Ο Ντόναλντ Τραμπ κλιμακώνει τον εμπορικό πόλεμο εναντίον των Βρυξελλών και το πρόβλημα για την Ε.Ε. είναι πως το σύστημα Τραμπ επείγεται. Το finupnews αναδημοσιεύσει το κείμενο του Μιχαήλ Γελαντάλι στην εφημερίδα “ΑΚΤΗ ΜΙΑΟΥΛΗ”.
Μόνο κεραυνός εν αιθρία δεν ήταν η ανακοίνωση του Τραμπ πως σχεδιάζει να επιβάλει- από τις αρχές Ιουνίου- δασμούς 50% στις εισαγωγές προϊόντων του ευρωπαϊκού μπλοκ. Πολύ δε περισσότερο για τις βαριές κουβέντες του προέδρου των ΗΠΑ πως δεν αναζητά συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σε ανάρτησή του (στο Truth Social) “επιτέθηκε” στην Ε.Ε. κατηγορώντας την για άδικες εμπορικές πρακτικές και δήλωσε πως οι διαπραγματεύσεις για μια νέα συμφωνία αποτυγχάνουν.
“Συνεπώς, προτείνω έναν άμεσο δασμό 50% στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αρχής γενομένης από την 1η Ιουνίου 2025”, το μότο Τραμπ. Για μερίδα αναλυτών, η ανακοίνωση επισπεύσθηκε, καθώς είχε προηγηθεί η συμφωνία Ουάσιγκτον-Πεκίνου για, εκατέρωθεν, “πάγωμα” των δασμών για διάστημα 90 ημερών. Άλλωστε, κοινός τόπος ότι, για την διοίκηση της Ουάσιγκτον δεν υφίστανται G20, G7 ει μη μόνον G2 δηλαδή ΗΠΑ vs Κίνα και πως ο Τραμπ και η ομάδα του θα ήθελε άλλη ηγεσία στην Ευρώπη.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση απέφυγε προσωρινά την επιβολή δασμών 50% που απειλούσε να επιβάλει ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, ωστόσο παραμένει ασαφές πώς η ΕΕ θα μπορέσει να συνδυάσει την επιδίωξή της για μια αμοιβαία επωφελή συμφωνία με τις σκληρές παραχωρήσεις που ζητά η Ουάσιγκτον.
Ποιον θα “κτυπούσε” κατ’ αρχήν η επιβολή δασμών 50%, σύμφωνα με την Capital Economics, ένα τέτοιο ποσοστό, στην ΕΕ θα ήταν υπερδιπλάσιο από αυτόν που είχε ανακοινωθεί την (κατά Τραμπ) “Ημέρα Απελευθέρωσης” (της 2ας Απριλίου) και θα μπορούσε να μειώσει το ΑΕΠ της Γερμανίας ακόμη και έως 1,7% μέσα στην 3ετία 2025-2027. Ειδικά για την γερμανική οικονομία δεν θα ήταν ότι το καλύτερο, αφ’ ενός λόγω της ευάλωτης πολιτικά θέσης του Φρήντριχ Μερτς, αφ’ ετέρου του οριακού σημείου που έχει περιέλθει η ισχυρότερη της Ευρώπης. Βέβαια, ο Σκοτ Μπέσεντ έσπευσε να υπαινιχθεί (στο FOX News) ότι, οι απειλές Τραμπ στόχο έχουν να πιέσουν τις Βρυξέλλες προκειμένου να συνάψουν νέα εμπορική συμφωνία, σε αντίθεση με τις δηλώσεις του Αμερικανού προέδρου πως η Ουάσιγκτον δεν επιδιώκει συμφωνία.
