα συνομιλητή, η κυβέρνηση μπορεί ν’ αλλάξει και η διαδικασία να ξεκινήσει από την αρχή. Είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει συνοχή στη διαμόρφωση πολιτικών, καθώς στην Ελλάδα αντιμετωπίζουμε πολλές προκλήσεις τις οποίες αξίζει να προσπεράσουμε, ώστε να επιτευχθεί ουσιαστική πρόοδος με όφελος για την κοινωνία και την οικονομία».
Η Uber στους Δελφούς, αλλά και σε ολόκληρη την Ελλάδα
Με την ευκαιρία του 10ου Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών, η Uber διέθεσε 12 υβριδικά και ηλεκτρικά οχήματα για δωρεάν μετακίνηση μεταξύ Δελφών και Αράχωβας, μέσω του προϊόντος DEFxUber, που δημιουργήθηκε για αποκλειστική χρήση κατά τη διάρκεια της διοργάνωσης. Κατά τις ημέρες του φόρουμ, ένας στους δέκα συμμετέχοντες έκανε χρήση της εφαρμογής, η οποία ανοίχθηκε πάνω από 1.200 φορές. Θα μπορούσαμε να βλέπουμε Uber σε κάθε γωνιά της Ελλάδας, ακόμα και σε περιοχές όπως ο δήμος Δελφων με τους 24.165 κατοίκους, όπως έγινε στην Πορτογαλία; «Και οι δύο χώρες διένυσαν παρόμοια πορεία οικονομικών κρίσεων και πέτυχαν έξοδο από αυτήν τα προηγούμενα χρόνια. Επίσης παρουσιάζουν εξίσου έντονη τουριστική δραστηριότητα. Επομένως ναι, η Πορτογαλία αποτελεί σίγουρα μια βέλτιστη πρακτική για το πώς θα μπορούσαν να εξελιχθούν τα πράγματα στην Ελλάδα, αν υπήρχε το αντίστοιχο νομοθετικό πλαίσιο» εκτιμά και συμπληρώνει ότι σε πολλές τουριστικές περιοχές η μετακίνηση και η στάθμευση αποτελούν σοβαρές δυσκολίες –γεγονός που καθιστά ιδιαίτερα χρήσιμες υπηρεσίες που προσφέρουν επιπλέον λύσεις, ευκολία και ευελιξία στις τοπικές μεταφορές.
Πόσο γρήγορα θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί αυτό; «Το πόσο γρήγορα εξαρτάται από πολλά πράγματα» επισημαίνει και προσθέτει ότι, αν υπήρχε η επιλογή να καλέσει κάποιος ένα Uber σε όλη την Ελλάδα, πιθανώς να έδινε το έναυσμα για ταξίδια σε περισσότερες γωνιές της χώρας: «Αν ήξερε ένας τουρίστας ότι μπορεί να φτάσει στην Αθήνα και από εκεί έχει επιλογές να μετακινηθεί σε μέρη όπως οι Δελφοί χωρίς να χρειάζεται να οδηγεί, ξέγνοιαστος για το πάρκινγκ και για τη νυχτερινή οδήγηση σε άγνωστους δρόμους, πιθανώς να αποφάσιζε να επισκεφτεί τις περιοχές αυτές, οποιαδήποτε εποχή του χρόνου» υπογραμμίζει.
Επιπλέον, σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποιήθηκε το 2024, από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, για τις υπηρεσίες συνεπιβατισμού (ridesharing) αν στην Ελλάδα υπήρχαν περισσότερες τέτοιες επιλογές κινητικότητας, ο θετικός αντίκτυπος στην οικονομία και την κοινωνία θα ήταν σημαντικός: το ridesharing θα δημιουργούσε 17.000- 36.000 θέσεις εργασίας, θα μείωνε τις εκπομπές CO2 κατά 71.000-90.000 τόνους ετησίως και θα απελευθέρωνε μέχρι και 2,1 τετραγωνικά χιλιόμετρα αστικού χώρου, λόγω μειωμένης ανάγκης για πάρκινγκ.