“Πιστεύω ότι αυτό είναι απλώς απάντηση στον ρυθμό της ΕΕ…”, δήλωσε ο υπ. Οικονομικών των ΗΠΑ και όντως ο τρόπος που λειτουργεί η Ε.Ε/λειτουργούν οι Βρυξέλλες είναι να απορεί κάποιος. Υφίσταται ενιαία έκφραση και θέση της Ευρώπης; Η γραφειοκρατία της Κομισιόν έχει καταφέρει να επιταχύνει τον χρόνο λήψης αποφάσεων; τα διάφορα οικονομικά/επιχειρηματικά συμφέροντα διαθέτουν μηχανισμούς αντιστάθμισης έναντι του σταθερού-εδώ και χρόνια- πιεστικού ανταγωνισμού του Πεκίνου και εσχάτως της αλλαγής στάσης της Ουάσιγκτον; Η ΕΚΤ διαθέτει “εργαλεία” διαχείρισης ακραίων κρίσεων, ανεξέλεγκτων καταστάσεων και hedgαρίσματος των πολιτικών Τραμπ; Υφίσταται-επί της ουσίας- ενιαίο χρηματοπιστωτικό σύστημα, με πανευρωπαϊκή εγγυοδοσία λ.χ. καταθέσεων; ενδεικτικά και μόνον ορισμένα ερώτημα, που εύλογα δημιουργούνται σε κάθε καλοπροαίρετο αναγνώστη.
Δεν θα παραπέμψω στις προειδοποιήσεις της ίδιας της Κριστίν Λαγκάρντ, συγκεκριμένα στην έκθεση της ΕΚΤ με τον εύγλωττο τίτλο “Ένα ταχέως μεταβαλλόμενο γεωπολιτικό περιβάλλον θα μπορούσε να απειλήσει τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα της ζώνης του ευρώ…”, σύμφωνα με τους οικονομολόγους Maurizio Michael Habib, Oscar Schwartz Blicke, Emilio Siciliano και Jonas Wendelborn, αναφορικά με την συσχέτιση του ράλι για τις τιμές του χρυσού με την εκτίμηση κινδύνου στις αγορές. Το θέμα του χρυσού είναι από τα μείζονα, χρήζει ευρύτερης ανάλυσης, σε πιο εύθετο χρόνο.
Το πρόβλημα για την Ε.Ε είναι πως το σύστημα Τραμπ επείγεται, συνοπτικά αναφέρεται η ανοδική στα επιτόκια των στεγαστικών δανείων στις ΗΠΑ για τρίτη διαδοχική εβδομάδα. Σύμφωνα με το Bloomberg, η απόδοση του μέσου 30ετούς σταθερού δανείου είχε αυξηθεί στο 6,86% από 6,81% μια εβδομάδα νωρίτερα. Τι σημαίνει αυτό; το υψηλό κόστος δανεισμού και η αυξανόμενη οικονομική αβεβαιότητα έχουν υποχρεώσει τους (δυνητικούς) αγοραστές κατοικιών να κάνουν πίσω, ακριβώς τη στιγμή που όλο και περισσότερες καταχωρίσεις ακινήτων εμφανίζονται στην αγορά. Συγκεκριμένα, περί τις 56.000 συμφωνίες αγοράς ακυρώθηκαν τον Απρίλιο, σχεδόν το 14% των κατοικιών που συμφωνήθηκαν (με συμβόλαιο), σύμφωνα με την Redfin Corp. Πρόκειται για το δεύτερο υψηλότερο ποσοστό που έχει καταγραφεί τον Απρίλιο από το 2017. Παράλληλα, οι μεταπωλήσεις κατοικιών μειώθηκαν τον Απρίλιο στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων επτά μηνών, σύμφωνα με την Εθνική Ένωση Κτηματομεσιτών. Ήταν επίσης η πιο αδύναμη επίδοση για τον Απρίλιο από το 2009.
Γιατί παρατίθενται αυτά τα στοιχεία; νομίζω πως, δεν ξεχνάμε πως (και από ποιον κλάδο) πυροδοτήθηκε η μεγάλη κρίση του 2008. Σε αυτή την συγκυρία, στην ευρωπαϊκή πλευρά- στη μεγαλύτερη οικονομία της- η Βundesbank προειδοποιεί ότι η Γερμανία παραμένει στάσιμη υπό την πίεση των δασμών. Διάφορα βάρη εξακολουθούν να υπάρχουν και η αυστηρότερη δασμολογική πολιτική της κυβέρνησης των ΗΠΑ δημιουργεί πρόσθετα εμπόδια. Και το IfO προειδοποιεί τον Φρήντριχ Μερτς για την οικονομική πολιτική του.