Πράσινες και έξυπνες διαδρομές
Η ενσωμάτωση των τεχνολογιών αιχμής στη λειτουργία της Uber «μεταφράζεται» σε ταχύτερες διαδρομές, αποφυγή σημείων συμφόρησης και βελτίωση της πρόβλεψης του χρόνου άφιξης. Μεταφράζεται επίσης σε ενεργειακή εξοικονόμηση και πιο «πράσινες» διαδρομές, που η Uber έτσι και αλλιώς επιδιώκει, στο πλαίσιο της στρατηγικής της. «Κάνουμε μεγάλη προσπάθεια παγκοσμίως, για να δώσουμε κίνητρα και να βοηθήσουμε τους συνεργάτες μας να πάνε σε πιο “πράσινα” οχήματα, γιατί πιστεύουμε ότι αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό. Βλέπουμε, ας πούμε, πού υπάρχει περισσότερη ζήτηση ή πώς η υποδομή σταθμών φόρτισης θα μπορούσε να σχεδιαστεί πιο σωστά. Έχουμε επίσης κάποια “πράσινα” προϊόντα, τα οποία όταν ο χρήστης χρησιμοποιεί μπορεί να δει και πώς μειώνεται το ανθρακτικό του αποτύπωμα, κάτι που αρέσει πάρα πολύ στους χρήστες και ειδικά στις νεότερες γενιές» σημειώνει.
Παράλληλα, δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στη βιωσιμότητα. Η Uber επενδύει συστηματικά σε πιο «πράσινες» διαδρομές, με στόχο έως το 2030 το 100% των διαδρομών στις ευρωπαϊκές πόλεις να γίνεται με ηλεκτρικά ή μηδενικών εκπομπών οχήματα. Ήδη το 12% των διαδρομών στην Ευρώπη πραγματοποιείται από ηλεκτρικά οχήματα (μετρήσεις τρίτου τριμήνου 2024). Όπως σημειώνει, «η βιώσιμη κινητικότητα δεν είναι μελλοντική φιλοδοξία, είναι παρόν. Το αποδεικνύουν οι επενδύσεις μας και τα στοιχεία του τελευταίου sustainability report της Uber, που δείχνουν ξεκάθαρα τον αντίκτυπο τέτοιων επιλογών τόσο στο περιβάλλον όσο και στις τοπικές κοινωνίες».
Παγκοσμίως, η Uber έχει δεσμευτεί ότι θα εξελιχθεί σε πλατφόρμα με μηδενικό ανθρακικό αποτύπωμα ώς το 2040. «Αυτό που προσπαθούμε στην Ευρώπη είναι να το καταφέρουμε ακόμη νωρίτερα, και επενδύουμε πολλά σε αυτόν τον στόχο. Βέβαια, ο στόχος του 2040 δεν εξαρτάται μόνο από εμάς, αλλά από το συνολικό οικοσύστημα. Τα ηλεκτρικά οχήματα στον στόλο της Uber παγκοσμίως αποτελούν σημαντικό ποσοστό και αυξάνονται διαρκώς στην Ελλάδα (…), όπου η Πολιτεία έκανε μια από τις πιο γενναιόδωρες επιδοτήσεις πανευρωπαϊκά. «Αυτό που βλέπουμε είναι ότι ουσιαστικά οδηγοί που συνεργάζονται με την Uber μόλις δοκιμάσουν να μεταβούν σε κάποιο πιο φιλικό προς το περιβάλλον όχημα, έστω και υβριδικό, κάνουν πολύ γρηγορότερα -μέχρι και κατά πέντε φορές- τη μετάβαση σε ένα ηλεκτρικό αυτοκίνητο» λέει η κα Βαρούχ, ενώ προσθέτει ότι παγκοσμίως, βάσει στοιχείων του τελευταίου τριμήνου 2023, η Uber διέθετε πάνω από 126.000 ενεργά οχήματα μηδενικών εκπομπών (ZEV) μηνιαίως, διπλάσια σε σχέση με ένα έτος πριν, τα οποία είχαν πραγματοποιήσει 287 εκατ. διαδρομές σε μόλις μια τριετία.