Η περίοδος που θα μεσολαβήσει μέχρι την επαναφορά της οικονομίας των ΗΠΑ σε ρυθμό πραγματικής ανάπτυξης θα είναι επώδυνη, είχε προειδοποιήσει ο Σκοτ Μπέσεντ στην αρχή της θητείας του στο υπ. Οικονομικών. Ο Τζέρομ Πάουελ είχε πει ότι ο αντίκτυπος της πολιτικής Τραμπ θα είναι μεγαλύτερος από τον αναμενόμενο. Ωστόσο, οι προειδοποιήσεις ξεχάστηκαν με το που ανακοινώθηκαν τα στοιχεία για τον πληθωρισμό, και ήταν καλύτερα απ’ ότι περίμεναν οι αναλυτές. Σε χαμηλό 4ετίας μάλιστα, με αποτέλεσμα ορισμένοι να προεξοφλήσουν πως οι συνέπειες του Trump Effect αυτές ήταν και παρήλθαν και ότι πλέον η συνέχεια θα είναι πιο κανονική. Όμως, τα στοιχεία για τον πληθωρισμό και την ευρύτερη οικονομική δραστηριότητα στις ΗΠΑ για το πρώτο 3μηνο βασίζονται σε δεδομένα που διαμορφώνονται άμεσα από το γνωστό ως carry-over effect του τέταρτου 3μηνου του 2024. Πρακτικά, με την συγκεκριμένη τεχνική στατιστικής σύνταξης οι μεταβολές που συντελέστηκαν στο τέλος του προηγούμενου έτους –(τιμές, μισθούς ή δαπάνες)– διαχέονται σε βάθος χρόνου επηρεάζοντας αφ’ ενός τα τριμηνιαία αποτελέσματα, αφ’ ετέρου τα συνολικά του νέου έτους.
Στα στοιχεία πρώτου 3μηνου ανατιμήσεις, πληθωριστικές πιέσεις λόγω της προετοιμασίας επιβολής των δασμών δεν είχαν ακόμη αποτυπωθεί, είτε γιατί η εφαρμογή τους θα ακολουθούσε, είτε επειδή οι επιχειρήσεις είχαν προχωρήσει σε πρόωρη εκκαθάριση αποθεμάτων για να μετριάσουν το κόστος στους καταναλωτές. Τι σημαίνει αυτό; μα πως ο πραγματικός αντίκτυπος των νέων δασμών – τόσο σε επίπεδο τιμών όσο και σε επίπεδο διαταραχών στην εφοδιαστική αλυσίδα – θα αρχίσει να αποτυπώνεται στο δεύτερο 3μηνο, καθαρότερα δε στο διάστημα Ιουλίου-Σεπτεμβρίου. Συνεπώς, να δούμε τα στοιχεία τρίτου 3μηνου 2025, και το ξανά συζητάμε.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που επεξεργάζεται το Γραφείο Στατιστικής Εργασίας (Bureau of Labor Statistics/ BLS) και με βάση το μηχανισμό μετάδοσης, η μεγαλύτερη επίπτωση των δασμών υπολογίζεται να αποτυπωθεί από τον Ιούνιο και μετά, με πιθανή σταδιακή αύξηση του ετήσιου CPI προς το εύρος 2,6%–2,9%, με την προϋπόθεση ότι δεν υπάρξουν περαιτέρω αντισταθμιστικοί παράγοντες (λ.χ. πτώση πετρελαίου).
Εάν η δομή του “καλαθιού αγαθών” παραμείνει σταθερή και οι δασμοί εφαρμοστούν χωρίς εξαιρέσεις, το μεταφερόμενο κόστος (pass-through effect) θα αρχίσει να επηρεάζει την τελική κατανάλωση από τα μέσα του δεύτερου 3μηνου και πιεστικότερα το τρίτο.
